roundcorner.gif (262 bytes)  

H ΙΤΑΛΙΚΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ




ΕΛΛΗΝΙΚΗ BIOMHXANIA ΟΧΗΜΑΤΩΝ
«Γίγαντας με ξύλινα πόδια»;

Αυτοκινητοβιομηχανία ή υπηρέτης των αναγκών του στρατού; Αβουλο παιδί του
Δημοσίου ή υπολογίσιμος κατασκευαστής με διεθνείς προοπτικές; Όπως και να
τη δει κανείς, η ΕΛΒΟ είναι μία από τις βιομηχανικές μονάδες της χώρας που
αξίζει την προσοχή μας, αφού είναι η μόνη που μπορεί να βάλει τη σφραγίδα
Made in Greece σε ΤΟΜΠ, πυροσβεστικά οχήματα παντός εδάφους και λεωφορεία.
Ορίστε λοιπόν μία εκτεταμένη «ξενάγηση» στην έδρα και τα προϊόντα του
βιομηχανικού γίγαντα της Σίνδου.
Στο δεύτερο μέρος που θα ακολουθήσει στο επόμενο τεύχος θα αναφερθούμε
στους στόχους και τις προοπτικές της εταιρίας μέσα από μια συνέντευξη που
μας παραχώρησε ο πρόεδρός της, κ. Ανάργυρος Χατζηπέτρου.

κείμενο: Σ. Κυριακίδης, A. Τεμπερίδης
φωτογραφίες: Γ. Παπαδόπουλος, A.T., αρχείο ΕΛΒΟ

«Γίγαντας με ξύλινα πόδια». H έκφραση αυτή συνηθίζεται για την περιγραφή
της πανίσχυρης Ιαπωνίας, που παρά τη μεγάλη της οικονομική ανάπτυξη,
εξακολουθεί να έχει μεγάλη έλλειψη πρώτων υλών και να βασίζεται έτσι σε
άλλες χώρες για να διατηρήσει την τεράστια παραγωγή της. Κάπως έτσι έχουν
τα πράγματα για την ΕΛΒΟ που μετά τη διακοπή των εργασιών στο εργοστάσιο
συναρμολόγησης της TEOKAP στο Βόλο, δεσπόζει σαν η μεγαλύτερη εταιρία
συναρμολόγησης και κατασκευής ουσιαστικά κάθε λογής τροχοφόρων και όχι
μόνο. H εξάρτηση της εταιρίας από τις παραγγελίες του Στρατού ήταν μέχρι
πριν από μερικά χρόνια ολοκληρωτική και μόνο τα τελευταία πέντε ουσιαστικά
χρόνια με την επέκταση των δραστηριοτήτων της εταιρίας στον πολιτικό τομέα,
σε μεγάλη πλέον κλίμακα, κατέστη δυνατή η κατασκευή, συναρμολόγηση και ο
σχεδιασμός μιας μεγάλης γκάμας τουριστικών, αστικών, λεωφορείων αλλά και
άλλων οχημάτων πολιτικής χρήσης (πυροσβεστικά, φορτηγά κ.ά).
Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό των εσόδων της εταιρίας προέρχεται -και σύμφωνα
με τους σχεδιασμούς της θα συνεχίσει να προέρχεται- από το μεγάλο και καλό
πελάτη που λέγεται ελληνικός στρατός. Στο τμήμα αυτό λοιπόν της παρουσίασής
μας, θα ασχοληθούμε με την παραγωγή στρατιωτικών οχημάτων της εταιρίας και
ειδικά τροχοφόρων και τεθωρακισμένων.

ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ

Στον τομέα των τεθωρακισμένων οι νεότερες εξελίξεις αφορούν δύο βασικά
προγράμματα: το «Λεωνίδας» S-30 και το «Αλέξανδρος».

ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΟ OXHMA ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ «ΛΕΩΝΙΔΑΣ S-30»

