ΔΕΝ ΠΗΓΑΜΕ ΠΟΤΕ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ! ΔΕΝ ΠΗΓΑΜΕ ΠΟΤΕ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ! Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που πιστεύουν ότι οι αποστολές στη Σελήνη ήταν απάτες σκηνοθετημένες σε τηλεοπτικά στούντιο. Τριάντα σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη προσσελήνωση, το κύμα της παράνοιας διογκώνεται επικίνδυνα. Και το ευρύ κοινό δυσπιστεί απέναντι στο προφανές, ενώ υιοθετεί χωρίς δεύτερη σκέψη κάθε λογής παλαβομάρα. Του Θανάση Βέμπου «Οι συνωμοσιολογικές θεωρίες είναι σαν τις μαύρες τρύπες. Απορροφούν οτιδήποτε τις πλησιάσει και γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες». Ντόνα Κόσι, Kooks, 1994 Τα ιστορικά βιβλία είναι γεμάτα ψέματα. Τα βίντεο είναι σκηνοθετημένα. Οι φωτογραφίες είναι όλες τρικ. Οι Νιλ Αρμστρονγκ, Μπαζ Όλντριν και Μάικλ Κόλινς, καθώς και όλοι οι άλλοι Αμερικανοί που ταξίδεψαν στη Σελήνη, είναι ψεύτες. Δεκάδες πολιτικοί, εκατοντάδες επιστήμονες, χιλιάδες τεχνικοί, μηχανικοί και υπάλληλοι της NASA είναι όλοι ορκισμένοι απατεώνες που συμμετείχαν στη μεγαλύτερη συγκάλυψη της ιστορίας της ανθρωπότητας. Το «τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα» δεν ήταν παρά ένα απλό βήμα στα πλατό ενός άκρως απόρρητου κινηματογραφικού στούντιο στημένου στην έρημο της Νεβάδα. Οι έξι προσσεληνώσεις στην περίοδο 1969-72 ήταν όλες σκηνοθετημένες απάτες από τους μάγους των ειδικών εφέ. Ολόκληρο το πρόγραμμα Απόλλων ήταν μια κολοσσιαία επιχείρηση εξαπάτησης, που απορρόφησε 25 δισεκατομμύρια δολάρια, για να πειστεί ο αμερικανικός λαός αλλά και όλος ο υπόλοιπος κόσμος ότι οι Σοβιετικοί διέθεταν υποδεέστερη διαστημική τεχνολογία... Σενάριο κάποιου επεισοδίου των X-Files; Όχι. Όλα τα παραπάνω τα πιστεύουν αρκετοί άνθρωποι που ύστερα από τρεις δεκαετίες δεν έχουν πειστεί ακόμα ότι οι κοσμοϊστορικές πτήσεις Απόλλων στη Σελήνη ήταν πραγματικές. Με τον ίδιο τρόπο που υπάρχουν ακόμα άνθρωποι οι οποίοι πιστεύουν ότι η Γη είναι επίπεδη... Η παράνοια φαίνεται να είναι κάτι εγγενές στην ανθρώπινη φύση. Η αύξηση της δημοτικότητας των κάθε λογής «συνωμοσιολογικών θεωριών» τα τελευταία χρόνια είναι ένα σύμπτωμα της όλης ασθένειας. Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ... Ο Μπιλ Κέισινγκ είναι ένας από τους πλέον φανατικούς «συνωμοσιολόγους». Εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια προσπαθεί να απομυθοποιήσει την εντυπωσιακότερη ιστορία του αιώνα μας και πιθανότατα ολόκληρης της ιστορίας. Το 1976 δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο «Δεν πήγαμε ποτέ στη Σελήνη», το οποίο, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, πούλησε 30.000 αντίτυπα. Ο 75χρονος σήμερα Κέισινγκ εξακολουθεί να αγωνίζεται με σθένος για την αποκάλυψη της μεγαλύτερης απάτης όλων των εποχών. Στην περίοδο 1956-63 είχε εργαστεί ως επικεφαλής του τμήματος τεχνικών εκδόσεων του Ερευνητικού Τμήματος της Rocketdyne στη Σάντα Σουζάνα της Καλιφόρνιας. Η Rocketdyne ήταν η εταιρία που είχε αναλάβει την κατασκευή των κινητήρων του Απόλλωνα. «Η NASA δεν μπορούσε να υλοποιήσει το σεληνιακό πρόγραμμα και το γνώριζε καλά αυτό», ισχυρίζεται ο Κέισινγκ, που σήμερα εργάζεται freelance, γράφοντας βιβλία και newsletters. Και συνεχίζει: «Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν εργαζόμουν στη Rocketdyne, η εταιρία εκπόνησε μια μελέτη εφικτότητας της επανδρωμένης προσσελήνωσης. Βρήκαν ότι η πιθανότητα επιτυχίας ήταν γύρω στο 0,0017 %. Με άλλα λόγια, δεν είχαν καμία ελπίδα να τα καταφέρουν». Ακόμα και το 1967, υπενθυμίζει ο Κέισινγκ, τρεις αστροναύτες κάηκαν ζωντανοί δοκιμάζοντας το θαλαμίσκο του Απόλλωνα. «Και όλως αιφνιδίως, το 1969 μπορέσαμε και πραγματοποιήσαμε απανωτές επανδρωμένες πτήσεις με πλήρη επιτυχία. Ήταν κόντρα σε κάθε πιθανότητα». Όμως ο πρόεδρος Τζον Κένεντι ήταν πεπεισμένος ότι το εγχείρημα ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί. Το Μάιο του 1961 ανακοίνωσε ότι η αποστολή αστροναυτών στη Σελήνη θα ήταν η πρώτη επιστημονική προτεραιότητα των ΗΠΑ για τη δεκαετία εκείνη. Το κατόρθωμα θα ήταν κάτι που θα έκανε υπερήφανο κάθε Αμερικανό και θα ενέπνεε δέος σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι, όπως λέει ο Κέισινγκ, η NASA σκηνοθέτησε την όλη προσπάθεια, επαληθεύοντας το παλιό ρητό που λέει ότι σε περίοδο