H ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ APH! H ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ APH! ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ME TON ΚΑΘΗΓΗΤΗ K. E. ΣΑΡΡΗ H αθόρυβη αλλά ουσιαστική δουλειά του Πανεπιστήμιου Θράκης θα αποδώσει φέτος καρπούς. Πειραματικές διατάξεις που κατασκεύασαν Έλληνες επιστήμονες θα ταξιδέψουν γύρω από τη Γη, αλλά και σε τροχιά γύρω από τον κόκκινο πλανήτη. O καθηγητής κ. E. Σαρρής, ψυχή του προγράμματος, μιλά γι_ αυτές, καθώς και για τις εφαρμογές τους στην ελληνική βιομηχανία. Του Θανάση Βέμπου Συσκευές που δημιουργήθηκαν στα εργαστήρια του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης θα ταξιδέψουν στο διάστημα. Θα αποτελέσουν τις πρώτες μηχανές κατασκευασμένες από ελληνικά χέρια οι οποίες θα φτάσουν στον πλανήτη 'ρη. Είναι κάτι που φαντάζει απίστευτο στη σημερινή Ελλάδα των ανύπαρκτων οραμάτων, της μίζερης ομφαλοσκόπησης και της μικροπολιτικής διαμάχης. Κι όμως, σ_ αυτόν τον τόπο υπάρχουν άνθρωποι που δεν κοιτούν τις μύτες των παπουτσιών τους, αλλά τα μακρινά άστρα. 'νθρωποι που δημιουργούν. Συναντήσαμε έναν απ_ αυτούς, ένα βροχερό πρωινό του περασμένου Φλεβάρη στο Ιονοσφαιρικό και Διαστημικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου Αθηνών. O καθηγητής Εμμανουήλ Σαρρής είναι ένας πολυάσχολος άνθρωπος. Εκτός από καθηγητής στο Τμήμα Τηλεπικοινωνιών και Διαστημικής στο Πανεπιστήμιο Θράκης, είναι και διευθυντής του Ινστιτούτου Ιονοσφαιρικών και Διαστημικών Ερευνών - ένα δηλαδή από τα τέσσερα ινστιτούτα που αποτελούν το Αστεροσκοπείο. Σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, είναι και αντιπρόεδρος της Διαστημικής Επιτροπής, η οποία υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας, προσπαθώντας να κινήσει διαδικασίες που θα _σπάσουν_ τη μακρόχρονη αδράνεια της χώρα μας σχετικά με την έρευνα και την τεχνολογία του διαστήματος. H ανάμιξη του Πανεπιστημίου Θράκης στα διαστημικά δεν είναι κάτι πρόσκαιρο ούτε κάτι τωρινό. Ήδη το ίδρυμα έχει συμμετάσχει με πειραματικές διατάξεις στην αποστολή _Οδυσσέας_ η οποία θα εξερευνήσει τον Ήλιο (βλ. και _Π_ Μάρτιος 1990, Μάιος 1991), καθώς επίσης και σε άλλες αποστολές και προγράμματα. O κ. Σαρρής μας μίλησε σχετικά για τα δύο πειράματα του άμεσου μέλλοντος, τα οποία αφορούν τη μέτρηση ακτινοβολίας τόσο στο περιγήινο διάστημα, όσο και στο διαστημικό χώρο γύρω από τον 'ρη. Εισχωρώντας στη Μαγνητοουρά της Γης Το πρώτο πείραμα αφορά την έρευνα της γήινης μαγνητόσφαιρας. Όμως πριν ακούσουμε τι έχει να πει ο καθηγητής, ας αναφέρουμε μερικά στοιχεία. Τα τριανταπέντε χρόνια των διαστημικών εξερευνήσεων έχουν δώσει μια αρκετά καλή εικόνα της μορφολογίας του ηλεκτρομαγνητικού περιβάλλοντος της Γης, δηλαδή της δομής των μαγνητικών και ηλεκτρικών πεδίων, των τεράστιων ηλεκτρικών ρευμάτων έντασης εκατομμυρίων Αμπέρ, τα οποία ρέουν από πάνω μας σε αποστάσεις από 100 έως 100.000 χλμ., καθώς και της κατανομής του θερμού ηλεκτρισμένου αερίου (δηλ. του πλάσματος) που γεμίζει το διάστημα. Σήμερα έχει διαφανεί η σημασία της σχέσης μεταξύ ηλεκτρομαγνητικών φαινομένων στην επιφάνεια της Γης, την ιονόσφαιρα, τη μαγνητόσφαιρα, τον άμεσο διαπλανητικό χώρο και τον Ήλιο. O Ήλιος δεν είναι μόνο πηγή της ζωής, αλλά και η γενεσιουργός αιτία αυτών των περίπλοκων ηλεκτρομαγνητικών φαινομένων μέσω του λεγόμενου _ηλιακού ανέμου_. O ηλιακός άνεμος, δηλαδή το θερμό και ιονισμένο αέριο που εκτοξεύεται από τον Ήλιο διαρκώς, παρασύρει μαζί του το ηλιακό μαγνητικό πεδίο, γεμίζοντας μ_ αυτό το διαπλανητικό χώρο. Στην πορεία του, ο ηλιακός άνεμος προσκρούει πάνω στο γήινο μαγνητικό πεδίο με ταχύτητα 1,5 εκατομμυρία χλμ./ώρα, συμπιέζοντάς το και δημιουργώντας ένα _μέτωπο κρούσης_. Όμως παρακάμπτοντάς το, το παραμορφώνει με αποτέλεσμα να το παρασύρει, να το τεντώσει και να δημιουργεί τη λεγόμενη μαγνητοουρά. Κοντολογίς, η μαγνητόσφαιρα της Γης μόνο σφαίρα δεν είναι. Στην πραγματικότητα έχει σχήμα σταγόνας με τη _μύτη_ της να στρέφεται πάντα σε κατεύθυνση αντίθετη από τον Ήλιο. Μέσα σ_ αυτή την παραμορφωμένη μαγνητόσφαιρα συμβαίνουν διάφορα εξωτικά ηλεκτροδυναμικά φαινόμενα, με αποτέλεσμα τη συχνή έκλυση ενέργειας, η οποία δημιουργεί μανητικές καταιγίδες, τεράστια ρεύματα (electrojets) στην ιονόσφαιρα, αλλοιώσεις των ηλεκτρικών ιδιοτήτων της ατμόσφαιρας κ.λπ. Αυτά τα δυναμικά φαινόμενα έχουν κατά καιρούς μεγάλες επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή, ιδιαίτερα σε γεωγραφικά πλάτη μεγαλύτερα από 60ψ, αφού προκαλούν διακοπές στις τηλεπικοινωνίες και τα συστήματα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς επίσης και προβλήματα στη ναυσιπλοΪα. Επιπλέον η δημιουργία υπέρθερμου πλάσματος με μεγάλες εντάσεις ενεργειακών σωματιδίων κατά τη διάρκεια των μαγνητικών καταιγίδων, προκαλεί καταστροφές σε δορυφόρους που βρίσκονται σε γεωστατική τροχιά. Για την κατανόηση και τη μελέτη της λειτουργίας όλου αυτού του πολύπλοκου διασυνδεμένου ηλεκτρομαγνητικού συστήματος που περιβάλλει τη Γη, έχει οργανωθεί το διεθνές διαστημικό πρόγραμμα ISTP (βλ. παρακάτω). Και εδώ είναι το σημείο όπου υπεισέρχεται η συμμετοχή του Πανεπιστημίου Θράκης και του Ινστιτούτου Ιονοσφαιρικών και Διαστημικών Ερευνών. O κ. Σαρρής εξηγεί σχετικά: _To εν λόγω πείραμα εντάσσεται στα πλαίσια του προγράμματος Interball, το οποίο είναι ένα διεθνοποιημένο ρωσικό πρόγραμμα. Το πρόγραμμα αυτό αποσκοπεί στην εκτόξευση δύο ζευγών διαστημοπλοίων μέσα στη μαγνητόσφαιρα της Γης. Το κάθε ένα σκάφος αποτελείται από έναν κύριο δορυφόρο και έναν υποδορυφόρο. Το ένα ζεύγος θα τεθεί σε πολική τροχιά πάνω από την περιοχή του Βόρειου Σέλαος της μαγνητόσφαιρας της Γης και το άλλο θα τεθεί σε τροχιά μέσα στο σημερινό περίπου επίπεδο της μαγνητόσφαιρας. H τροχιά του δεύτερου θα είναι πολύ ελλειπτική, δηλαδή πολύ πεπλατυσμένη, και το απόγειό της θα βρίσκεται μέσα στη μαγνητική ουρά της Γης. Σκοπός του πειράματος είναι να μελετηθούν ηλεκτροδυναμικά φαινόμενα μέσα στη μαγνητόσφαιρα, καθώς επίσης και η επίπτωσή τους πάνω στις περιοχές των πόλων όπου παρατηρούνται μαγνητικές καταιγίδες, βόρειο σέλας κ.