Το όχημα αυτό υπήρξε αποτέλεσμα της επιθυμίας του ελληνικού στρατού για ένα
αυτοκινούμενο αντιαεροπορικό σύστημα που θα συνδυάζει ευκινησία, θωράκιση
και επαρκή ισχύ πυρός για την κάλυψη των αντιαεροπορικών αναγκών των
αυτοκινούμενων σχηματισμών, αρμάτων, TOMA, ΤΟΜΠ ή και τον συνδυασμό αυτών.
Είναι άλλωστε γνωστό το κενό που υπάρχει στο συγκεκριμένο τομέα καθώς
προσπάθειες για την απόκτηση κάποιου μεταχειρισμένου αλλά αξιόμαχου
συστήματος (χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό των ZSU-23-4 από τα αποθέματα
του πρώην ανατολικογερμανικού στρατού), έως τώρα δεν απέδωσαν. Το
αποτέλεσμα είναι οι μηχανοκίνητοι αυτοί σχηματισμοί, να είναι ουσιαστικά
ανυπεράσπιστοι κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους στο απαιτητικό σύγχρονο
πεδίο μάχης. Αναζητήθηκε λοιπόν λύση που θα εξασφαλίζει τα επιθυμητά
αποτελέσματα σε συνδυασμό με όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό προστιθέμενης
αξίας. Στην περίπτωση του «Λεωνίδας» S-30 αυτό είναι δεδομένο και
ταυτόχρονα υπάρχει άριστη συμβατότητα με τα δύο εν ενεργεία συστήματα
(Αρτεμις 30 και «Λεωνίδας» ) και απρόσκοπτη λογιστική υποστήριξη καθώς τα
υπάρχοντα ανταλλακτικά είναι απολύτως συμβατά.
H λογική πίσω από το όλο concept είναι απλή: το «Λεωνίδας» στο επίπεδο
επάνω μέρος του πήγματος μπορεί να δεχτεί πληθώρα πύργων χωρίς μετατροπές
και αυτό το έχει αποδείξει άλλωστε με την υποδοχή των δύο πύργων της DAF
και της SANTA BARBARA κατά τη διάρκεια των δοκιμών για το «παγωμένο»
πρόγραμμα μετατροπής του «Λεωνίδας» σε TOMA. Έτσι στην περίπτωση του S-30
το μόνο που απαιτείται είναι να προσαρμοστεί η κατάλληλη χαλύβδινη οροφή. O
πύργος που επελέγη για τη συγκεκριμένη αποστολή είναι ο πύργος που διαθέτει
το Wildcat της γερμανικής Krauss Maffei. H κατασκευή αυτή συνδυάζει το
οπλικό σύστημα του Αρτεμις 30 με το γνωστό Mauser 30χιλ. και κλειστό πύργο
2 ατόμων που φέρει αυτόνομο σκοπευτικό σύστημα με ραντάρ έρευνας ,τηλέμετρο
λέιζερ, και ηλεκτροοπτικό, θερμικό σύστημα εγκλωβισμού στην τυπική
τουλάχιστον μορφή του. O πύργος που εκτός απροόπτου θα κατασκευαστεί επίσης
στην ΕΛΒΟ και θα παρέχει τον ίδιο βαθμό θωράκισης με το σκάφος του
«Λεωνίδα». Με αυτές τις προδιαγραφές το σύστημα μπορεί να αντιμετωπίσει
τόσο εναέριους στόχους (αεροσκάφη, ελικόπτερα) όσο και επίγειους στόχους.
Το πλήρωμα του οχήματος είναι τριμελές, αποτελείται δηλαδή από τον αρχηγό,
τον πυροβολητή και τον οδηγό.
Το όχημα του «Λεωνίδας» χρησιμοποιείται όπως αναφέρθηκε χωρίς ουσιαστικές
αλλαγές με τα κοινά ανταλλακτικά να φτάνουν το 99%. Ταυτόχρονα διατηρούνται
τα εγγενή πλεονεκτήματα του «Λεωνίδα», η χαμηλή δηλαδή σιλουέτα -το S-30
έχει ύψος 2,5 μέτρων με υψωμένο το ραντάρ έρευνας- αλλά και τον καλό βαθμό
θωράκισης καθώς αντέχει σε βλήματα των 20χιλ. H μόνη ουσιαστική διαφορά θα
είναι η τοποθέτηση του αυτόματου κιβωτίου της ZF, που θα τοποθετηθεί και σε
όλα τα «Λεωνίδας» , και η άνευ σημασίας ουσιαστικά μείωση της ταχύτητας του
οχήματος στα 55-60χιλ. την ώρα. Αυτό όμως δεν αποτελεί πρόβλημα, καθώς μόνο
το Λέοπαρντ έχει ανώτερη τελική ταχύτητα και αυτή δεν είναι επιχειρησιακά
αξιοποιήσημη κατά τη διάρκεια κίνησης μηχανοκίνητων σχηματισμών. Μετά την
τοποθέτηση του πύργου, στο κυρίως όχημα παραμένει μόνο ο οδηγός. Μέσα και
πάνω στον πύργο βρίσκονται το οπλικό σύστημα, το ραντάρ εντοπισμού στόχου,
το περισκόπιο αλλά και το σύστημα εγκλωβισμού στόχου. Το πυροβόλο είναι το
Mauser MK-30F με ταχυβολία 2x800 βολές το λεπτό, δραστικό βεληνεκές 3.000
μέτρων και ταχύτητα εξόδου 1040m/sec. Τα ηλεκτρονικά και σκοπευτικά μέρη
του συστήματος περιλαμβάνουν καταρχάς το ψηφιακό MTI (Moving Target
Indicator, σύστημα απεικόνισης κινούμενου στόχου), ραντάρ εντοπισμού
στόχου, με ανίχνευση 360®, εμβέλεια 18 χιλιομέτρων και ενσωματωμένο σύστημα
IFF (Interogation Friend or Foe). H λειτουργία του μπορεί να συνεχίζεται
απρόσκοπτα και με το όχημα εν κινήσει και τα στοιχεία προβάλλονται σε οθόνη
διαμέτρου 25εκ. (βλ φωτό). Το σύστημα εγκλωβισμού τώρα περιλαμβάνει το
αποστασιόμετρο λέιζερ, την τηλεοπτική κάμερα εγκλωβισμού με οπτικό πεδίο
2,4®x1,8® ξεχωριστό μόνιτορ διαμέτρου 18εκ. και το βαλιστικό υπολογιστή. Το
περισκόπιο, τέλος, λειτουργεί είτε για την παρατήρηση του πεδίου μάχης
(ενδεχομένως αντιμετώπιση επίγειου στόχου) είτε συνδεδεμένο με την
τηλεοπτική κάμερα. Αυτό που αξίζει να παρατηρηθεί πάντως είναι πως ακόμα
και αν παραδίδονταν ή προσφέρονταν στην Ελλάδα μεταχειρισμένα Gepard του
Γερμανικού Στρατού αυτά κατά πάσα πιθανότητα θα διαθέτουν αναλογικό
υπολογιστή υπολογισμού προπορείας, αφού ο τελευταίος παρέλαβε μόνο εκδόσεις
5 PFZ -B και 5 PFZ-B2 που διαθέτουν το προαναφερθέν σύστημα της Contraves
και δεν υπήρξε σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες πρόγραμμα εκσυγχρονισμού.
Μόνο τα 95 Gepard της Ολλανδίας ανήκουν στην έκδοση 5 PFZ-CA1(Ceasar) και
διαθέτουν ψηφιακό MTI.
H λειτουργία του συστήματος είναι τυπική ενός αυτοκινούμενου
αντιαεροπορικού συστήματος. Το ραντάρ ανιχνεύει χαμηλά ή πολύ χαμηλά
ιπτάμενα ελικόπτερα και αεροσκάφη σε όλες τις καιρικές συνθήκες και
ταυτόχρονα χάρη στα χαρακτηριστικά αντι-αντιμέτρων που διαθέτει και το
σύστημα IFF εξασφαλίζεται η απροβλημάτιστη λειτουργία του, ενώ ταυτόχρονα
το περισκόπιο και η τηλεοπτική κάμερα συγχρονίζονται και με τη βοήθειά τους
υπολογίζεται η καθ' ύψος γωνία του στόχου και «εγκλωβίζεται» στην οθόνη
παρακολούθησης. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ο βαλλιστικός
υπολογιστής τροφοδοτείται με το ρυθμό και τη γωνία στροφής του στόχου (εάν
αυτός ελίσσεται), την απόστασή του και τη γωνία ανύψωσης. Τα δεδομένα αυτά
σε συνδυασμό με το συνυπολογισμό της ταχύτητας του ανέμου, της
θερμοκρασίας, της ατμοσφαιρικής πίεσης, της κλίσης του οχήματος κ.τ.λ,
αποδίδουν στο χειριστή τις παραμέτρους της βολής και η απόφαση για την
ενεργοποίηση του οπλικού συστήματος είναι δική του. O χρόνος αντίδρασης του
συστήματος δεν ξεπερνά τα 6 δευτερόλεπτα, ενώ ας σημειωθεί πως ο
υπολογιστής καθορίζει και τον αριθμό των βολών (firing solution) ανάλογα με
τη θέση, την απόσταση και την ταχύτητά του. Το είδος των πυρομαχικών τέλος
προσδιορίζεται κατά βούλησιν από τον αρχηγό και η τροφοδοσία του οπλικού
συστήματος γίνεται με μηχανισμό χωρίς συνδέσμους για ελαχιστοποίηση των
προβλημάτων τροφοδοσίας. Υπάρχει επίσης και αριθμός πυρομαχικών APDS σε
ετοιμότητα για ενδεχόμενη προσβολή επίγειου στόχου και αυτοπροστασία του
οχήματος.
Αυτές ουσιαστικά είναι οι βασικές προδιαγραφές του οχήματος που ταυτόχρονα
συμπληρώνονται από διάφορες ενδιαφέρουσες επιλογές (options). Δίνεται η
δυνατότητα προσθεσης ενός ραντάρ εγκλωβισμού που θα μετατρέψει το όχημα σε
«καθαρόαιμο» σύστημα παντός καιρού σε συνεργασία πάντα με το τηλέμετρο
λέιζερ, κάτι όμως για το οποίο δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται ο ελληνικός
στρατός καθώς αυτό ανεβάζει περαιτέρω το κοστολόγιο και κάτι τέτοιο δεν
συμβαδίζει με τη φιλοσοφία του προγράμματος. Έχει επίσης πιστοποιηθεί η
χρήση αντιαεροπορικών πυραύλων όπως ο γαλλικός Μιστράλ, ο σουηδικός RBS 70,
ο ρωσικός SA-16 Igla, αλλά και ο εν ενεργεία στις τάξεις των ελληνικών
Ενόπλων Δυνάμεων, «Στίγκερ». Στην τελευταία περίπτωση παρέχονται δύο
επιλογές: η μία αφορά την τοποθέτηση ενός τετραπλού εκτοξευτή στη θέση του
ενός πυροβόλου ενώ η άλλη, που όπως ειπώθηκε προτείνεται στον ελληνικό
Στρατό, είναι η τοποθέτηση δύο προσθαφαιρούμενων διπλών εκτοξευτών, έναν
στη βάση κάθε πυροβόλου, με τις ίδιες δυνατότητες κίνησης. Σε κάθε μια από
τις δύο εκδόσεις θα πρέπει να μιλάμε πλέον για υβριδικό σύστημα κατά τα
πρότυπα του ρωσικού Tunguska, αν και πιο απλό. Είναι βέβαια αυτονόητο πως
ευχής έργο θα είναι από τη στιγμή που θα αποκτηθεί το όλο σύστημα, να
επιλεγεί η παραπάνω διαμόρφωση, που θα επεκτείνει τον φάκελο άμυνας του
S-30 και σε συνδυασμό με την τοποθέτηση ενός συστήματος νυχτερινής
σκόπευσης, όπως αυτό της Signaal του Wildcat, θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση
των απειλών ενός σύγχρονου πεδίου μάχης. Οι πρώτες πληροφορίες πάντως, μετά
την πρόσφατη παρουσίαση του σχεδίου στους υπεύθυνους του στρατού, μιλούν
για ένα ποσοστό 25% του συνόλου των συστημάτων εφοδιασμένα με ένα τέτοιο
πυραυλικό σύστημα, εάν και όταν προχωρήσει το πρόγραμμα. Οι χειριστές έχουν
στη διάθεσή τους μια κονσόλα ελέγχου με θέσεις side-by-side και το
περιβάλλον εργασίας τους χαρακτηρίζεται ως άνετο και ξεκούραστο. Μοναδική
μας παρατήρηση στο συγκεκριμένο τομέα η ανάγκη για επισταμένη ηχομονωτική
μελέτη της όλης κατασκευής, επισήμανση που γίνεται μετά τη μίνι δοκιμή που
κάναμε του -κατά τα άλλα- εξαίρετου «Λεωνίδα».
Αναφερόμενοι στο σύστημα ελέγχου βολής του S-30 θα πρέπει να πούμε πως δεν
έχει επιλεγεί (όπως μας διευκρινίστηκε) ο προμηθευτής που είναι πιθανό να
μην είναι ο ίδιος με αυτόν του Wildcat. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρόκειται
για πλήρως ψηφιακό σύστημα που θα έχει και θα επιβλέπει τη λειτουργία όλου
του συστήματος και ταυτόχρονα θα διαθέτει χαρακτηριστικά αυτοελέγχου και
ενημέρωσης βαλβών BITE (Built In Test Equipment). Ήδη έχουν γίνει οι
συζητήσεις με τις εταιρίες που ειδικεύονται σε ηλεκτρονικές κατασκευές όπως
η EAB και το γκρουπ ECON, οι οποίες θα έρθουν σε επαφή με όλες τις εταιρίες
που διαθέτουν συστήματα ελέγχου πυρός με τις προαναφερθείσες προδιαγραφές.
Σε αυτές περιλαμβάνονται η ισραηλινή El-OP η ολλανδική Φίλιπς κ.ά. To
ραντάρ της Siemens που διαθέτει το σύστημα συμβαδίζει με τα χαρακτηριστικά
του συστήματος καθώς είναι χαμηλού ίχνους -ο πύργος με κατεβασμένη την
κεραία έχει ορατό ύψος 87,5 εκ- και ενσωματώνει σύστημα IFF.
Τελειώνοντας αξίζει να αναφέρουμε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το
πρόγραμμα. Αυτή τη στιγμή γίνεται η μελέτη επιχειρησιακής σκοπιμότητας που
θα δώσει το τελικό «πράσινο φως». Πιθανό να εξετάζονται και οι τελευταίες
πιθανότητες προμήθειας άλλου μεταχειρισμένου συστήματος ανώτερων
δυνατοτήτων -σαν το γερμανικό Gepard- που σε κάθε περίπτωση αποκλείεται να
αποκτηθεί καινούριο, καθώς το κόστος του είναι πολλαπλάσιο αυτό του
«Λεωνίδα» S-30. Μιλώντας ωστόσο για κόστος αξίζει να σημειωθεί η μεγάλη
αξία των τμημάτων υψηλής τεχνολογίας ενός συστήματος σαν το S-30 που το
κόστος του θα φτάνει το 1 δισ. δραχμές, ενώ το «Λεωνίδας» στην απλή του
μορφή δεν ξεπερνά τα 200 εκ. δραχμές.
H απόφαση για την παραγωγή του συστήματος αναμένεται πάντως μέσα στο 1995
και αναμένεται να ζητηθούν γύρω στα 50 κομμάτια από τα οποία, όπως
αναφέρθηκε, το 25% θα διαθέτουν πυραυλικό σύστημα, και στην περίπτωση αυτή
πιο πιθανό είναι να επιλεγεί το «Στίνγκερ» για λόγους ομοιοτυπίας. Σε κάθε
περίπτωση πάντως αναμένεται μεγάλο ποσοστό Ε.Π.Α (Ελληνικής Προστιθέμενης
Αξίας), κάτι που θα συμβάλλει στην «αυτονόμηση» των ελληνικών ενόπλων
δυνάμεων σε έναν ακόμα σημαντικό τομέα.