πολέμου -έστω και Ψυχρού- η αλήθεια είναι πάντα η πρώτη απώλεια. Όμως γιατί η NASA να σκηνοθετήσει τις προσσεληνώσεις, αφού θα μπορούσε απλώς να παραδεχτεί ότι η κατάκτηση της Σελήνης θα παρέμενε για πάντα στις σελίδες των βιβλίων επιστημονικής φαντασίας; Ο Κέισινγκ έχει έτοιμη την απάντηση: «Ήθελαν να συνεχιστεί η ροή των κονδυλίων. Εργάστηκα στην αεροδιαστημική βιομηχανία αρκετό διάστημα, ώστε να καταλάβω ότι αυτός ήταν ο πρωταρχικός τους στόχος». ΟΙ «ΑΤΡΑΝΤΑΧΤΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ» Το αυθόρμητο ερώτημα που έρχεται αμέσως στο μυαλό οποιουδήποτε διαβάσει τους ισχυρισμούς του Κέισινγκ είναι το εξής: Ποιες αποδείξεις υπάρχουν για κάτι τέτοιο; Ο Κέισινγκ υποδεικνύει αρκετά μυστηριώδη -κατά τη γνώμη του- σημεία που αποδεικνύουν του λόγου (του) το αληθές. Για παράδειγμα, λέει, γιατί δε διακρίνονται τα άστρα σε πολλές από τις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν στη σεληνιακή επιφάνεια; Αφού δεν υπάρχει ατμόσφαιρα να διαχύσει το φως, τα άστρα δε θα έπρεπε άραγε να είναι ευδιάκριτα στο μαύρο ουρανό; Και γιατί δεν υπάρχει κρατήρας κάτω από το ακροφύσιο του κινητήρα της προσσεληνωμένης σεληνακάτου, δεδομένου ότι ο τελευταίος είχε ισχύ 5.000 χιλιόγραμμων; Πώς εξηγείται το περίεργο φαινόμενο στις φωτογραφίες των αστροναυτών, όπου όλα τα σημεία στις στολές τους είναι καλά φωτισμένα, παρά το γεγονός ότι η έλλειψη ατμόσφαιρας θα παρήγαγε κατάμαυρες και κοφτές σκιές; «Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι επρόκειτο για μια απάτη χωρίς προηγούμενο», συμπεραίνει με στόμφο ο Κέισινγκ. Όμως τι γίνεται με τις ζωντανές τηλεοπτικές μεταδόσεις των αστροναυτών που βημάτιζαν στις σεληνιακές πεδιάδες, τις οποίες και παρακολούθησαν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι; Οι τεράστιοι πύραυλοι που εκτοξεύονταν από το ακρωτήριο Κανάβεραλ μπροστά σε χιλιάδες θεατές και εκατοντάδες δημοσιογράφους; Ο θαλαμίσκος με το πλήρωμα που προσθαλασσωνόταν στον Ειρηνικό; Ο μισός τόνος πετρωμάτων που διαμοίρασε η NASA σε αναρίθμητα επιστημονικά εργαστήρια; Οι χιλιάδες εργαζόμενοι στο διαστημικό πρόγραμμα, οι οποίοι κράτησαν ζηλότυπα επί πολλά χρόνια το φοβερό μυστικό; Ο Κέισινγκ δεν πτοείται από κάτι τέτοια μικροπράγματα. «Απλό», λέει με συγκατάβαση. «Οι πύραυλοι όντως εκτοξεύτηκαν με τους αστροναύτες, αλλά, καθώς απομακρύνθηκαν από το οπτικό πεδίο, κατευθύνθηκαν προς την Ανταρκτική, όπου ο θαλαμίσκος αποσπάστηκε και ο πύραυλος συνετρίβη. Αργότερα το πλήρωμα και ο θαλαμίσκος τοποθετήθηκαν σε ένα στρατιωτικό αεροπλάνο και εξαπολύθηκαν σε μεγάλο ύψος πάνω από τον Ειρηνικό, ώστε να σκηνοθετηθεί η επιστροφή στη Γη. Τα σεληνιακά πετρώματα κατασκευάστηκαν στα εργαστήρια της NASA. Δεν υπήρχαν πολλοί εργαζόμενοι της NASA που ήξεραν όλη την αλήθεια, αφού η επιχείρηση προχώρησε με τον καθένα να ξέρει μόνο όσα χρειαζόταν να ξέρει. Χρηματικές αμοιβές, προαγωγές ή συγκαλυμμένες απειλές σφράγισαν το στόμα όσων ήξεραν πολλά»... ΠΡΟΦΗΤΕΣ, ΠΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ Ο αναγνώστης είναι ελεύθερος να πιστέψει τα παραπάνω -ή να γελάσει ή να αγανακτήσει με αυτά. Έτσι κι αλλιώς θεωρίες αυτού του είδους είναι -ουσιαστικά- ‘θρησκευτικά πιστεύω', τα οποία δεν επιδέχονται απόδειξη, με την επιστημονική έννοια του όρου. Από τη στιγμή που μια θρησκευτική πεποίθηση καθιερωθεί, αποκτά μια δική της αυτόνομη ύπαρξη, γίνεται ένας «παράξενος πόλος έλξης», που έλκει κάθε μορφής γεγονός και το προσαρμόζει στα δικά της μέτρα. Και φυσικά οποιοσδήποτε φέρνει αντιρρήσεις είναι «όργανο του Σατανά» (ή μέρος της συνωμοσίας, διαλέγετε και παίρνετε). Βέβαια, από κάθε θρησκεία (διάβαζε συνωμοσιολογική θεωρία) είναι αναπόφευκτο να ξεπηδήσουν και αιρέσεις. Έτσι, ο Μπιλ Κέισινγκ δεν είναι ο μοναδικός που πιστεύει ότι η NASA εξαπάτησε την ανθρωπότητα. Ο Ουίλιαμ Μπράιαν δημοσίευσε το 1982 ένα βιβλίο με τίτλο «Μoongate» (όπως, δηλαδή, Watergate). Μολονότι ο Μπράιαν παραδέχεται ότι ο Κέισινγκ μπορεί να έχει δίκιο ισχυριζόμενος ότι οι Αμερικανοί δεν πήγαν ποτέ στη Σελήνη, πιστεύει ότι μπορεί να υπάρχει ένας ριζικά διαφορετικός λόγος για τα ανεξήγητα φαινόμενα στις προσσεληνώσεις. Μπορεί να πήγαμε, λέει, αλλά πήγαμε με τη βοήθεια μιας μυστικής αντιβαρυτικής συσκευής, την οποία η NASA δημιούργησε αντιγράφοντας αντίστοιχους μηχανισμούς από συντριμμένα UFO. Εδώ η υπόθεση αρχίζει να ‘μυρίζει' έντονα Blue File, αλλά ο Μπράιαν, που έχει Master στην πυρηνική μηχανική, ισχυρίζεται ότι η βαρύτητα του Φεγγαριού είναι παρόμοια με εκείνη της Γης και, συνεπώς, το Φεγγάρι διαθέτει ατμόσφαιρα. Το 232 σελίδων βιβλίο του διαθέτει παραρτήματα γεμάτα μαθηματικούς τύπους που «αποδεικνύουν» τη δική του άποψη περί σεληνιακής απάτης. Βέβαια, ο Μπράιαν δεν εξηγεί το γιατί η ύπαρξη ατμόσφαιρας στη Σελήνη είναι κάτι που θα έπρεπε πάση θυσία να κρατηθεί μυστικό από το ευρύ κοινό. Το 1978 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Εναλλακτική Λύση 3» του Λέσλι Γουάτκινς, το οποίο βασιζόταν στην ομώνυμη βρετανική τηλεοπτική σειρά ντοκιμαντέρ των Ντέιβιντ Αμπρόζ και Κρίστοφερ Μάιλς. Ούτε λίγο ούτε πολύ, το βιβλίο προσπαθούσε να αποδείξει ότι ΗΠΑ και ΕΣΣΔ είχαν αναμιχθεί σε μια τερατώδη συνωμοσία εξαπάτησης του κοινού, προκειμένου να εξασφαλίσουν την επιβίωση μερικών «εκλεκτών» σε βάσεις στη Σελήνη και στον Αρη, αφού ο επίγειος πολιτισμός ήταν καταδικασμένος. Φυσικά, οι αστροναύτες των αποστολών Απόλλων ήταν όλοι «μέσα στο κόλπο» και στη Σελήνη συνάντησαν εξωγήινους, διαστημόπλοια και άλλα ...πράματα και θάματα. Η Σελήνη είχε κατακτηθεί (μυστικά βέβαια) από τη δεκαετία του 1950 και το πρόγραμμα Απόλλων δεν ήταν παρά στάχτη στα μάτια του κοινού. Ο Ραλφ Ρενέ, ένας άλλος επιστήμονας και εφευρέτης (όπως αυτοαποκαλείται), ακολούθησε τη γραμμή του Κέισινγκ και έγραψε όχι ένα αλλά δύο βιβλία («Was It Only a Paper Μoon?» και «Did NASA Moon Αmerica?») το 1994, στα οποία ισχυρίζεται μεταξύ άλλων ότι οι αστροναύτες θα έπρεπε να έχουν ψηθεί από τη ραδιενέργεια κατά τη διάρκεια του ταξιδιού -συνεπώς, οι πτήσεις Απόλλων ήταν σκηνοθετημένες απάτες. Το αξιοπερίεργο είναι ότι εκτός από τους «προφήτες» της σεληνιακής εξαπάτησης, υπάρχουν και, κυριολεκτικά, εκατομμύρια «πιστοί». Κατά τη διάρκεια των χρόνων που πέρασαν μετά τις αποστολές Απόλλων, τα γραμματοκιβώτια της NASA κατακλύζονταν από απίστευτους όγκους επιστολών απλών πολιτών (αλλά ακόμα και γερουσιαστών, όπως οι Αλαν Κράνστον και Στρομ Θέρμοντ) που ζητούσαν να «μάθουν την αλήθεια». Μόλις ένα χρόνο μετά την πρώτη προσσελήνωση, σε ένα γκάλοπ που πραγματοποιήθηκε με δείγμα 1.700 Αμερικανούς πολίτες, περισσότεροι από το 30 % των ερωτηθέντων έτρεφαν κάποια καχυποψία για την αυθεντικότητα των πτήσεων προς τη Σελήνη. Ο αναλυτής και διαστημικός επιστήμονας Τζέιμς Όμπεργκ υπολογίζει ότι σήμερα ο πληθυσμός των «άπιστων» Αμερικανών είναι 10-25 εκατομμύρια. Ο Όμπεργκ εργάζεται στη Rockwell ως μηχανικός στις επιχειρήσεις του διαστημικού λεωφορείου. Είναι επίσης πολυγραφότατος συγγραφέας πάνω σε όλες τις πτυχές του διαστημικού προγράμματος και ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το «διαστημικό φολκλόρ». «Οι μύθοι έχουν την τάση να ανθίζουν στο γόνιμο έδαφος της επιστημονικής ανακάλυψης», λέει. «Απ' αυτή την άποψη, όλες οι εποχές των εξερευνήσεων είναι ίδιες μεταξύ τους -από την εποχή των Φοινίκων και του Ιάσονα και από τους Αργοναύτες μέχρι το Μάρκο Πόλο, από τις γοργόνες και τους μονόποδους μέχρι όλα τα μυθολογικά όντα που καραδοκούσαν στις άγνωστες περιοχές. Μου φαίνεται απολύτως φυσικό να υπάρχει αυτή η χαρακτηριστική αντίδραση άρνησης προς τη σεληνιακή εξερεύνηση. Δεν εκπλήσσομαι καθόλου που υπάρχουν όλες αυτές οι ιστορίες ή οι ερμηνείες. Στην πραγματικότητα εκπλήσσομαι που δεν είναι ακόμα περισσότερο διαδεδομένες». Οι πιστοί στις συνωμοσιολογικές θεωρίες δεν είναι ίδιον των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Όμπεργκ, οι Κουβανοί μαθητές διδάσκονται επίσημα στο σχολείο ότι η διαστημική τεχνολογία των Γιάνκηδων απέτυχε παταγωδώς και η NASA κατάφερε να σκηνοθετήσει τις προσσεληνώσεις, ρίχνοντας στάχτη στα μάτια του κόσμου. Επίσης, ορισμένοι οπαδοί του New Age αμφισβητούν το πρόγραμμα Απόλλων, καθώς επίσης και οι Χάρε Κρίσνα, οι φονταμενταλιστές μουσουλμάνοι και ορισμένες εκκεντρικές χριστιανικές αιρέσεις, όπως και τα μέλη της Εταιρίας της Επίπεδης Γης, οι οποίοι παρομοιάζουν την ανέγερση εξεδρών εκτόξευσης με την ανοικοδόμηση του Πύργου της Βαβέλ. Και πάει λέγοντας... Ο ίδιος ο Όμπεργκ δεν αποθαρρύνεται από την εκκεντρικότητα τέτοιων πεποιθήσεων. «Σέβομαι την αφοσίωση αυτών των ανθρώπων», λέει. «Ένας από τους λόγους που με συναρπάζουν οι απόψεις τους είναι επειδή υπενθυμίζουν συνεχώς το ότι δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με την παραδοσιακή ερμηνεία των γεγονότων -μολονότι αυτές οι ερμηνείες είναι σχεδόν πάντα ορθές. Προσδιορίζουμε την υγεία εξετάζοντας παθολογικές περιπτώσεις, κι εγώ προσπαθώ να προσδιορίσω τη λογική σκέψη εξετάζοντας περιπτώσεις εκτός των ορίων». «ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ-1» ΚΑΙ «007» Πέρα από τη «λαογραφική» ερμηνεία των πεποιθήσεων των αρνητών του προγράμματος Απόλλων, είναι γεγονός πως, αν η NASA σκηνοθέτησε όντως τις προσσεληνώσεις, διάλεξε την πλέον κατάλληλη στιγμή. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 η δημοτικότητα της μικρής οθόνης εξασφάλισε το γεγονός πως ό,τι έδειχνε η τηλεόραση θεωρούνταν πλέον αληθινό. Η μαγεία των δορυφορικών τηλεπικοινωνιών, που εκείνη την εποχή βρισκόταν στα πρώτα της βήματα, γοήτευσε το κοινό που παρακολουθούσε στις οθόνες του ζωντανά σκηνές από έναν άλλο κόσμο. Στη δεκαετία του 1960 οι διαστημικές πτήσεις, οι αστροναύτες και οι πύραυλοι ήταν πολύ «της μόδας» (με τον ίδιο τρόπο που σήμερα είναι πολύ της μόδας οι παρανοϊκές θεωρίες περί παγκόσμιων συνωμοσιών). Ας μην ξεχνάμε ότι το σκάνδαλο Γουότερ γκέιτ δεν είχε ακόμα συγκλονίσει τις ΗΠΑ και ότι ο αμερικανικός λαός εμπιστευόταν ακόμα τους ηγέτες του. «Η καχυποψία προς την εξουσία παίζει σημαντικό ρόλο στην όλη ιστορία», λέει ο Φρεντ Φέντλερ, συγγραφέας του «Μedia Ηoaxes» (1989) και καθηγητής δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Κεντρικής Φλόριντας. «Μετά το Βιετνάμ και το Γουότερ γκέιτ, το κοινό έγινε πολύ λιγότερο εύπιστο, ανεξάρτητα από το τι έλεγε η κυβέρνηση. Η άμεση αντίδραση ήταν η καχυποψία και μερικές φορές η αυτόματη υιοθέτηση της αντίθετης άποψης». Το 1978 προβλήθηκε η ταινία «Capricorn Οne», του Πίτερ Χάιαμς, η οποία έχει αντικείμενο τη σκηνοθεσία μιας επανδρωμένης πτήσης προς τον Αρη. Η πτήση δεν πραγματοποιείται ποτέ, το κοινό εξαπατάται και οι τρεις αστροναύτες (στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και ο διαβόητος Ο-Τζέι Σίμσον, όταν έκανε καριέρα στο Χόλιγουντ) κόβουν βόλτες στα ειδικά διαμορφωμένα πλατό ενός κινηματογραφικού στούντιο. Όταν ο (άδειος) θαλαμίσκος επανόδου καίγεται στην ατμόσφαιρα από λάθος και οι αστροναύτες θεωρούνται πλέον νεκροί, οι τελευταίοι συνειδητοποιούν ότι θα δολοφονηθούν, για να μη διαρρεύσει η ιστορία. Τελικά μόνο ένας αστροναύτης (Τζέιμς Μπρόλιν) γλιτώνει και καταφέρνει -έστω και κυνηγημένος από φονιάδες της CIA- να αποκαλύψει τη φοβερή απάτη. Αναμφισβήτητα η ταινία λειτούργησε ως καταλύτης που έκανε όλες τις σχετικές θεωρίες να γίνουν ευρύτερα γνωστές και να υιοθετηθούν από μεγάλη μερίδα του κοινού. Ο Πίτερ Χάιαμς δηλώνει πως γύρισε το φιλμ «για ψυχαγωγία», κι όχι επειδή ήθελε να κάνει τη δική του αναφορά στη φημολογούμενη απάτη της NASA. «Είχα την επίγνωση», λέει, «ότι υπήρχαν άνθρωποι που πίστευαν ότι δεν πήγαμε ποτέ στη Σελήνη, αλλά δε διάβασα ποτέ τα βιβλία τους, ούτε τους συμβουλεύτηκα. Και ειλικρινά πιστεύω ότι η όλη θεωρία τους είναι γελοιωδέστατη». Όμως η θεωρία της σεληνιακής απάτης γοήτευσε και άλλους σκηνοθέτες. Στην ταινία «Τα Διαμάντια είναι Παντοτινά» (1971), ο Τζέιμς Μποντ (Σον Κόνερι) μπαίνει τυχαία σε ένα κινηματογραφικό στούντιο στη Νεβάδα όπου υπάρχει ένα σεληνιακό τοπίο, βράχοι, μια σεληνάκατος και αστροναύτες που κινούνται αργά και αδέξια, μιμούμενοι τις κινήσεις σε μειωμένη βαρύτητα. Όμως ο ατρόμητος 007 σκαρφαλώνει στη σεληνάκατο και ξεφεύγει από τους διώκτες του. Μια άλλη αναφορά υπάρχει στην ταινία «Οι Κοριοί» (1992), όπου ο Νταν 'Αικροϊντ, που υποδύεται ένα «τεχνοφρικιό», οπαδό των συνωμοσιολογικών θεωριών, δηλώνει ότι χρησιμοποιεί «ένα μικρόφωνο XLT71, παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποίησε η NASA για να σκηνοθετήσει τις προσσεληνώσεις». ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ; Στη δεκαετία του 1990 το θέμα της «σκηνοθετημένης προσσελήνωσης» επανήλθε στο προσκήνιο. Ήταν η κατάλληλη εποχή. Κάθε λογής συνωμοσιολογικές θεωρίες γνώριζαν την αποθέωση. Ένα ακόμα λιθαράκι στο οικοδόμημα ήρθε να προστεθεί με τη δημοσίευση ενός φωτογραφικού άρθρου του Ντέιβιντ Πέρσι στο τεύχος Ιανουαρίου 1997 του περιοδικού Fortean Times. Ο Πέρσι, χρησιμοποιώντας όλες σχεδόν τις «κλασικές» φωτογραφίες από τις προσσεληνώσεις -και ιδιαίτερα εκείνες του Απόλλωνα 11-, «αποδεικνύει» ότι η NASA είτε δεν έστειλε ποτέ ανθρώπους στη Σελήνη είτε τους έστειλε, αλλά οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν σε ειδικά στούντιο, προκειμένου να είναι τεχνικά άψογες. Ο Πέρσι -όπως και ο Κέισινγκ- εντοπίζει το γεγονός ότι οι σκιερές περιοχές της σεληνακάτου και των διαστημικών στολών των αστροναυτών είναι ουσιαστικά φωτισμένες, παρά την απουσία ατμόσφαιρας. Επίσης εντοπίζει το ότι σε πολλές φωτογραφίες υπάρχουν σκιές με διαφορετικό προσανατολισμό και τονίζει ότι οι φωτογραφίες παραείναι καλοτραβηγμένες, αν σκεφτεί κανείς ότι τραβήχτηκαν από αστροναύτες που δεν ήταν επαγγελματίες φωτογράφοι. Το φωτογραφικό άρθρο του Πέρσι ξεσήκωσε μια θύελλα διαμαρτυριών από τους αναγνώστες του περιοδικού, οι οποίοι πλημμύρισαν τα γραφεία των Fortean Times με γράμματα, στα οποία χαρακτήριζαν τους ισχυρισμούς του Πέρσι «απόλυτες ηλιθιότητες» (ο ευγενικότερος χαρακτηρισμός). Δυστυχώς για τους επίδοξους συνωμοσιολόγους, το φαινόμενο του φωτισμού των σκιερών περιοχών εξηγείται από την πολλαπλή ανάκλαση του ηλιακού φωτός στο σεληνιακό έδαφος και την ύπαρξη της Γης στον ουρανό, η οποία είναι 68,4 φορές λαμπρότερη από την πανσέληνο. Η ανυπαρξία κρατήρα κάτω από τον κινητήρα της σεληνακάτου εξηγείται ως εξής: κατ' αρχάς ο κινητήρας ήταν μεν ισχυρότατος, αλλά λειτουργούσε σε πλήρη ισχύ σε μεγάλο ύψος πάνω από τη Σελήνη. Επίσης, η περιοχή προσεδάφισης επιλέχθηκε έτσι ώστε να διαθέτει σκληρό έδαφος για λόγους ασφαλείας. Τέλος, το σεληνιακό έδαφος αποδείχθηκε πως ήταν εξαιρετικά ανθεκτικό στην πίεση -όπως φάνηκε από τις προσπάθειες των αστροναυτών να σκάψουν σε κάποιο βάθος. Ο Πέρσι αναφέρεται επίσης στο γεγονός ότι οι φωτογραφίες στη Σελήνη είναι υπερβολικά τέλειες, μολονότι τραβήχτηκαν από ερασιτέχνες και ότι τα φιλμ θα έπρεπε να έχουν καταστραφεί από τη θερμότητα και τη ραδιενέργεια. Όμως φαίνεται να ξεχνά ότι οι αστροναύτες είχαν εκπαιδευτεί σκληρά στο χειρισμό της κάμερας Hasselblad 500 EL/70 ειδικά για τέτοιες περιπτώσεις. Η NASA δε θα μπορούσε να αφήσει κυριολεκτικά στην τύχη το θέμα της ιστορικής φωτογράφησης ενός άλλου κόσμου. «Θα πρέπει να τράβηξα κάπου οχτώ δισεκατομμύρια φωτογραφίες με θέμα αεροσκάφη Τ-38 να πετούν σε σχηματισμό», θυμάται ο Τσαρλς Κόνραντ, αστροναύτης του Απόλλωνα 12, αναφερόμενος στην εκπαίδευσή του. Επίσης το φιλμ δεν ήταν δυνατόν να μαλακώσει ή να καταστραφεί στις συνθήκες της σεληνιακής επιφάνειας. Η έλλειψη ατμόσφαιρας αποτελούσε το καλύτερο μονωτικό υλικό. Τέλος, το θέμα της ακτινοβολίας είχε μελετηθεί εκτενώς από μη επανδρωμένες αποστολές, τόσο αμερικανικές όσο και σοβιετικές, και το συμπέρασμα ήταν ότι οι συνθήκες επέτρεπαν τη φωτογράφηση χωρίς προβλήματα. Η θεωρία του Πέρσι είναι κλασικό παράδειγμα λανθασμένης σκέψης. Γιατί να ληφθούν υπόψη μόνον οι φωτογραφικές αποδείξεις των προσσεληνώσεων και να μην εξεταστούν οι πακτωλοί των στοιχείων και των άλλων αποδείξεων; Πώς οι «σκοτεινές δυνάμεις» που κρύβονται πίσω από τη συνωμοσία κατάφεραν να δημιουργήσουν τα πλάνα του σεληνιακού οχήματος (ρόβερ) που «σκαμπανεβάζει» προχωρώντας στη σεληνιακή επιφάνεια στο ένα έκτο της βαρύτητας, καθώς επίσης και το σύννεφο σκόνης που σηκώνεται πίσω του -και το οποίο πέφτει αμέσως χωρίς καθυστέρηση, αποδεικνύοντας ότι υπάρχει έλλειψη ατμόσφαιρας; Αλλωστε η κάμερα που ήταν τοποθετημένη στο παράθυρο της σεληνακάτου κατά την αποσελήνωση, απαθανάτισε το σεληνιακό τοπίο -και την αμερικανική σημαία- να σαρώνεται από το ρεύμα των καυσαερίων του κινητήρα ανόδου. Εξάλλου υπάρχουν και άπειρα άλλα αποδεικτικά στοιχεία, όπως τα συλλεχθέντα πετρώματα, τα στοιχεία από τα επιστημονικά όργανα και η ύπαρξη των ανακλαστήρων λέιζερ που αφέθηκαν στη Σελήνη -και οι οποίοι χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για τη λεπτομερή καταμέτρηση της απόστασης Γης-Σελήνης. Τα δεδομένα από τα σεισμόμετρα και τα άλλα επιστημονικά όργανα στη Σελήνη κυκλοφορούν ευρέως στην επιστημονική κοινότητα εδώ και περισσότερα από είκοσι χρόνια και κανείς δε σκέφτηκε να αμφισβητήσει την εγκυρότητά τους. Αλλωστε, η προσσελήνωση παρακολουθήθηκε και από ραδιοερασιτέχνες. Μήπως ήταν και οι τελευταίοι στο κόλπο; Αλλά, τέλος πάντων, ας συνεχίσουμε να είμαστε ξεροκέφαλοι και ας υποθέσουμε ότι τελικά οι προσσεληνώσεις σκηνοθετήθηκαν. Αραγε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 