λπ. Όλα αυτά τα φαινόμενα έχουν μεγάλες επιπτώσεις στις τηλεπικοινωνίες, στη μεταφορά ενέργειας κ.λπ. H περιοχή της μαγνητοουράς είναι ενδιαφέρουσα, γιατί εδώ γίνεται εκρηκτική έκλυση ενέργειας, μετατροπή μαγνητικής ενέργειας σε κινητική, όπου φορτισμένα σωματίδια επιταχύνονται σε πολύ μεγάλες ενέργειες και μετά πέφτουν πάνω στη Γη στις πολικές περιοχές. Γι_ αυτό το λόγο θέλουμε να μελετήσουμε τι γίνεται μέσα στη μαγνητοουρά_. Το πρόγραμμα Interball εντάσσεται σε ένα διεθνές πρόγραμμα που λέγεται ISTP (International Solar Terrestrial Porgram) και αποσκοπεί στην αποστολή ενός στολίσκου από διαστημόπλοια διάφορων εθνικοτήτων. Οι διαστημικές υπηρεσίες των ΗΠΑ (NASA), της Ευρώπης (ESA), της Ιαπωνίας (ISAS) και της Ρωσίας, έχουν δραστηριοποιηθεί έντονα. Αποτέλεσμα: μέσα στα επόμενα χρόνια, ούτε λίγο ούτε πολύ, 14 διαστημόπλοια θα κυκλοφορούν μέσα σε περιοχές της μαγνητόσφαιρας της Γης και μέσα στο κοντινό διαπλανητικό χώρο έξω απ_ αυτή. Ήδη στο ινστιτούτο αναλύονται οι πρώτες παρατηρήσεις του ιαπωνικού διαστημοπλοίου Geotail το οποίο βρίσκεται σε τροχιά μέσα στη μαγνητοουρά από το 1992, μεταφέροντας πειράματα με ελληνική συμμετοχή. Το 1995 θα εκτοξευθεί το ευρωπαϊκό σμήνος Cluster με τέσσερις δορυφόρους, με μικρές συγκριτικά αποστάσεις μεταξύ τους για την έρευνα φαινομένων μικρής χωρικής κλίμακας μέσα στη μαγνητόσφαιρα. _Όλες αυτές οι αποστολές_, συνεχίζει ο κ. Σαρρής, _γίνονται προκειμένου να μελετηθεί όλο αυτό το ηλεκτροδυναμικό σύστημα της επίδρασης του Ήλιου πάνω στη μαγνητόσφαιρα. H τελευταία είναι ηλεκτρομαγνητικά _δεμένη_ με το τι γίνεται στην ιονόσφαιρα, άρα και στην επιφάνεια του πλανήτη. Αυτή την ηλεκτρομαγνητική ζεύξη Ηλίου και Γης έχει σκοπό να μελετήσει το _μπαράζ_ των διαστημοπλοίων_. _Όμως, κύριε καθηγητά, γιατί παρατηρείται αυτή η αυξημένη συχνότητα αποστολών; Υπάρχουν ειδικές συνθήκες στη μαγνητόσφαιρα της Γης αυτή την εποχή, οι οποίες να τη δικαιολογούν;_ _Στο παρελθόν έχουν σταλεί πολλά διαστημόπλοια στη μαγνητόσφαιρα, όπως μια τεράστια σειρά από Explorers, τα σοβιετικά Prognoz και άλλα ευρωπαϊκά διαστημόπλοια, αλλά τώρα η διεθνής συνεργασία είναι πολύ πιο έντονη. Τώρα παρατηρείται μια συντονισμένη προσπάθεια, κάτι που είναι απαραίτητο, γιατί μία μόνο διαστημική υπηρεσία, όσο πλούσια και αν είναι, δεν μπορεί να στείλει μια ντουζίνα διαστημόπλοια μέσα στη μαγνητόσφαιρα. Εκτός αυτού, μπορείς όμως να στέλνεις αποσπασματικά διαστημόπλοια σε μια περιοχή και να μην ξέρεις τι γίνεται σε μια άλλη; H συντονισμένη δράση είναι η καλύτερη λύση για να αποφευχθούν τέτοια προβλήματα και αυτός είναι ο σκοπός του ISDP. To Interball εντάσσεται στο τελευταίο_. Το πρώτο ζεύγος σκαφών θα εκτοξευθεί τον ερχόμενο