Τεχνικά στοιχεία «Λεωνίδας» S-30

Βάρη και διαστάσεις
Βάρος μάχης 19.200 Kg
Μέγιστο μήκος 5.945χιλ.
Μέγιστο πλάτος 2.500χιλ.
Ύψος οχήματος
-Μέγιστο ύψος
με υψωμένο ραντάρ 3.730χιλ.
με κατεβασμένο ραντάρ 2.500χιλ.
-Ύψος σκάφους 1.600χιλ.
-Ύψος πυροβόλων 2150χιλ.
Απόσταση πατώματος από έδαφος 420χιλ.
Απόσταση μεταξύ ερπυστριών 2.120χιλ.
Μήκος ίχνους ερπύστριας 3.192χιλ.
Συγκρότημα ισχύος
Κινητήρας 320 ίππων, εξακύλινδρος πετρελαίου με υπερσυμπιεστή
Κιβώτιο ταχυτήτων αυτόματο 6 ταχυτήτων
Κιβώτιο οδήγησης υδροστατικό

Οπλικό σύστημα :
Πυροβόλα 2 EBO Mauser MK-30-F
Διαμέτρημμα 30χιλ.
Ταχυβολία 2 x 800 βολές/λεπτό
Δραστικό Βεληνεκές 3000m
Πυρομαχικά EBO A-30
Ταχύτητα εξόδου 1040 m/sec

ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΟ OXHMA ΜΑΧΗΣ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ»

