AEPONEA ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΚΥΠΡΟΣ ϊ Στα τελικά της στάδια βρίσκεται η έγκριση του αμυντικού προϋπολογισμού της Κύπρου για το 1995. Ο προϋπολογισμός αυτός ύψους 367 εκατομμυρίων κυπριακών λιρών είναι ο υψηλότερος ετήσιος αμυντικός προϋπολογισμός που κατατέθηκε ποτέ γιατί καλύπτει καθυστερήσεις σημαντικών παραγγελιών που θα έπρεπε να είχαν γίνει τα προηγούμενα τρία χρόνια. Για νέα όπλα θα διατεθούν 238 εκατ. λίρες, για αποπληρωμές δανείων 30 εκατ. λίρες, ενώ τα υπόλοιπα θα διατεθούν για την κατασκευή της ναυτικής και της αεροπορικής βάσης (στα πλαίσια του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος) και για την πρόσληψη 500 ΕΠΥ και 80 εθελοντριών υπαξιωματικών. Αν οι θέσεις των ΕΠΥ δεν πληρωθούν από Κυπρίους, θα δοθεί και η δυνατότητα σε Έλληνες υπηκόους ή και ομογενείς από άλλες χώρες (πρώην ΕΣΣΔ). ϊ Μετά την άρση των γαλλικών επιφυλάξεων για την πώληση αρμάτων ΑΜΧ-30Β2, η Ρωσία _αντεπιτέθηκε_ προσφέροντας -σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες- το πιο σύγχρονο άρμα που κατασκευάζει το T-80 στην ίδια τιμή με το γαλλικό προϊόν. Από τεχνικής φυσικά πλευράς δεν υπάρχει σύγκριση, αφού το Τ-80 είναι άρμα τρίτης γενεάς που σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τα Μ1Α1 και Leopard 2 του ΝΑΤΟ. Έτσι φαίνεται ότι η πλάστιγγα γέρνει προς την πλευρά του. Τις τελευταίες ημέρες αντιπροσωπεία της εταιρίας που κατασκευάζει το άρμα, επισκέφθηκε την Κύπρο και συζητήθηκαν θέματα που αφορούσαν την υποστήριξη σε ανταλλακτικά αν τελικά αυτό επιλεγεί. Όπως έχουμε ήδη γράψει προβλέπεται ότι θα αγοραστεί και αριθμός ΤΟΜΑ ΒΜΡ-3 που θα συμπληρωθεί κα με επιπλέον αγορά _Λεωνίδας-2_. ϊ Όπως έχει επίσης ανακοινωθεί στην κοινοβουλευτική επιτροπή 'μυνας, η Ε.Φ. θα προμηθευτεί Α/Α πυραύλους μέσου βεληνεκούς. Αυτοί μάλλον θα είναι ρωσικής κατασκευής. Δεν είναι όμως γνωστό αν αυτοί θα αγοραστούν στη θέση των επιπλέον ASPIDE (για τους οποίους είχαμε γράψει στο προηγούμενο τεύχος μας) ή θα είναι επιπρόσθετη αγορά. ϊ Όπως γράψαμε και στο τεύχος Ιανουαρίου, οι Κυπριακές Αερογραμμές απέσυραν τα 3 αεροσκάφη BAC1-11 που διέθεταν. Δεδομένου ότι η αξία των αεροσκαφών στη διεθνή αγορά δεν ξεπερνά στην καλύτερη περίπτωση τα 2 εκατ. δολάρια, η κυπριακή κυβέρνηση πρότεινε να παραχωρηθούν στην Ε.Φ. Το ΓΕΕΦ όμως έδειξε να αιφνιδιάζεται από την πρόταση. Σίγουρα η χρήση τους σαν μεταφορικά κατά το πρότυπο των ΥS-11 της Π.Α. παρόλο του ότι θα είχε κάποια ωφελήματα, γιατί θα εξυπηρετούσε τις αυξημένες ανάγκες στρατιωτικών μεταφορών ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα, έχει και πολλά προβλήματα όπως η ανάγκη δημιουργίας υποδομής που τώρα δεν υπάρχει. Επιπλέον τα αεροπλάνα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν ειδικές στρατιωτικές μεταφορές. Από ό,τι γράφηκε επίσης στον κυπριακό Τύπο, η Κύπρος ενδέχεται να χρηματοδοτήσει πιθανό πρόγραμμα αγοράς αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού (με δευτερεύοντα ρόλο μεταφορών) από την Π.