Μάιο και το δεύτερο τον Αύγουστο. Το κάθε ζεύγος μεταφέρει πειράματα που κατασκευάστηκαν στο Πανεπιστήμιο Θράκης. _Το πείραμά μας_, εξηγεί ο κ. Σαρρής, _έχει σκοπό τη μέτρηση του υπέρθερμου πληθυσμού του πλάσματος. Και θα εξηγήσω τι εννοώ μ_ αυτόν τον όρο. Είναι τα σωματίδια που παίρνουν την ενέργεια η οποία εκλύεται από την _εξαϋλωση_ του μαγνητικού πεδίου της Γης. Θέλουμε να μελετήσουμε τη μετατροπή αυτής της μαγνητικής ενέργειας σε κινητική, και οι πειραματικές διατάξεις μας θα μας επιτρέψουν να το κάνουμε_. Από τον 'ρη στα καπνά της Θράκης Όμως το Πανεπιστήμιο της Θράκης δεν σταματά εδώ. Οι ορίζοντές του είναι πολύ πιο φιλόδοξοι. Και στο βάθος του ορίζοντα υπάρχει ο κόκκινος πλανήτης. H αποστολή Μαρς-94 είχε καταστρωθεί προτού η Σοβιετική Ενωση γίνει παρελθόν, και αποτελούσε μέρος ενός φιλόδοξου προγράμματος σε διάφορα στάδια. Τα αρχικά στάδια θα αφορούσαν μη επανδρωμένες αποστολές σε τροχιά και προσεδαφίσεις τόσο σκαφών, όσο και αυτόματων ρομποτικών οχημάτων (ρόβερ). Το αποκορύφωμα θα ήταν η συλλογή γεωλογικών δειγμάτων και η επιστροφή τους στη Γη για μελέτη - μια εργασία που η Σοβιετική Ενωση είχε πραγματοποιήσει με επιτυχία για τη Σελήνη πίσω στη δεκαετία του _70. Οι αποστολές αυτές θα ήταν οι πρόδρομοι επανδρωμένων πτήσεων στον 'ρη, οι οποίες σχεδιάζονταν να πραγματοποιηθούν γύρω στο 2010. Όμως η κατάρρευση της ΕΣΣΔ διέλυσε το όνειρο. Αυτή τη στιγμή ακόμα και η αποστολή Μαρς-94 αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πραγματοποίησή της εξαιτίας της τραγικής οικονομικής κατάστασης στη Ρωσία. Αν η αποστολή δεν μπορέσει να εκτοξευθεί φέτος, θα αναβληθεί μέχρι το 1996, οπότε οι σχετικές θέσεις Γης και του 'ρη θα επιτρέψουν την πραγματοποίησή της. Όμως αυτό θα είναι δυσάρεστο. _H αναβολή της αποστολής για το 1996_, λέει ο κ. Σαρρής, _θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα πειράματά μας. Οι απαριθμητές των σωματιδίων που έχουμε στο σκάφος είναι πάρα πολύ ακριβοί και πάρα πολύ ευαίσθητοι. Όσο καλά και αν τους συντηρήσουμε μέχρι το 1996, θα πάθουν κάποιες ζημιές, επειδή είναι σχεδιασμένοι για το διαστημικό περιβάλλον. Έτσι θα αναγκαστούμε να τους αντικαταστήσουμε. Και αυτό μεταφράζεται σε αύξηση του κόστους_. Οι αλλεπάλληλες αναβολές στην εκτόξευση διαστημικού βολιστήρα είναι αυτές που κατά τα φαινόμενα επέδρασαν αρνητικά στην αμερικανική αποστολή Γαλιλαίος, που αυτή τη στιγμή κατευθύνεται προς το Δία, τον οποίο και θα προσεγγίσει το 1995. H καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου _Τσάλεντζερ_ το 1986 και η επακόλουθη ανακατάταξη του χρονοδιαγράμματος των αποστολών, έκανε το Γαλιλαίο να μπει και να βγει πολλές φορές στα υπόστεγα συντήρησης - κι αυτό επέδρασε αρνητικά στους λεπτούς μηχανισμούς του. Αποτέλεσμα: μετά την εκτόξευση έγινε αντιληπτό πως η βασική κεραία του σκάφους δεν μπορεί να ξεδιπλωθεί. Παρά τις μετέπειτα προσπάθειες των τεχνικών, η κεραία παρέμεινε πεισματικά