«Το ‘Αλέξανδρος' είναι μαζί με το σουηδικό CV90 το καλύτερο TOMA που
υπάρχει αυτή τη στιγμή στον κόσμο...» μας είπε ο προϊστάμενος του τομέα
τεθωρακισμένων της ΕΛΒΟ κ. Αναιρούσης και εμείς θα συμφωνήσουμε μαζί του
και όχι μόνο από ευγένεια. Όποιος άλλωστε βρέθηκε στην Αυστρία το περασμένο
καλοκαίρι ή είχε την τύχη να παρακολουθήσει βιντεοσκοπημένη την πρώτη
παρουσίαση του οχήματος που έγινε σε κλιμάκιο του ΕΣ, της κυπριακής
Εθνοφρουράς αλλά και εκπροσώπους της ΕΛΒΟ, δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει με
αυτή την άποψη.
Το τεθωρακισμένο όχημα μάχης «Αλέξανδρος» όπως ονομάζουν οι υπεύθυνοι της
ΕΛΒΟ το διεθνώς γνωστό ASCOD, είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας των
Steyr- Daimler-Puch S.F. AG - Αυστρία, E.N Santa Barbara - Ισπανία, και
ΕΛΒΟ - Ελλάδα .
Παρά το ότι η Ελλάδα έθεσε μαζί με την Αυστρία τις προδιαγραφές για το
όχημα (χαρακτηριστικά όπως το Mauser των 30χιλ., το μέγεθος, κ.ά, αποτελούν
ελληνικές απαιτήσεις) που καλύπτουν ή και υπερκαλύπτουν τις προδιαγραφές
που έθεσε ο στρατός για το TOMA που επιθυμούσε, η ΕΛΒΟ δεν μετείχε στη φάση
ανάπτυξης του οχήματος, κυρίως επειδή η οικονομική κατάσταση της εταιρίας
εκείνη την εποχή δεν της επέτρεπε να επωμισθεί ένα τέτοιο βάρος.
Το αποτέλεσμα είναι το ενδιαφέρον του Στρατού αλλά και της ίδιας της
εταιρείας, που ας σημειωθεί, αντιμετωπίζεται ως ένας απόλυτα ισότιμος
συνεργάτης από τις άλλες δύο, να αναθερμανθεί τώρα που το πρόγραμμα
ανάπτυξης έχει σε γενικές γραμμές τελειώσει και η πιθανότητα εξέλιξης του
«Λεωνίδα» σε TOMA έχει ουσιαστικά απορριφθεί. Οι δοκιμές του οχήματος
αποφασίστηκε να συμπεριληφθούν για τους στρατούς και των τριών χωρών αυτές
που έγιναν στη Νορβηγία κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού που έγινε για την
ανάδειξη του νέου νορβηγικού TOMA. Μια μικρή αναφορά στης επιδόσεις του
«Αλέξανδρου» εκεί, τιμά τη δουλειά που έχει γίνει. Ανάμεσα λοιπόν στα πιο
σύγχρονα TOMA από Γερμανία, Αμερική, Αγγλία, Ρωσία, Σουηδία, έγινε η τελική
φάση του διαγωνισμού με «μονομάχους» τον «Αλέξανδρο» αλλά και το εξαιρετικό
CV-90. Καταρχήν και μόνο το γεγονός της επικράτησης ενός οχήματος που ακόμα
βρισκόταν στο στάδιο των δοκιμών απέναντι σε «καθιερωμένα» TOMA όπως το M-2
Bradley, δηλώνει την ορθότητα της όλης σχεδίασης και επιβεβαιώνει το
σύγχρονο των προδιαγραφών. Τελικά, αν και τα δύο οχήματα θα λέγαμε πως
«βγήκανε ισόπαλα» στις δοκιμές, νικητής αναδείχτηκε το σουηδικό όχημα,
κυρίως για λόγους που είχαν να κάνουν με τη σκανδιναβική του προέλευση. Τα
θετικά στοιχεία όμως αυτής της επιτυχημένης προσπάθειας ήταν πολλά. Οι
αλλαγές που έγιναν στη σχεδίαση ήταν τέτοιες που αυτή τη στιγμή το
«Αλέξανδρος» μπορεί χρησιμοποιηθεί με εξαιρετική άνεση ακόμα και σε
συνθήκες πάγου-χιονιού, αλλά και ερήμου. Χαρακτηριστικά παρατηρείται πως
ήταν αυτές οι αυστηρές απαιτήσεις που επέβαλαν την προσθήκη του έβδομου
εδαφιαίου τροχού με σκοπό τη μείωση της εδαφιαίας πίεσης του οχήματος, που
τώρα είναι μικρότερη και από αυτή του κατά 10 και πλέον τόνων ελαφρύτερου
«Λεωνίδα».
Το «Αλέξανδρος» μπορεί να μεταφέρει στο πεδίο μάχης 11 άτομα από τα οποία
τα 8 είναι η μεταφερόμενη ομάδα οπλιτών και τα 3 τα μέλη του πληρώματος
(οδηγός, πλήρωμα πύργου). Το σκάφος είναι μια μεταλλική αυτοφερόμενη
κατασκευή με συγκολλημένα φύλλα χάλυβα θωρακίσεως, που είναι ένα είδος
χάλυβα υψηλής σκληρότητας. H σχεδίασή του, είναι τέτοια που στο εμπρόσθιο
μέρος δεξιά βρίσκεται το συκρότημα ισχύος, ενώ αριστερά βρίσκεται ο χώρος
του οδηγού που έχει στη διάθεση του όλα τα όργανα οδήγησης, εργονομικά
τοποθετημένα. Στο πίσω μέρος βρίσκεται ο χώρος των οπλιτών που διαθέτει μία
μεγάλη πόρτα για την είσοδο και την έξοδο τους και ανοίγοκλείνει
χειροκίνητα. Σημαντικό είναι το γεγονος της ευρύχωρης και προσεγμένης
κατασκευής του χώρου, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα είδαμε, ένα ακόμα σημείο
όπου παρατηρείται σαφής βελτίωση σε σχέση με τον μικρότερο αντίστοιχο χώρο
του «Λεωνίδα». Και αυτό επιτυγχάνεται παρά τη χαμηλή σιλουέτα του οχήματος.
H πρόσβαση στο χώρο του οδηγού γίνεται εύκολα από θύρα στο άνω μέρος του
σκάφους, ενώ το πλήρωμα θα φτάσει το ίδιο εύκολα, εσωτερικά στον πύργο και
τη θέση οδήγησης.
H ομάδα οπλιτών διαθέτει 8 πτυσσόμενα καθίσματα που στο πρωτότυπο που
είδαμε είχαν διάταξη στο κέντρο πλάτη με πλάτη, γιατί υπήρξε η σκέψη
τοποθέτησης θυρίδων σκόπευσης για τους οπλίτες, στην τελική μορφή όμως θα
είναι αντικριστά στα πλάγια του σκάφους, αφού το παραπάνω σχέδιο -ορθά θα
παρατηρήσουμε- απορρίφθηκε. Όλα τα καθίσματα διαθέτουν ζώνες ασφαλείας
τεσσάρων σημείων και θέση για το φορητό οπλισμό κάθε οπλίτη. Σύμφωνα με τη
διεθνή πρακτική το σκάφος παρέχει με τη μόνωση και το σύστημα εξαερισμού
που διαθέτει, προστασία σε συνθήκες NBC, αλλά και δυνατότητα διάβασης
υδάτινου κωλύματος μέχρι 120εκ. χωρίς προετοιμασία. O αρχηγός της ομάδας
των οπλιτών στο πίσω αριστερό μέρος του οχήματος διαθέτει ένα σύνολο 8
επισκόπιων τοποθετημένων περιμετρικά ενώ 3 ακόμα επισκόπια διαθέτει ο
οδηγός -από τα οποία το ένα μπορεί να αντικατασταθεί από παθητικό όργανο
νυχτερινής οδήγησης, όπως το ελληνικής κατασκευής «ΡΟLΥΡΗΥΜΟS»- ενώ δύο
γωνιακοί καθρέπτες βρίσκονται πάνω από τη πίσω θύρα και στη διάθεση του
υπαρχηγού. Ένα ακόμα, τέλος, βοηθητικό επσκόπιο διαθέτει ο αρχηγός στον
πύργο.
O πύργος του «Αλέξανδρος» έχει σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση τόσο
επίγειων, όσο και εναέριων στόχων. Είναι ακόμα εφοδιασμένος με σύστημα
σταθεροποίησης που παρέχει ακρίβεια βολών εν κινήσει, ενώ η θωράκισή του
είναι ίδια ακριβώς με το υπόλοιπο σκάφος. Το οπλικό σύστημα που φέρει,
αποτελείται από το πυροβόλο, το συζυγές πολυβόλο και το σύστημα εκτόξευσης
καπνογόνων και είναι εξ ολοκλήρου ελληνικής κατασκευής. O αρχηγός που
βρίσκεται στον πύργο έχει στη διάθεσή του περισκόπιο ημέρας και την εικόνα
από το σύστημα θερμικής παρακολούθησης του πυροβολητή. Το περισκόπιο
παρέχει μεγένθυση X8 και εύρος πεδίου 9® (κυκλικά) ενώ το επισκόπιο παρέχει
εικόνα X1 και έχει διαστάσεις 26®x10®. O αρχηγός έχει επίσης στη διάθεσή
του τηλεοπτικό μόνιτορ όπου παρατηρεί την εικόνα, είτε από το περισκόπιο
ημέρας είτε από το σύστημα θερμικής παρακολούθησης του πυροβολητή
(οπτική/θερμική εικόνα). O πυροβολητής τώρα διαθέτει ξεχωριστό περισκόπιο
ημέρας/νύκτας με ενσωματωμένη διάταξη νυχτερινής σκόπευσης και ενσωματωμένο
αποστασιόμετρο λέιζερ. H μεγέθυνση που παρέχεται είναι είτε X8, X8,4 για το
περισκόπιο ημέρας, είτε X2,8, X8,4 για το σύστημα θερμικής παρακολούθησης.
Το εύρος πεδίου για το περισκόπιο ημέρας είναι 8® (κυκλικά) ενώ για το
θερμικό υπάρχουν δύο ρυθμίσεις, μια «στενή» 1.1®Χ2,2® μοίρες και μια
«ευρεία» που φτάνει τις 3,4®Χ6,8® μοίρες.
Το σύστημα ελέγχου πυρός είναι πλήρως ψηφιακό (στην περίπτωση του
πρωτότυπου είναι της Kollsman) και έχει τη δυνατότητα διαχείρισης 5
διαφορετικών πυρομαχικών 30χιλ. και ενός 7,62χιλ. Αξίζει να σημειωθεί
πάντως πως η επιλογή για το ελληνικό όχημα στην περίπτωση του συστήματος
ελέγχου πυρός αλλά και στα άλλα χαρακτηριστικά του οχήματος (κινητήρας,
κιβώτιο ταχυτήτων, σύστημα νυχτερινής παρακολούθησης), θα γίνει από την
αρχή εφόσον δοθεί το «πράσινο φως». Ήδη η ΕΛΒΟ έχει έρθει σε επαφή με τις
κορυφαίες εταιρίες ηλεκτρονικών στην Ελλάδα δηλαδή τις EAB, γκρουπ Econ,
Ιντρακόμ και αυτές (με πιο πιθανές τις EAB, Econ) θα κατασκευάσουν τα
ηλεκτρονικά ή και τα οπτικά -αν καταστεί δυνατό- του συστήματος, αφού
εξετάσουν όλα τα διαθέσιμα συστήματα στην αγορά. H ίδια «ευρύτητα
πνεύματος» θα εφαρμοστεί και στα άλλα υποσυστήματα. Όπως χαρακτηριστικά
αναφέρθηκε «...θα τα δούμε όλα από την αρχή...».
H θωράκιση τέλος του οχήματος έχει τρία επίπεδα. Από τις άλλες χώρες
(Ισπανία, Αυστρία) θα επιλεγεί το δεύτερο επίπεδο ενώ αυτό προτείνεται και
στον ελληνικό στρατό. Συγκεκριμένα το σκάφος/πύργος έχει από κάθε πλευρά
και γωνία θωράκιση σε βλήματα 14,5χιλ. ενώ μπορεί να δεχθεί στο εμπρόσθιο
μέρος πλήγμα 30χιλ. από απόσταση 1000 μέτρων. Για όποιον ενδιαφερθεί
υπάρχει και τρίτο επίπεδο με πρόσθετες προσθαφαιρούμενες πλάκες θωράκισης
στα πλευρά του πύργου και ενισχύσεις του σκάφους. Στην περίπτωση αυτή
παρέχεται προστασία σε βλήματα 20χιλ. περιμετρικά και 40χιλ. σε εμπρόσθιο
πλήγμα. Χαρακτηριστικά το πρωτότυπο που επιδείχθηκε στην ελληνική αποστολή
διέθετε τέτοια στοιχεία (βλ. φωτό).
Ταυτόχρονα με όλα αυτά, το όχημα διαθέτει σχεδιαστικά χαρακτηριστικά που
συμβάλλουν στην απόκρυψή του από τα εχθρικά μέσα παρατήρησης. H
χαρακτηριστικά χαμηλή σιλουέτα του σκάφους που μαζί με τον πύργο είναι
περίπου 2,6 μέτρα, είναι ένα από αυτά, ενώ τη μείωση του υπέρυθρου ίχνους
αναλαμβάνει ο ειδικός αναμίκτης καυσαερίων με τον οποίο είναι εξοπλισμένο
το σύστημα εξάτμισης του οχήματος. Με αυτόν τον τρόπο τα θερμά αέρια του
κινητήρα αναμιγνύονται με ψυχρό αέρα του περιβάλλοντος και έτσι
επιτυγχάνεται η μείωση της θερμοκρασίας τους καθώς και η μείωση της
θερμοκρασίας των τοιχωμάτων του οχήματος.
To τελευταίο στοιχείο, που αποτελεί κατά κάποιο τρόπο και είδηση, είναι η
πρόθεση ενσωμάτωσης στο όχημα και αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος.
Κάτι τέτοιο αποτελεί βέβαια σίγουρα σωστή κίνηση εν όψει τις πληθώρας των
εναέριων απειλών που είναι πιθανό να αντιμετωπίσει το όχημα, σε ελληνική
τουλάχιστον υπηρεσία. Στην περίπτωση αυτή θα πρόκειται για ειδική
κατασκευή, πιθανόν συγγενούς σχεδιαστικά με αυτή που μελετάται για το
«Λεωνίδας» S-30 και αν και εξετάζονται αρκετοί υποψήφιοι, το επικρατέστερο
σύστημα, είναι το ενταγμένο στον ελληνικό στρατό «Στίνγκερ».
H τελική εντύπωση δεν μπορεί παρά να είναι θετική. Είναι η πρώτη ίσως φορά
που ο Ελληνικός Στρατός (γιατί όχι οι ένοπλες δυνάμεις γενικότερα, αφού
μόνο η περίπτωση της ναυπήγησης πολεμικών σκαφών, αν και σίγουρα όχι χωρίς
προβλήματα, μοιάζει με την παρούσα) έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα
οπλικό σύστημα που όχι μόνο βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος στην κατηγορία
του, αλλά και θα μπορεί, εάν όλα πάνε καλά, να χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα
υψηλό ποσοστό ΕΠΑ (Ελληνικής Προστιθέμενης Αξίας). Οφείλουμε εδώ να πούμε
πως αυτή είναι ίσως και σημαντικότερη «λειτουργία» της ΕΛΒΟ, η δυνατότητα
της να κατασκευάζει σε συνεργασία με τους διάφορους
συνεργάτες/υποκατασκευαστές της προϊόντα με ιδαίτερα μεγάλο ποσοστό ΕΠΑ που
την καθιστά εταιρία πραγματικά εθνικής σημασίας.