υπήρχε η τεχνολογική δυνατότητα σκηνοθέτησης των προσσεληνώσεων σε κινηματογραφικό στούντιο; Αραγε τα ειδικά εφέ ήταν αρκετά εξελιγμένα εκείνη την εποχή, ώστε να ξεγελάσουν ακόμα και το μάτι των ειδικών; Ας δούμε τι λένε μερικοί «εξπέρ». «Η προσομοίωση της μειωμένης σεληνιακής βαρύτητας θα μπορούσε να γίνει με τη βοήθεια υδραυλικών γερανών, συρματόσχοινων ή με το φιλμάρισμα σκηνών κάτω από το νερό», λέει ο Ντένις Μιούρεν, που έχει κερδίσει αρκετά Όσκαρ ειδικών εφέ. Ο Μιούρεν είναι επικεφαλής της ομάδας των ειδικών οπτικών εφέ και δημιουργός των εκπληκτικών σκηνών στο Jurassic Park, στο Terminator 2, στις ταινίες του Star Wars και του Abyss. «Μια προσομοίωση της προσσελήνωσης θα φαινόταν τέλεια για το 99,9 % του κοινού. Όμως το θέμα είναι ότι δεν επρόκειτο να έμοιαζε με αυτό που είδαμε στις τηλεοπτικές οθόνες. Πάντα ήμουν σε θέση να γνωρίζω τι ήταν ψεύτικο και τι πραγματικό κι οι προσσεληνώσεις ήταν απολύτως αληθινές. Δείτε ταινίες όπως το "2001", το "Destination Moon" ή το "Capricorn One" ή κάποια άλλη διαστημική ταινία. Όλα είναι "λάθος". Η Σελήνη δεν έμοιαζε με τα πλάνα των ταινιών αυτών. Οι πραγματικές εικόνες από την επιφάνεια του Φεγγαριού έχουν μια ιδιαίτερη χροιά, που οφείλεται στον τρόπο που το ηλιακό φως ανακλάται στην κάμερα -μια χροιά που είναι κυριολεκτικά απόκοσμη. Κανείς δεν είναι σε θέση να το αναπαραστήσει αυτό. Και είναι κάτι που δεν έχει να κάνει με προοδευμένη τεχνολογία ή εφέ από κομπιούτερ. Τα τελευταία υπάρχουν, αλλά αναφέρομαι στην αισθητική του πράγματος». Φυσικά ο Μπιλ Κέισινγκ δε χάνει το κουράγιο του και σαν κάτοχος της Απόλυτης Αλήθειας δηλώνει. «Μάλλον ο Μιούρεν είναι κι αυτός μέσα στο κόλπο. Όλα είναι πιθανά. Το ενενήντα τοις εκατό του αμερικανικού πληθυσμού δεν έχει ιδέα του τι συμβαίνει στην ίδια του τη χώρα. Θέλω να είμαι αυτός που θα τους το πω -ή τουλάχιστον ένα μέρος του». (Το κακό είναι ότι πολλοί θα τον ακούσουν και θα τον πιστέψουν). ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΕΣ, ΠΑΡΑΝΟΙΑ («ΗΙSΤΟRΥ IS A LΙΕ») Δεν υπάρχει η παραμικρή υπόνοια για ύπαρξη σεληνιακής συνωμοσίας στα απομνημονεύματα ή στα βιβλία κανενός ανθρώπου που αναμίχθηκε στο διαστημικό πρόγραμμα -είτε αστροναύτης ήταν αυτός είτε στέλεχος της NASA είτε σύμβουλος ή επιστήμονας. Αλλωστε, ούτε έχει παρατηρηθεί κάτι παρόμοιο στα ανάλογα αρχεία των εχθρών της Αμερικής στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου -οι οποίοι φυσικά δε θα άφηναν να πάει χαμένη η ευκαιρία να αποκαλύψουν τυχόν συνωμοσία ή απάτη. Η σφαιρική εξέταση της υπόθεσης μας βοηθά περισσότερο, όχι τόσο στο να αντικρούσουμε τους οπαδούς της θεωρίας της εξαπάτησης, αλλά στο να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της παράνοιας αυτών των οπαδών. Το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης των ΗΠΑ πιστεύει ότι η NASA προτίμησε να σκαρώσει μια ιστορία συγκάλυψης, αντί να προσπαθήσει να επιλύσει τις δυσκολίες ενός ταξιδιού στη Σελήνη, λέει πολλά για τη μαζική ψυχολογία. Αναλογικά, θα μπορούσαμε να προτείνουμε ότι οι θεωρίες για ανάμιξη εξωγήινων στην κατασκευή των μεγάλων πυραμίδων της Αιγύπτου άρχισαν να διατυπώνονται μόλις μια γενιά μετά την περάτωση της κατασκευής τους! Σε τελική ανάλυση, ας δούμε το θέμα ακόμα πιο γενικά: είναι δυνατόν μια τόσο μεγάλου μεγέθους απάτη, στην οποία συμμετείχαν χιλιάδες άτομα σε ποικίλες θέσεις, δεκάδες αστροναύτες και εκατοντάδες επιστήμονες, να σκηνοθετήθηκε χωρίς ατέλειες και να έγινε εφικτό να παραμείνει κρυφή επί τρεις δεκαετίες; Όποιος απαντήσει καταφατικά θα πρέπει να αμφισβητήσει με τη σειρά του την απόβαση στη Νορμανδία, τη σόλο πτήση του Λίντμπεργκ πάνω από τον Ατλαντικό ή τη ναυμαχία του Ναβαρίνου... Ο Κέισινγκ βέβαια δε χαρίζει κάστανα. Πρόσφατα έκανε μήνυση στον κυβερνήτη του Απόλλωνα 13, Τζιμ Λόβελ, ο οποίος τον αποκάλεσε «παλαβό» σε μια συνέντευξή του. «Με λίγη τύχη», καταλήγει ο Κέισινγκ, «η αλήθεια θα λάμψει». Αυτό το τελευταίο θυμίζει το «Τhe truth is out there», το θρυλικό γνωμικό των X-Files. Μιας αλήθειας, όμως, που έχει θρησκευτική χροιά και δεν έχει πολλή σχέση με το αποτέλεσμα μιας έρευνας βασισμένης στη λογική. Η καχυποψία έχει εξαπλωθεί πλέον σε παγκόσμια κλίμακα και σήμερα δύσκολα μπορούμε να αναφέρουμε κάποια κινηματογραφική ταινία στην οποία μια κρατική υπηρεσία να αναπαρίσταται σαν