διπλωμένη. Αυτό θα έχει αποτέλεσμα το δραστικό περιορισμό των στοιχείων που θα συλλέξει ο Γαλιλαίος από το Δία. _H αποστολή Μαρς-94 έχει διεθνοποιηθεί_, συνεχίζει ο κ. Σαρρής. _Το πείραμά μας έχει σκοπό την παρατήρηση επί μονίμου βάσεως της σωματιδιακής ακτινοβολίας γύρω από το περιβάλλον του 'ρη. Το πείραμά μας θα παραμείνει σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. H σχετική συσκευή αποτελείται από μια συστοιχία απαριθμητές. Σωματίδια που περνούν τη συστοιχία αφήνουν κάποια ενέργεια σε κάθε απαριθμητή. Κάνοντας τον κατάλληλο συσχετισμό των ηλεκτρικών παλμών που αφήνει ένα σωματίδιο που περνάει μέσα απ_ αυτή τη συσκευή, μπορούμε να διακρίνουμε το είδος του και να μετρήσουμε την ενέργειά του. Επομένως το πείραμα έχει τη δυνατότητα να διακρίνει πρωτόνια, σωματίδια _'λφα_, πυρήνες άνθρακα, οξυγόνου, αλλά και βαρείς πυρήνες όπως του σιδήρου. Επιπλέον διαθέτει και ένα μαγνήτη ο οποίος _καθαρίζει_ τα ελαφρά ηλεκτρόνια, εκτρέποντάς τα και μετρώντας τα χάρη σε έναν απαριθμητή που βρίσκεται εκτός συστοιχίας_. _Τα σωματίδια που θα μετρήσει το πείραμα, προέρχονται από τον Ήλιο και η ενέργειά τους κυμαίνεται από μερικές δεκάδες keV μέχρι μερικές εκατοντάδες MeV. Το πείραμά μας βρίσκεται σε ένα συγκρότημα άλλων έξι πειραμάτων. Επειδή είχαμε πολύ χαμηλό ρυθμό δεδομένων (bit rate) λόγω της περιορισμένης τηλεμετρίας, χρειαζόμασταν επιπλέον μνήμη για προσωρινή αποθήκευση των δεδομένων. Έτσι προτείναμε -και η πρότασή μας έγινε δεκτή- να κατασκευάσουμε στο Πανεπιστήμιο Θράκης ένα memory module, ένα τμήμα διαχείρισης μνήμης, το οποίο διαχειρίζεται τη μνήμη έξι πειραμάτων, κάνει προσωρινή αποθήκευση των δεδομένων και διαχείριση με την τηλεμετρία. Αυτό έχει αυξήσει τη δυνατότητα ρυθμού δεδομένων στο πείραμά μας, άρα έχουμε καλύτερη απόδοση_. _Πόσοι εργάστηκαν για την πραγματοποίηση του πειράματος;_ _Εργάστηκαν τόσο μέλη του προσωπικού του Πανεπιστημίου, όσο και μεταπτυχιακοί φοιτητές. Συνολικά και στα δύο προγράμματα 40 άτομα. Συγκεκριμένα για τη συσκευή του 'ρη εργάστηκαν 12 άτομα, εκ των οποίων οι 6 ήταν φοιτητές_. _Πόσο στοίχισε η υλοποίησή του; Τα έξοδα αυτά καλύφθηκαν από κάποιο Κοινοτικό πρόγραμμα;_ _H EOK δεν καλύπτει διαστημικά προγράμματα. Κι αυτό επειδή η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) έχει ως μέλη όλες τις χώρες της E.O.K. εκτός από την Ελλάδα. Επομένως δεν υπήρχε η δυνατότητα να δουλέψουμε μέσα σε κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την υλοποίηση του πειράματος. Τα έξοδα καλύφθηκαν από το Πανεπιστήμιο το οποίο πρέπει να πω ότι έδειξε ιδιαίτερη ευαισθησία για να στηρίξει το σχέδιο. H χρηματοδότηση έγινε από τα κονδύλια του Πανεπιστημίου. Ως προς τα υλικά και τις μετακινήσεις, το κόστος του προγράμματος ανήλθε σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια δρχ._. Κατά πόσον όμως το πρόγραμμα για την εξερεύνηση του 'ρη μπορεί να εφαρμοστεί στη βιομηχανία; Πόσο μπορεί να ωφεληθεί η ελληνική βιομηχανία από την τενχολογία του πειράματος; O κ. Σαρρής δίνει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα απάντηση. _H εκπόνηση τέτοιων πειραμάτων απαρίθμησης μπορεί να καταλήξει στην κατασκευή μηχανημάτων με τέτοιες βαθμονομήσεις που να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο της ποιότητας, των διαστάσεων και της πυκνότητας διάφορων υλικών όπως χαρτί, καπνά κ.