Α. δεδομένης και της απόκτησης τέτοιων αεροσκαφών και από την Τουρκία. Το θέμα μάλιστα φέρεται να συζητήθηκε όταν ο Κύπριος Υπουργός Οικονομικών κος Χριστοδούλου είδε τον ΥΕΘΑ κο Αρσένη πρόσφατα. ϊ Αξιωματικοί της Σχολής Πολέμου Αεροπορίας πραγματοποίησαν 3ήμερη ενημερωτική εκπαιδευτική επίσκεψη στην Κύπρο. Οι επισκέψεις αυτές έγιναν τακτικές τα τελευταία χρόνια και εκτός της προφανούς χρησιμότητάς τους στον εκπαιδευτικό τομέα, συμβάλουν και στην τόνωση του φρονήματος του κυπριακού λαού. ϊ Η Κυπριακή Αστυνομία προκήρυξε διαγωνισμό για την προμήθεια ενός ακόμη ελικοπτέρου. Θεωρείται βέβαιο ότι θα επιλεγεί το Bell 412SP (αξίας 5 εκατ. δολαρίων) το οποίο διαθέτει ήδη η δύναμη. Αμφιβολίες υπάρχουν αν τελικά η Βουλή εγκρίνει το σχετικό κονδύλι γιατί έχουν εκφραστεί αμφιβολίες αν πραγματικά χρειάζεται το δεύτερο ελικόπτερο. ϊ Η κυπριακή κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε για την ενίσχυση των στρατευμάτων κατοχής (_Π_ ΔΕΚ _94). Οι Τούρκοι απέστειλαν πρόσφατα στην Κύπρο 54 άρματα Μ48Α5, αντικαθιστώντας ισάριθμα Μ47, Α/Κ πυροβόλα των 155 χιλ. -πιθανώς Μ44Τ- και ενισχύσεις που αριθμούσαν σε ένα τάγμα πεζικού. Συνεργάστηκε ο Χ. Γεωργίου ΑΛΒΑΝΙΑ ϊ Στο τέλος Ιανουαρίου διεξήχθηκε στη νότια Αδριατική η πρώτη κοινή αμερικανο-αλβανική άσκηση με τη συμμετοχή του μεγάλου αποβατικού σκάφους του Αμερικανικού Ναυτικού USS Ponce. Η άσκηση περιλάμβανε εκπαίδευση σε διαδικασίες έρευνας και διάσωσης κατά μήκος των αλβανικών ακτών και από αλβανικής πλευράς συμμετείχαν έξι σκάφη το είδος των οποίων δεν διευκρινίστηκε. Η άσκηση ξεκίνησε καθυστερημένα και κάτω από βαρύ κλίμα, ενώ το πρόγραμμα περικόπηκε σημαντικά μετά το επεισόδιο που δημιουργήθηκε, όταν δύο αμερικανοί ναύτες του Ponce πυροβολήθηκαν μέσα σε μπαρ στο Δυρράχιο. Σύμφωνα με σχετικές αμερικανικές αλλά και αλβανικές ανακοινώσεις η επίθεση δεν είχε πολιτικά κίνητρα, αλλά επεισόδιο ανάμεσα σε Αμερικανούς και Αλβανούς θαμώνες. ΚΡΟΑΤΙΑ ϊ Η άρνηση του Κροάτη προέδρου Τούσμαν να εγκρίνει τη συνέχιση της παρουσίας της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στη χώρα του πέραν της 31 Μαρτίου κάνει το μέλλον της όλης επιχείρησης στην περιοχή αβέβαιο. Οι δυνάμεις του ΟΗΕ χρησιμοποιούν αρκετούς λιμένες αλλά και κροατικά αεροδρόμια για την υποστήριξη των επιχειρήσεων σε όλη την πρώην Γιουγκοσλαβία συμπεριλαμβανομένης και της γειτονικής Βοσνίας-Ερζεγοβίνης όπου οι μάχες συνεχίζονται παρά την από τετραμήνου ισχύουσα ανακωχή. Η απόφαση της Κροατίας, αν δεν αναθεωρηθεί σημαίνει ότι τουλάχιστον 12.000 στρατιώτες θα χρειαστεί να αποχωρήσουν ενώ και το αρχηγείο της UNPROFOR θα πρέπει να μετακινηθεί. Την αποχώρηση του τελευταίου δεν απαίτησε ο Κροάτης πρόεδρος, αλλά ο ΟΗΕ συνδέει την παρουσία του με την παρουσία των υπόλοιπων δυνάμεων που επιβλέπουν κυρίως την κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στους Σέρβους της Κράινα και τον Κροατικό Στρατό αλλά και τους μουσουλμάνους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Πιστεύεται ότι ο πρόεδρος Τούσμαν με την κίνηση αυτή επιχειρεί να ασκήσει πίεση για την παραχώρηση εδαφών που βρίσκονται υπό σερβικό έλεγχο από το 1991. Εάν η αποχώρηση και ιδιαίτερα του στρατηγείου τελικά πραγματοποιηθεί, ίσως χρειαστεί η μεταφορά του