μια ομάδα από ικανούς και τίμιους ανθρώπους που εργάζονται για το καλό της πατρίδας τους. Αντίθετα, κάθε τέτοια υπηρεσία είναι συνήθως μια ομάδα από μοχθηρούς, κακούς και αντιπαθητικούς τύπους που καταδιώκουν το βασικό ήρωα (ή ηρωίδα), ο οποίος προσπαθεί ν' αποκαλύψει την αλήθεια (την οποία κατά περίεργο τρόπο γνωρίζει μόνο αυτός). Τηλεοπτικές σειρές όπως X-Files, Blue File και Dark Skies προπαγανδίζουν απροκάλυπτα την παράνοια και υπονομεύουν τη λογική σκέψη με συνθήματα του στιλ «Μην εμπιστεύεστε κανέναν» ή «Η ιστορία είναι ψέμα». Και φυσικά, όποιος τολμήσει να προβάλει το αντίθετο επιχείρημα στο χείμαρρο των παρανοϊκών συνωμοσιολογικών ισχυρισμών, «αποστομώνεται» με το αντεπιχείρημα: «Εσύ το αποκλείεις αυτό;». Όχι, βέβαια. Όπως δεν μπορώ ν' αποκλείσω την πιθανότητα π.χ. ο διευθυντής σύνταξης της «Π» να είναι μεταμφιεσμένος εξωγήινος από τον Αλγκόλ... Στη δεκαετία του 1950 το Χόλιγουντ παρήγαγε πλήθος ταινιών με κακούς εξωγήινους, που έρχονταν στη Γη (συνήθως μεταμφιεσμένοι σαν κανονικοί άνθρωποι) για να υποδουλώσουν τον πληθυσμό ή να καταστρέψουν. Πολλές φορές οι ήρωες έπρεπε να αγωνιστούν εναντίον της γενικής απάθειας, για ν' αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους (στο τέλος, βέβαια, έσωζαν τη Γη). Φυσικά, η «εξωγήινη απειλή» της εποχής του 1950 ήταν δικαιολογημένη, αφού στον πραγματικό κόσμο η «ερυθρά απειλή» των Σοβιετικών ήταν ο ανομολόγητος φόβος του αμερικανικού πληθυσμού. Όμως σήμερα, αρκετά χρόνια μετά την κατάρρευση του «αντίπαλου δέους», το Χόλιγουντ άρχισε να παράγει και πάλι ταινίες με «κακούς εξωγήινους», πολλές φορές πιστά remake ταινιών του 1950. Κατά τη γνώμη μας, το γεγονός ότι οι ταινίες αυτές «σπάνε» τα ταμεία αποτελεί ένδειξη σοβαρού ψυχωτικού συμπτώματος ολόκληρης της ανθρωπότητας. Μιας ανθρωπότητας που έχει αρχίσει να φοβάται την ίδια της τη σκιά, μιας ανθρωπότητας που βλέπει απειλές εκεί που δεν υπάρχουν, μιας ανθρωπότητας που αποτελείται από πανικόβλητα όντα που τρέμουν τη χοληστερίνη, το κάπνισμα, τις υπεριώδεις ακτίνες, τους κομήτες, τα «καρκινογόνα», τις αλλεργίες, τον πληθωρισμό, τους ιούς, τους μετανάστες και τις συνωμοσίες. Μιας ανθρωπότητας που βλέπει πλέον το διαστημικό ταξίδι σαν κάτι κατάλληλο μόνο για προγράμματα virtual reality. Μιας ανθρωπότητας που κρύβεται βαθύτερα στο καβούκι της, αναζητώντας καλύτερη ασφάλεια, καταπιεστικότερους νόμους, περισσότερους σηματοδότες, πιο ανώδυνους αερόσακους κ.λπ. Καλώς ήρθατε στον παρανοϊκό κόσμο του 21ου αιώνα, έναν κόσμο όπου η προσπάθεια ανοίγματος νέων συνόρων ισοδυναμεί με θανάσιμο αμάρτημα... ΣΚΕΛΕΤΟΙ ΚΑΙ ΜΠΟΥΚΑΛΙΑ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΩΝ Το Internet αποτελεί μια εξαιρετική πηγή περίεργων ιστοριών σχετικά με τη μυθολογία των προσσεληνώσεων. Στις 12.8.1993, στο BBS της MUFONet κυκλοφόρησε μια περίεργη ιστορία σχετικά με μια απίστευτη φωτογραφία που τράβηξε το πλήρωμα του Απόλλωνα 11. Επρόκειτο για έναν ανθρώπινο σκελετό! Η ιστορία αναφέρει ότι το καταπληκτικό νέο έδωσε στη δημοσιότητα ο Κινέζος αστροφυσικός δρ Κανγκ-Μάο Πανγκ, ο οποίος «άφησε άναυδο τον κόσμο, όταν έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες αποτυπωμάτων γυμνών ποδιών στη Σελήνη κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης τύπου στο Πεκίνο τον προηγούμενο χειμώνα». Ο Κινέζος επιστήμονας ισχυρίστηκε ότι έλαβε αυτές τις φωτογραφίες -οι οποίες ήταν τόσο απόρρητες που ούτε και οι αστροναύτες του Απόλλωνα 11 δε γνώριζαν την ύπαρξή τους- από μια εξίσου απόρρητη αμερικανική πηγή. Σύμφωνα με τον Κανγκ, ο σκελετός φαίνεται να φορά... μπλου τζιν (!!) και από την κατάστασή του φαίνεται ότι ο άνθρωπος (;) στον οποίο ανήκε βρήκε βίαιο θάνατο... Υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες ιστορίες, το ίδιο ή και περισσότερο γελοίες. Η ιδέα της σκηνοθετημένης απάτης στις προσσεληνώσεις είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στο πλαίσιο των σύγχρονων μύθων, που συναντάται σε διάφορες εκδοχές. Ο Τζέιμς Όμπεργκ αναφέρει τον ισχυρισμό ότι σε κάποιο σημείο των βίντεο διακρίνεται η αμερικανική σημαία στη Σελήνη να... κυματίζει, μολονότι η ατμόσφαιρα είναι ανύπαρκτη. Ο Αυστραλός ουφολόγος Τζον Στεπκόφσκι θυμάται κάποιο τηλεφώνημα που είχε γίνει κατά τη διάρκεια της ραδιοφωνικής εκπομπής «Τhe Science Show», με την αφορμή της 10ης επετείου από την