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ TOY TOMA «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ»

Βάρος μάχης: 25200kg
Πλήρωμα: 11 (3+8)
Ανώτατη ταχύτητα σε δρόμο: 70χιλ/ώρα
Μέση ωριαία ταχύτητα σε δρόμο: 50χιλ/ώρα
Μέγιστη ταχύτητα σε οπισθοπορεία: 35χιλ/ώρα
Επιτάχυνση 0-50χιλ./ώρα: περίπου 14'
Αυτονομία: 600 χιλ. σε δρόμο
Αναλογία ίπποι άνα τόνο: 17.5kw/τόνο
Ορισμένη εδαφική πίεση: 62 kPa
Μάξιμουμ εδαφική πίεση: 150 kPa
Ακτίνα στροφής : 740 εκ.

Χαρακτηριστικά / Οπλισμός

Κύριος οπλισμός: Αυτόματο πυροβόλο διαμετρήματος 30X173 χιλ. με διπλό
σύστημα τροφοδοσίας Mauser MK 30.
Συζυγές πολυβόλο: Διαμέτρημα 7,62X 51 χιλ.
Σύστημα καπνογόνων: Διαμέτρημα 76 χιλ., 4X3 μονάδες
Πυρομαχικά έτοιμα προς χρήση / αποθηκευμένα:
Διαμ. 30 χιλ. 200 / 202
Διαμ. 7.62 χιλ.700 / 2200
Καπνογόνα 12 / 36
Οι άδειοι κάλυκες μεταφέρονται σε ειδικό τμήμα στο εμπρόσθιο τμήμα του
πύργου ενώ τα αέρια από την πυροδότηση των όπλων απορροφούνται με ειδικό
σύστημα εξαερισμού του πύργου.

Θωράκιση:
- Εναντίον βλημάτων 30X170 χιλ. APDS-T από απόσταση 1000 μ. μετωπικά και σε
γωνίες +/- 12® κατά διεύθυνση και -5 / +8® καθ'ύψος,
- Εναντίον βλημάτων 14,5X114 χιλ. API από απόσταση 500μ. και σε γωνίες +/-
30®,
- Εναντίον βλημάτων 7,62χιλ. από οποιαδήποτε γωνία και απόσταση σε
όποιοδήποτε σημείο του οχήματος,
- Εναντίον θραυσμάτων πυροβολικού
- Εναντίον ναρκών.

Κινητήρας:
Το όχημα χρησιμοποιεί ένα υδρόψυκτο οκτακύλινδρο κινητήρα της γερμανικής
MTU 14.620 κ. εκ. με υπερσυμπιεστή και ψύξη συμπιεσμένου αέρος, με ισχύ
441kW (600PS) στις 2.300 στροφές και ροπή 2.000 Nm στις 1400 σ.σ.λ. H θέση
του συγκροτήματος ισχύος στο σκάφος είναι σχεδιασμένη για την υποδοχή
πολλών τύπων κινητήρα, ενώ η συμπαγής κατασκευή του, επιτρέπει την αλλαγή
του σε ελάχιστο χρόνο.