λπ. Πραγματικά, μια τέτοια προσπάθεια στηρίχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος STRIDE για προσαρμογή αυτών των απαριθμητών σε εφαρμογές στην καταμέτρηση πάχους χάρτου, για τον έλεγχο τσιγάρων κ.ά. Είναι πολύ εύκολο μια τέτοια βαθμονόμηση να χρησιμοποιηθεί σε βιομηχανικές εφαρμογές. Εμείς το συνδέσαμε με την τοπική βιομηχανία της Θράκης, αλλά υπάρχουν και ευρύτερες εφαρμογές. Είναι πολύ εύκολο να προσαρμόσει κανείς στη βιομηχανία την τεχνογνωσία που αποκτά από τέτοιες κατασκευές_. Ελληνική Διαστημική Επιτροπή: τα πρώτα βήματα προς την ESA. Πρόσφατα πολλά λέχθηκαν και γράφτηκαν για το έργο της Διαστημικής Επιτροπής η οποία υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας καθώς επίσης και για το ενδεχόμενο εκτόξευσης ελληνικού δορυφόρου (βλ. και άρθρο μας στην _Π_, Δεκέμβριος 1993). Το θέμα γίνεται ακόμη περισσότερο επίκαιρο με το περιστατικό της καταστροφής του πρώτου τουρκικού δορυφόρου, το οποίο θα καθυστερήσει σοβαρά τις τηλεπικοινωνιακές (και άλλες) φιλοδοξίες της γειτονικής _φίλης και συμμάχου_ χώρας. O κ. Σαρρής είναι αντιπρόεδρος της Διαστημικής Επιτροπής, και μας είπε σχετικά με το έργο που αυτή έχει επιτελέσει στα δύο χρόνια της λειτουργίας της. _H Επιτροπή έχει να παρουσιάσει αξιόλογο έργο. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες στα βήματά της. Το ελληνικό περιβάλλον δεν είναι εθισμένο στα διαστημικά, οπότε η Επιτροπή είχε να κάνει αυτό το μεγάλο αγώνα, να ενημερώσει, να οργανώσει και να συλλέξει στοιχεία. Ένα σημαντικό της επίτευγμα είναι η οργάνωση μιας βάσης δεδομένων που περιλαμβάνει τι μπορεί να κάνει κάθε ελληνική εταιρία για τα διαστημικά. Στο αρχείο μπορεί να έχει πρόσβαση ο κάθε ενδιαφερόμενος και να ζητήσει πληροφορίες για κάθε χώρο που περιλαμβάνει εφαρμοσμένη έρευνα, διαστημική τεχνολογία και εφαρμογές της διαστημικής π.χ. τηλεπισκόπηση. Όλοι οι φορείς που έχουν δυνατότητα για τέτοιες έρευνες-κατασκευές ή ενδιαφέρονται να τις χρησιμοποιήσουν, έχουν καταγραφεί. Εν συνεχεία η Επιτροπή πρέπει να μπορέσει να κινήσει τη διαδικασία για εξασφάλιση θέσης σε γεωστατική τροχιά, για το ενδεχόμενο τοποθέτησης εκεί ελληνικού δορυφόρου. Στην ίδια θέση μπορούν να μπουν περισσότεροι του ενός δορυφόροι. Απλώς θα μοιραστούν την περιοχή συχνοτήτων, το εύρος που είναι διαθέσιμο. H μόνη διαθέσιμη θέση είναι στις 39ψ και για την ίδια θέση έχουν υποβάλει αίτηση και το Ισραήλ και η Ελλάδα. Αυτό που θα πρέπει να γίνει θα είναι να συντονίσουν οι δύο χώρες τις ενέργειές τους, ώστε