προσσελήνωση του Απόλλωνα 11. Ο ακροατής που τηλεφώνησε ισχυρίστηκε ότι θυμόταν να έχει δει το εξής γεγονός στην TV: καθώς ο Αρμστρονγκ κατέβαινε τη σκάλα της σεληνακάτου, ένα αντικείμενο κύλησε και μπήκε στο οπτικό πεδίο. Ήταν ένα κουτάκι Coca-cola! Αμέσως μετά, το γυμνό χέρι ενός τεχνικού μπήκε κι αυτό στο οπτικό πεδίο, άρπαξε το κουτάκι και το απομάκρυνε, ενώ ακούγονταν βρισιές! Μια από τις παλιότερες τηλεοπτικές αναφορές στο μύθο ανάγεται στα 1969, όταν κατά τη διάρκεια ενός τηλεοπτικού σόου, που παρουσίαζε ο γνωστός Ντέιβιντ Φροστ, ένας προσκεκλημένος μπήκε στο στούντιο αργοπορημένος και δικαιολογήθηκε αστειευόμενος ότι, καθώς ερχόταν, χάζευε την προσσελήνωση να πραγματοποιείται στο διπλανό τηλεοπτικό στούντιο! Τέτοιες ιστορίες είναι πολύ πιθανό να ριζώνουν σε απόμερες γωνίες της συλλογικής ψυχής και να μετατρέπονται μετά σε αυτόνομους μύθους, καθώς κυκλοφορούν συνεχώς. Είναι γεγονός ότι πολλές ηθελημένα ψεύτικες ιστορίες, που διαδίδονται κυρίως την Πρωταπριλιά ή στα πλαίσια κωμικών σκετς, καταλήγουν να γίνονται πιστευτές από ένα μεγάλο αριθμό αφελών και να κυκλοφορούν πλέον ως μοντέρνοι μύθοι (urban myths), ακόμα περισσότερο διαστρεβλωμένες. Τα ΜΜΕ έχουν μεγαλύτερη δύναμη απ' όσο φανταζόμαστε. ΠΩΣ ΞΕΡΟΥΜΕ ΟΤΙ Ο ΑΠΟΛΛΩΝ 11 ΕΦΘΑΣΕ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ; Είμαστε άραγε σίγουροι ότι οι Αρμστρονγκ, Κόλινς και Όλντριν που επέστρεψαν στη Γη ήταν οι ίδιοι με τους Αρμστρονγκ, Κόλινς και Όλντριν που ξεκίνησαν απ' αυτήν; Ναι. Ο λόγος είναι απλός. Οι αστροναύτες, επιστρέφοντας στη Γη, μαζί με τα φιλμ και τα γεωλογικά δείγματα, έφεραν και μισό χαρτονόμισμα του ενός δολαρίου που είχαν στην τσέπη τους όταν έφυγαν από το ακρωτήριο Κένεντι. Αυτή την περίεργη ανακοίνωση έκανε στις 17 Ιουλίου 1969 εκπρόσωπος της NASA, προσθέτοντας ότι αυτό το μέσο αυτό αναγνώρισης είναι παμπάλαιο. «Μπορεί κάποτε να βρούμε ένα πιο σύγχρονο τρόπο, μια πιο επιστημονική μέθοδο για την αναγνώριση της ταυτότητας ενός ατόμου. Όμως για την ώρα κόψαμε στη μέση τέσσερα χαρτονομίσματα του ενός δολαρίου και δώσαμε τα μισά στους αστροναύτες». Όταν ρωτήθηκε γιατί δόθηκαν τέσσερα μισά χαρτονομίσματα, αφού οι αστροναύτες είναι μόνο τρεις, ο εκπρόσωπος της NASA απάντησε ότι το ένα απόκομμα ήταν εφεδρικό, αφού μέσα στο διαστημόπλοιο ένας αστροναύτης μπορούσε να χάσει το μισό του δολάριο. Τα τέσσερα μισά δολάρια που έμειναν στη Γη φυλάχτηκαν στο θησαυροφυλάκιο του Ακρωτηρίου Κένεντι. Το περιστατικό αυτό απέδειξε ότι ακόμα και το πιο σοβαρό γεγονός έχει πάντα και αστείες πτυχές. Πάντως οι συνωμοσιολόγοι θα έχουν σίγουρα έτοιμη την απάντησή τους: «Φυσικά και η NASA έδωσε τα μισά χαρτονομίσματα στους αστροναύτες. Διαφορετικά οι εξωγήινοι μπορούσαν κάλλιστα να αντικαταστήσουν τους Αρμστρονγκ, Κόλινς και Όλντριν με βιορομπότ». ΛΕΖΑΝΤΕΣ Οι οπαδοί της "σεληνιακής συνωμοσίας" διατείνονται ότι οι φωτογραφίες είναι πλαστές, αφού στο Φεγγάρι η έλλειψη ατμόσφαιρας δημιουργεί βαθιές και κοφτές σκιές. Όμως ξεχνούν ότι το ηλιακό φως ανακλάται πολλαπλά στο ανοιχτόχρωμο έδαφος και επιπλέον η Γη, που μεσουρανεί, είναι δεκάδες φορές φωτεινότερη από την πανσέληνο. Καμία κινηματογραφική αναπαράσταση της επιφάνειας άλλου κόσμου δεν έχει την απόκοσμη χροιά μιας πραγματικής φωτογραφίας από τις αποστολές Απόλλων. Το βιβλίο «Μoongate» του Ουίλιαμ Μπράιαν, στο οποίο ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι οι Αμερικανοί πήγαν μεν στη Σελήνη, αλλά εκεί συνάντησαν πράγματα που δεν περίμεναν να συναντήσουν. Το βιβλίο «Εναλλακτική Λύση 3», που αναφέρεται στο «άκρως απόρρητο σχέδιο» να διασωθούν κάποιοι εκλεκτοί μεταναστεύοντας στο διάστημα. _ Μια σκηνή που ίσως ποτέ δεν αντίκρισε ανθρώπινο μάτι Εκπαίδευση των αστροναυτών πριν από την πρώτη αποστολή. Μήπως η πρώτη προσσελήνωση έγινε με τον ίδιο τρόπο σε κατάλληλα σκηνικά; Σύμφωνα με τη θεωρία, οι πύραυλοι «Κρόνος» εκτοξεύθηκαν μεν, αλλά δεν εγκατέλειψαν ποτέ τη βαρύτητα της Γης. Αντίθετα μπήκαν σε τροχιά και αποχωρίστηκαν από το θαλαμίσκο πάνω από την Ανταρκτική. Σκηνοθέτες και ειδικοί «εφέ» επιστρατεύτηκαν, για να γυριστούν σκηνές όπως αυτές; Το πλήρωμα του «Απόλλων 11». Ήταν κι αυτοί μέσα στο κόλπο; Το «τεράστιο άλμα για την ανθρωπότητα» δεν ήταν παρά ένα απλό βήμα στα πλατό ενός άκρως απόρρητου κινηματογραφικού στούντιο στημένου στην έρημο της Νεβάδα;