Σύστημα μετάδοσης:
Υδρομηχανική μετάδοση της Renk με ενσωματωμένη όπισθεν. H μετάδοση είναι
αυτόματη 6 ταχυτήτων και χειρόφρενο. Σύστημα διεύθυνσης με υδροστατική
υποβοήθηση. Ενσωματωμένο σύστημα φρένων.

Ηλεκτρικό σύστημα: 24V DC, γεννήτρια 28V 180A, 6 μπαταρίες 24V με απόδοση
300Ah.
Σύστημα πυρόσβεσης: Πλήρως αυτοματοποιημένο για το χώρο του συγκροτήματος
ισχύος, με χρήση αερίου Deu Gen.
Σύστημα κυλήσεως:
Σε κάθε πλευρά:
- 7 διπλοί επιλαστιχωμένοι εδαφικοί τροχοί
- 7 ράβδοι στρέψης με υστερούντες βραχίονες
- 1 διπλό επιλαστιχωμένο τροχό οδήγησης
- 3 διπλούς επιλαστιχωμένους τροχούς στήριξης
- 3 υδραυλικά αμορτισέρ για τον 1ο, 2ο και 7ο εδαφικό τροχό
- 2 περιστροφικά αμορτισέρ για τον 1ο και 6ο εδαφικό τροχό /4 για τον 3ο,
4ο, 5ο και 6ο εδαφικό τροχό. H ερπύστρια αποτελείται από 81 πέδιλα πλάτους
50 εκ. σε κάθε πλευρά, με δύο ακραίους και έναν μεσαίο συνδετήρα καθώς και
δύο αφαιρούμενα επιλαστιχωμένα πέλματα άνα πέδιλο. Όπως παρατηρείται έχει
δοθεί προσοχή και στη μείωση του ηχητικού ίχνους του οχήματος, ιδιαίτερα
όταν αυτό μετακινείται σε ασφαλτοστρωμένες οδούς.

Σύστημα προστασίας ΑΡΒΧΠ:
Το σύστημα αυτό εξασφαλίζει πρωταρχικά την επιβίωση αλλά και την μαχητική
ικανότητα του πληρώματος από τη στιγμή που το όχημα θα εισέθλει σε
περιβάλλον μολυσμένο με δηλητηριώδη αέρια, με το να εμποδίζει την είσοδό
τους στο εσωτερικό του σκάφους. H λειτουργία του γίνεται με σύστημα
υπερπίεσης του εσωτερικού κατά 2-6 mbar και σύστημα φιλτραρίσματος του
εισερχόμενου αέρα.

Σύστημα θέρμανσης:
Το όχημα διαθέτει σύστημα θέρμανσης το οποίο προθερμαίνει το χώρο του
κινητήρα και στη συνέχεια τροφοδοτεί με θερμό αέρα το χώρο του πληρώματος.
Παρέχονται 3 θέσεις λειτουργίας: 1) Προθέρμανση (ψυκτικό υγρό κινητήρα,
μπαταρίες) μέσω θερμαντήρα, 2) Θέρμανση χώρου πληρώματος μέσω θερμαντήρα
και 3) Θέρμανση χώρου πληρώματος με χρήση ζεστού νερού από τον κινητήρα.

ΛΟΙΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Εκτός των μελλοντικών προγραμμάτων της εταιρίας υπάρχει βέβαια και το
«παρόν». Στην περίπτωση αυτή αναφερόμαστε βασικά στον «Λεωνίδα» αλλά και σε
άλλα προγράμματα. H παραγωγή του οχήματος ξεκίνησε με τα 100 «Λεωνίδας» I
που παραγγέλθηκαν το 1981 και συνεχίστηκε με την παραγγελία 342 «Λεωνίδας»
II που τελείωνει αυτόν τον καιρό. Οι επιτυχημένες δοκιμές των τριών πύργων
που θα μετέτρεπαν το «Λεωνίδα ΙΙ» σε TOMA όπως αρχικά σχεδιαζόταν, δεν
κατέληξαν δυστυχώς σε παραγγελία. Αιτία γι' αυτό είναι μάλλον η έλλειψη
κονδυλίων που συνδυασμένες με την άφιξη των BMP-1 και πιθανώς οι
πληροφορίες για το νέο «καθαρόαιμο» TOMA που ετοιμάζονταν και υπερκάλυπτε
κάθε απαίτηση του Στρατού. Εκείνο που πρόκειται πάντως να προχωρήσει αμέσως
μετά τον τερματισμό της παραγωγής του οχήματος, είναι η πλήρης ανακατασκευή
όλων των οχημάτων αρχίζοντας από τα πρώτα 100 που θα έρθουν στο επίπεδο του
«Λεωνίδα ΙΙ». Επίσης σε όλα τα οχήματα αποφασίστηκε η τοποθέτηση του
αυτόματου κιβωτίου που ήταν μέρος του ονομαζόμενου ««Λεωνίδας» III. Αξιο
απορίας πάντως είναι το γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε το όχημα και για άλλες
αποστολές (μεταφορέας αντιαρματικών TOW). Σε αυτό το πλαίσιο υπήρξε αίτηση
από την Κυπριακή Εθνοφρουρά για την προσάρτηση στο «Λεωνίδα» συστήματος
διασποράς ναρκοπεδίου. Αυτή τη στιγμή το πρόγραμμα βρίσκεται στη φάση
αξιολόγησης των υποψήφιων συστημάτων.
Αλλα προγράμματα βρίσκονται σε διάφορα στάδια, όπως αυτό του τροχοφόρου
τεθωρακισμένου οχήματος Pandur. Στην περίπτωση αυτή το ελληνικό πρωτότυπο
έχει δοκιμαστεί ήδη στην Πολωνία, τη Ρουμανία, ενώ τώρα βρίσκεται στο
Βέλγιο. Το πρόγραμμα δεν εξελίχτηκε ποτέ σε «ελληνική πραγματικότητα»
κυρίως επειδή μια παραγγελία για 50 οχήματα που βρισκόταν στα σκαριά μετά
την κατασκευή του
πρωτοτύπου δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Μια σχετική αισιοδοξία υπάρχει πάντως τώρα
που έγινε από τις Αυστριακές Ένοπλες Δυνάμεις η πρώτη παραγγελία για 70
οχήματα. Υπάρχουν ακόμα δύο μικρότερα προγράμματα που «τρέχουν». Το ένα
αφορά την προμήθεια από το στρατό 4-6 αρμάτων περισυλλογής «Λέοπαρντ» όπου
παρατηρείται έλλειψη υλικού (υπάρχουν μόνο 2). Στην περίπτωση αυτή ή ΕΛΒΟ
προτείνει τη χρήση μεταχειρισμένων σκαφών από την Ολλανδία, με σύγχρονης
σχεδίασης και ελληνικής κατασκευής υπερκατασκευή με ανυψωτήρα και όλα τα
λοιπά παρελκόμενα. Το άλλο αφορά την εκδήλωση πρόθεσης απόκτησης από τον
ΕΣ, συστήματος διάσπασης ναρκοπεδίου. Στην περίπτωση αυτή από την εταιρία
θα προταθεί σύστημα που θα εφαρμόζει στα περισσότερα άρματα του Στρατού.

Τεχνικά στοιχεία «Λεωνίδας» I / II μετά την ανακατακευή

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ:
Μήκος σκάφους : 5.870χιλ.
Πλάτους σκάφους : 2.500χιλ.
Ύψος σκάφους : 1.600χιλ.
Ολικό ύψος :2095χιλ. με το πυροβόλο των 12.7χιλ. και πύργο προστασίας του
πυροβολητή.
Απόσταση από το έδαφος: 420χιλ.
ΒΑΡΟΣ ΜΑΧΗΣ: 14.800 κιλά

ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ:
Μέγιστη ταχύτητα σε δρόμο: 70 χιλ./ώρα
Επιτάχυνση 0-32 χιλ./ώρα: 11-13'
Εσωτερική χωρητικότητα καυσίμου: 360 λίτρα
Αυτονομία σε δρόμο: 520 χιλ.
Αναλογία ισχύος/βάρους: 15.9Kw/t (21.6 HP/t)
Ορισμένη εδαφική πίεση: 5.38 N/cm2
Ανώτερη ανοδική κλίση: 70%
Ανώτερη πλάγια κλίση: 40%
Δυνατότητα διάβασης εμποδίου: 2.400χιλ.
Δυνατότητα διάβασης υδάτινου: 1.000χιλ.
Μικρότερη διάμετρος στροφής: Το όχημα δύναται να περιστρέφεται στο ίδιο
σημείο.