να μοιράσουν το διαθέσιμο χώρο συχνοτήτων και να μην υπάρχει υπερκάλυψη_. O κ. Σαρρής είχε προαναφέρει ότι η χρηματοδότηση για τα πειράματα της αποστολής Μαρς-94 καταβλήθηκε από το Πανεπιστήμιο, επειδή η Ελλάδα - η χώρα του Φωτός - λάμπει δια της απουσίας της από την ESA, την Ευρωπαϊκή NASA. Του απευθύναμε την ερώτηση, κατά πόσον η χώρα μας θα μπορούσε να γίνει μέλος της ESA και να αποκομίσει τα σχετικά οφέλη. Κάτι τέτοιο φαίνεται όμως μακρινό. O κ. Σαρρής απάντησε: _H διαστημική επιτροπή έκανε προσπάθειες για την υπογραφή μιας συμφωνίας συνεργασίας με την ESA η οποία προχώρησε. Μάλιστα στα πλαίσια αυτά χρηματοδοτήθηκαν και δύο πιλοτικά προγράμματα για τις δυνατότητες που έχει η ελληνική διαστημική έρευνα και τεχνολογία. Το πρώτο ήταν για την εφαρμογή δεδομένων δορυφορικής τηλεπισκόπησης από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο ERS-1. H δεύτερη ήταν για την ανάπτυξη τεχνολογικών κατασκευών DPU (Data processing Unit), δηλαδή μονάδων επεξεργασίας δεδομένων, καθώς επίσης και VLSI, για διαστημικές εφαρμογές. Έτσι προετοιμάστηκε το έδαφος για την υπογραφή της συμφωνίας. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι γινόμαστε και μέλη. H συμφωνία συνεργασίας δεν αφορά την καταβολή συνδρομής για να γίνει κανείς μέλος, η οποία ανέρχεται σε 5 εκατ. ECU. H συμφωνία αναμένεται να υπογραφεί από το γενικό διευθυντή της ESA -ο οποίος θα έρθει στην Ελλάδα τον ερχόμενο μήνα ή το μεθεπόμενο- και τον υπουργό Βιομηχανίας. Το ότι δούλεψε η Διαστημική Επιτροπή και ότι ήταν η πρώτη φορά που έγινε μια προσπάθεια τέτοιας έκτασης, είναι δεδομένο_. Φεύγοντας από το Αστεροσκοπείο, αναλογιστήκαμε ορισμένα πράγματα. Όπως το γεγονός ότι οι επιστήμονες της ακριτικής αυτής περιοχής έψαχναν να βρουν μερικές δεκάδες εκατομμύρια δραχμές για να στείλουν μηχανήματα στον 'ρη, τη στιγμή που το υπουργείο Εργασίας, φροντίζοντας για την πνευματική καλλιέργεια των μοντέρνων _προλετάριων_ έκοβε κονδύλι 2,5 δισεκατομμυρίων δρχ. για εισιτήρια ελευθέρας σε νυχτερινά κέντρα_ Κατεβαίνοντας στην Αθήνα, σκεφτήκαμε πως αυτό δεν είναι τίποτα. Σε λίγους μήνες η πόλη θα μεταβληθεί σε ένα απέραντο σκουπιδαριό με πλαστικές σημαίες, αφίσες, αεροπανό και φέιγ-βολάν, εν όψει των Ευρωεκλογών (και αργότερα των Δημοτικών Εκλογών). Και για να μην ξεχνάμε, το κονδύλι που θα πάρουν φέτος τα πολιτικά κόμματα, για να λερώσουν ακόμα περισσότερο την πόλη, ανέρχεται αισίως στα 10 δισεκατομμύρια δραχμές_ ΛΕΖΑΝΤΕΣ H Μαγνητόσφαιρα της Γης είναι ένα από τα αντικείμενα μελέτης όπου παρουσιάζεται ιδιαίτερη δραστηριότητα. Το ηλεκτροδυναμικό σύστημα της επίδρασης του Ήλιου πάνω στη μαγνητόσφαιρα είναι ένα άλλο θέμα μελέτης για το Πανεπιστήμιο Θράκης. Μαγνητόγραμμα μιας περιοχής του Ηλίου που παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα. O 'ρης κρατά ακόμη καλά φυλαγμένα τα μυστικά του που ελπίζουν να αποκαλύψουν οι επερχόμενες αποστολές προς τον _Ερυθρό Πλανήτη_