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
-Σύστημα ασύρματης επικοινωνίας και σύστημα ενδοσυνεννόησης (intercom) για
επικοινωνία ανάμεσα σε οδηγό, αρχηγό, πυροβολητή.
-Αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης για τον κινητήρα και το χώρο του πληρώματος.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ
Οδηγός: Σύστημα 3 περισκοπίων από τα οποία το κεντρικό μπορεί να αλλαχθεί
με ΟΝΥΠΑΤ (Όργανο Νυχτερινής Παρακολούθησης)

ΟΠΛΙΣΜΟΣ
-Κύριος οπλισμός: Διαμέτρημα 12.7χιλ. (.50) M2 QCB με προστατευτικό
κουβούκλιο ανοιχτού τύπου.
-Δευτερεύων οπλισμός: Διαμέτρημα 7.62χιλ. MG3
-Σύστημα εκτόξευσης καπνογόνων: Διαμέτρημα 76χιλ.. 2X4 κάνιστρα.
Αριθμός φερόμενων πυρομαχικών
-Κύριος οπλισμός: 1.000 βλήματα
-Δευτερεύων οπλισμός: 2.000 βλήματα
-Καπνογόνα: 16 μονάδες

MHXANIKA MEPH
Κινητήρας: Εξακύλινδρος Στάγιερ 7FA εν σειρά με σύστημα άμεσου ψεκασμού και
εναλλάκτη θερμότητας, ισχύς 320 ίπποι στις 2300 στροφές, υδρόψυκτος.
Μετάδοση: Αυτόματη με μετατροπέα ροπής, 6 ταχύτητες εμπροσθοπορείας, 1
οπισθοπορείας.
Σύστημα διεύθυνσης: Στάγιερ, υδροστατικό με υποβοήθηση.
Σύστημα φρένων: Δισκόφρενα.
Ανάρτηση: Ράβδοι στρέψης με βραχίονες για κάθε τροχό.
Ερπύστρια: Επιλαστιχωμένα πέδιλα με δύο συνδετήρες.
Ηλεκτρικό σύστημα: 24V με δύο μπαταρίες 2X12V.

Κατάσταση προγράμματος: βάσει της πρώτης ελληνικής παραγγελίας 100 έχουν
παραδοθεί, ενώ η δεύτερη για 342 ολοκληρώνεται. Τα πρώτα 100 αλλά και τα
υπόλοιπα στη συνέχεια θα ανακατασκευαστούν πλήρως και θα εφοδιαστούν με
αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων. H Κυπριακή Εθνοφρουρά έχει παραλάβει 76 και
πρόκειται να παραλάβει με την πρόσφατη συμπληρωματική παραγγελία άλλα 65.
Αγνωστο εάν το προτεινόμενο σύστημα διασποράς ναρκοπεδίου θα προσαρμοστεί
σε ήδη υπάρχοντα ή καινούρια οχήματα. Οι διαφορές ανάμεσα στα δύο οχήματα
ανάγονται στη διαφορετική παραλλαγή, τη χρήση οργάνου νυχτερινής
παρακολούθησης από τους Κύπριους και το διαφορετικό σύστημα ασυρμάτου (ΕΣ-
διάφοροι τύποι της SEL και διπλός για τα διοικητικά οχήματα, Κυπριακή
Εθνοφρουρά- διάφοροι κατασκευαστές).

TMHMA ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ

H δραστηριοποίηση της εταιρίας στα στρατιωτικά οχήματα είναι γνωστή και στο
ευρύτερο κοινό και βέβαια στα... στρατευμένα νιάτα της Ελλάδας, αφού η
εταιρία έχει κατασκευάσει έως τώρα κοντά στα 15.000 οχήματα μεταφοράς όλων
των τύπων που εξασφάλισαν την αντικατάσταση πολλών πεπαλαιωμένων τύπων στις
τάξεις των Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως και στα τεθωρακισμένα, έτσι και εδώ αυτό
που χαρακτηρίζει την επιχείρηση, είναι η ικανότητά της να φέρνει σε πέρας,
σε χαμηλό γενικά κόστος, κατασκευές που ονομάζονται «εντάσεως εργασίας»,
εργασίες δηλαδή που απαιτούν πολλές εργατοώρες όπως οι κατεργασία του
χάλυβα, η κατασκευή διάφορων πλαισίων υπερκατασκευών, οι συγκολλήσεις
κ.τ.λ. Χάρη σε έναν εν γένει νοικοκυρεμένο σχεδιασμό παραγωγής η ΕΛΒΟ
ειδικεύεται θα λέγαμε σε τέτοιες εργασίες και έχει αισθητά μικρότερο
κοστολόγιο από όλες ίσως τις δυτικοευρωπαϊκές εταιρίες του χώρου. Μέχρι τα
τέλη του χρόνου μάλιστα θα έχει λάβει το διεθνές πιστοποιητικό ποιότητας
ISO 9002 που θα της επιτρέπει χωρίς πρόβλημα να εξάγει τα προϊόντα της στις
χώρες του NATO και την Ευρώπη γενικότερα.
Τα οχήματα που παράγει ή έχει παράγει η ΕΛΒΟ είναι τα παρακάτω

Όχημα παντός εδάφους(τζιπ) 3/4 τόνου GD240

Κινητήρας:Τετράχρονος 2,4 λίτρων πετρελαίου, ισχύς 53KW (72HP) στις 4.400
στροφές της Mercedes Benz AG
Κιβώτιο ταχυτήτων: Τεσσάρων ταχυτήτων συγχρονισμένης επιλογής, μοχλός
επιλογής στο δάπεδο. Επιλογή κοντών μακριών σχέσεων με ξεχωριστό μοχλό.
Δυνατότητα επιλογής τετρακίνησης εν κινήσει.
Σύστημα φρένων: Υδραυλικό διπλού κυκλώματος υποβοηθούμενο από κενό αέρος.
Δίσκοι εμπρός, υδραυλικά ταμπούρα πίσω.
Σύστημα πέδησης: χειρόφρενο που επενεργεί στους πίσω τροχούς
Ανάρτηση: ελικοειδή ελατήρια μεγάλης διαδρομής στον εμπρός και πίσω άξονα.
Τηλεσκοπικοί αποσβεστήρες κραδασμών στον εμπρός και πίσω άξονα.
Αντιστρέπτικη ράβδος/σταθεροποιητής στον εμπρός άξονα.
Σύστημα διεύθυνσης: υδραυλικής υποβοήθησης.
Πλαίσιο: από χάλυβα υψηλής αντοχής μεγάλης στρεπτικής ακαμψίας
Ηλεκτρικό σύστημα: 24V δύο μπαταρίες 2X12V.
Βάρος αμαξώματος: 1970 κιλά μέγιστο 2.500 κιλά.
Μέγιστη ικανότητα αναρρίχησης : 80 μοίρες (εκτός δρόμου)

Κατάσταση προγράμματος:
Έχουν κατασκευαστεί 4.500 κομμάτια ενώ μαζί με αυτά που παραδίδονται θα
φτάσουν τα 5.800 σε σύνολο. Έχουν παραγγελθεί 36 από τα οποία παραδόθηκαν 6
για μεταφορά 8 ατόμων, που θα δοθούν στην Αστυνομία συνόρων (κωδικός GD290)
Όχημα ομάδας επαφής 146
Όχημα μεταφοράς ΠΑΟ 700
Όχημα μεταφοράς MILAN 200
Όχημα μεταφοράς TOW 306
Όχημα μεταφοράς τραυματιών 606

Όχημα παντός εδάφους 1 1/4 τόνου τύπου 250GD

Κινητήρας: τετράχρονος/τετρακύλινδρος πετρελαιοκινητήρας 2,9 λίτρων με ισχύ
72Kw (98HP) στις 4000 σ.α.λ., υδρόψυκτος
Κιβώτιο ταχυτήτων: 5 + 1 ταχύτητες, συγχρονισμένης επιλογής, μοχλός
επιλογής στο δάπεδο.
Σύστημα φρένων: υδραυλικό διπλού κυκλώματος υποστηριζόμενο από κενό αέρος.
Δίσκοι εμπρός, υδραυλικά ταμπούρα πίσω.
Σύστημα πέδησης: χειρόφρενο που επενεργεί στους πίσω τροχούς
Ανάρτηση: ελικοειδή ελατήρια μεγάλης διαδρομής στον εμπρός και πίσω άξονα.
Τηλεσκοπικοί αποσβεστήρες κραδασμών στον εμπρός και πίσω άξονα.
Αντιστρέπτικη ράβδος/σταθεροποιητής στον εμπρός άξονα.
Σύστημα διεύθυνσης: υδραυλικής υποβοήθησης τύπου LS 2B.
Πλαίσιο: χάλυβας υψηλής αντοχής μεγάλης στρεπτικής ακαμψίας
Ηλεκτρικό σύστημα: μπαταρίες 2x24V 60Ah ή 70Ah, εναλλάκτης 28V/27A
Βάρος αμαξώματος : 2.310 κενό (εργαλεία , εφεδρικό τροχό, καύσιμα).
Ωφέλιμο φορτίο 1.200 κιλά σε οδούς ,1000 κιλά εκτός δρόμου.
Μέγιστη ταχύτητα :103χιλ./ώρα
Αυτονομία: 600χιλ.
Κατάσταση προγράμματος: Αναμένεται απόφαση για προμήθεια 2.000 οχημάτων.

Στρατιωτικό φορτηγό γενικής χρήσης 680 M2 & M3
Δεν βρίσκεται σε παραγωγή
Σύνολο παραχθέντων μονάδων : 7.500

Στρατιωτικό φορτηγό γενικής χρήσης 14 M 14
Κινητήρας: Στάγιερ τετράχρονος πετρελαιοκινητήρας άμεσου ψεκασμού με
υπερσυμπιεστή. Κύλινδροι 6 σε σειρά με εναλλάκτη θερμότητας
Κιβώτιο ταχυτήτων: Στάγιερ 5 ταχυτήτων με 1 σχέση οπισθοπορείας
Σασί: παράλληλοι σωλήνες τετράγωνης διατομής με κάθετους σωληνωτούς
συνδέσμους.
Σύστημα διεύθυνσης: υδραυλικό ρυθμιζόμενο σε ύψος και κλίση
Σύστημα φρένων: υδραυλικό πνευματικό κύκλωμα φρένων διπλού κυκλώματος
Σύστημα πέδησης: συμπιεσμένου αέρος που ενεργεί στον πίσω άξονα.
Αντισκωριακή προστασία σε όλο το κύκλωμα
Ηλεκτρικό σύστημα: μπαταρίες 2X12 V 110Ah
Βάρος αμαξώματος: μέγιστο βάρος 14000 κιλά μέγιστο φορτίο 9140 κιλά
Κατάσταση προγράμματος: 213 κομμάτια παραδόθηκαν στην Κύπρο και 40 ακόμα
συμμετέχουν σε διαγωνισμό. Απορριμματοφόρα (60) βασισμένα στο σκάφος
παραδίδονται στο Στρατό.

Πυροσβεστικό όχημα FLF 5500
Τύπος σασί: 1491.330/6x6 ελληνικής κατασκευής
Κινητήρας :WD 815.74 .Τετράχρονος υπερσυμπιεζόμενος υδρόψυκτος, V8
ισχύς 350 ίπποι ροπή 1.230Nm στις 1.400 στροφές
Κιβώτιο Ταχυτήτων: ZF 4S150GP με 8 εμπρόσθιες ταχύτητες και μία
οπισθοπορίας
Ανώτατη ταχύτητα: 105 χιλ./ώρα
Ηλεκτρικό σύστημα: 2 μπαταρίες 12V ,200Ah
Σύστημα φρένων: διπλό υδραυλικό
Ανάρτηση: φύλλα σούστας , αποσβεστήρες κραδασμών εμπρός πίσω
Βάρος αμαξώματος: μέγιστο 23000 κιλά , ικανότητα μεταφοράς νερού-5500
λίτρα, επιβραδυντικό υγρό 700 λίτρα.
Σύστημα διεύθυνσης: υδραυλικό ZF Hydrosteering 8046
Κατάσταση προγράμματος: ο ελληνικός στρατός έχει παραγγείλει 60 οχήματα.


Ευχαριστούμε θερμά τους κκ. Θανάση Κωτσάκη και Γιάννη Ζιώγα από το τμήμα
Marketing & ΔΣ της ΕΛΒΟ, καθώς και τον κ. Κωνσταντίνο Αναιρούση (τμήμα
τεθωρακισμένων), για τη βοήθειά τους στην ολοκλήρωση του άρθρου.



B. ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ

ΤΟΜΠ «Λεωνίδας» , που μόλις βγήκε από τη γραμμή παραγωγής της ΕΛΒΟ

Μέσα στο κτίριο παραγωγής της ΕΛΒΟ, ένας «Λεωνίδας» στο τελικό στάδιο
συναρμολόγησης.

H θέση οδήγησης του «Λεωνίδα»

Πύργος του Wildcat με δίδυμους εκτοξευτήρες Stingher για το «Λεωνίδας» S30,
στην έκδοση που προτάθηκε στον ελληνικό στρατό.

Σύστημα εγκλωβισμού στόχου υπέρυθρης απεικόνισης/αποστασιόμετρο λέιζερ.

Θέση πυροβολητή/αρχηγού σκάφους με οθόνες ανίχνευσης και εγκλωβισμού
στόχου.


Προτεινόμενο σύστημα διασποράς ναρκοπεδίου για κυπριακά «Λεωνίδας».


To TOMA «Αλέξανδρος» στην τελική του μορφή.

Σχεδιάγραμμα με διαστάσεις των τεσσάρων όψεων του «Αλέξανδρος».

Το «Αλέξανδρος» όπως επιδείχθηκε στην ελληνική αποστολή, φέτος το καλοκαίρι
στην Αυστρία.

Το ελληνικής κατασκευής Pandur στην αναγνωριστική έκδοση με το πυροβόλο των
12,7 χιλ.

Γ. ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ OXHMATA

Το τζιπ 3/4 με εκτοξευτήρα MILAN

Αρματοφορέας κατασκευής ΕΛΒΟ πάνω σε πλαίσιο STEYR

Το στρατιωτικό φορτηγό 14M 14 με κίνηση στους 4 τροχούς.


Πρωτότυπο του οχήματος 1 & 1/4 σε σύντομη δοκιμή που πραγματοποιήσαμε για
τις ανάγκες του άρθρου, στην περιοχή της Σίνδου. Πριν καν μπει σε σειρά
παραγωγής, ο μελλοντικός «ανθρωπομεταφορέας» (και όχι μόνο) του ελληνικού
στρατού, εντυπωσιάζει με την ποιότητα και τη λειτουργικότητά του. Κύριο
χαρακτηριστικό του, η εύρωστη ροπή του κινητήρα σε όλο το φάσμα στροφών και
οι αξιόλογες δυνατότητες κίνησης σε δύσβατα εδάφη, παρά το μακρύ μεταξόνιο
και το μεγάλο του βάρος.


Δοκιμάζοντας ένα «φρέσκο» 3/4, που μόλις βγήκε από τη γραμμή παραγωγής. Από
την εμπειρία των 4.500 τέτοιων οχημάτων που εξυπηρετούν τα τελευταία χρόνια
τις ανάγκες του στρατού, το συμπέρασμα είναι πως η αξιοπιστία του είναι
υποδειγματική. Καθένα από αυτά δοκιμάζεται για 30 μόνο χιλιόμετρα πριν
χαρακτηριστεί παραδοτέο από την ΕΛΒΟ.