σε άλλη χώρα της περιοχής, όπως η Αλβανία ή η FYROM αναβαθμίζοντας το ρόλο της στα Βαλκάνια. ΤΟΥΡΚΙΑ ϊ Περισσότερες λεπτομέρειες έρχονται στο φως σχετικά με το πρόγραμμα απόκτησης αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού από την Τουρκία. Όπως είχαμε γράψει στο προηγούμενο τεύχος μας η γειτονική μας χώρα θα αποκτήσει 7 συνολικά KC-135A που πρόκειται στη συνέχεια να μετατραπούν σε KC-135R με την τοποθέτηση νεότερων υποσυστημάτων συμπεριλαμβανομένων και των σύγχρονων κινητήρων CFM56. Το συνολικό κόστος του προγράμματος ανέρχεται σε 315 εκατ. δολάρια. Η παραχώρηση των αεροσκαφών έγινε ύστερα από τη σύσταση συγκεκριμένων περιορισμών χρήσης τους κατόπιν απαίτησης του Κογκρέσου, που σύμφωνα με πληροφορίες ξεπερνούν τις συνηθισμένες συνθήκες που ακολουθούν κάθε πώληση αμερικανικών όπλων στο εξωτερικό. Το θέμα της παραχώρησης των KC-135 είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο, αφού τα αεροσκάφη αυτά θεωρούνται στρατηγικά συστήματα και εκφράστηκαν από διάφορες πλευρές ανησυχίες για τη διατάραξη της ισορροπίας στην περιοχή και τις αντιδράσεις γειτονικών χωρών. Εκπρόσωποι του Πενταγώνου κατέβαλαν ιδιαίτερη προσπάθεια να καθησυχάσουν αυτές τις ανησυχίες δηλώνοντας ανάμεσα στα άλλα ότι η Τουρκία είναι μια από τις λίγες χώρες του ΝΑΤΟ που δεν διαθέτει δυνατότητα ανεφοδιασμού των μαχητικών της αεροσκαφών εν πτήσει, δυνατότητα που απέκτησαν ή θα αποκτήσουν σύντομα η Ιταλία, η Ισπανία, η Ολλανδία και η Γερμανία. Δήλωναν δε έτοιμοι να βοηθήσουν και όποια άλλη χώρα (υπονοώντας πιθανότατα την Ελλάδα) μέλος της Συμμαχίας ήθελε να αποκτήσει τέτοια δυνατότητα στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία πάντως θα πρέπει να υπακούει σε σαφείς περιορισμούς επιχειρησιακής χρήσης των αεροσκαφών και να ζητά συγκεκριμένη άδεια για επιχειρήσεις που δεν αφορούν σκοπούς του ΝΑΤΟ και ειρηνευτικών αποστολών του ΟΗΕ. Η πρόσφατη επιλογή των KC-135 που αποτέλεσε έκπληξη ύστερα από παλαιότερη εγκατάλειψη της ίδιας ιδέας, φαίνεται ότι έγινε μετά την άρνηση των ΗΠΑ να παραχωρήσουν στην Τουρκία ή το Ισραήλ, για λογαριασμό της πρώτης, τεχνολογία μετατροπής εμπορικών Β707 σε ιπτάμενα τάνκερ. Τεχνολογία όπως συστήματα ανεμουρίου (_Drogue-and-hose_) είναι ευρύτερα διαθέσιμα, όχι όμως και τα συστήματα τύπου _προβόλου_ (_boom_) που αποτελούν αμερικανική αποκλειστικότητα. Τα τελευταία είναι απαραίτητα για τον ανεφοδιασμό των F-16 κάνοντας έτσι την επιλογή των KC-135 αναπόφευκτη. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, μικρός αριθμός KC-135A θα μισθωθεί τους επόμενους μήνες στην Τουρκία για να αρχίσει η εκπαίδευση των πληρωμάτων μέχρι που να αρχίσουν οι παραδόσεις των τουρκικών αεροσκαφών. ϊ Τα 20 ελικόπτερα ΑΒ.206Β που έχει παραγγείλει το τουρκικό Υπουργείο 'μυνας πριν από μερικούς μήνες πρόκειται να παραδοθούν μέσα στην προσεχή άνοιξη. Το συνολικό κόστος του προγράμματος ανέρχεται σε 18 εκατ. δολάρια και τα ελαφρά ελικόπτερα πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σαν εκπαιδευτικά στη σχολή Αεροπορίας Στρατού καλύπτοντας τις αυξημένες ανάγκες μετά την εισαγωγή του S-70 (UH-60) σε υπηρεσία. ϊ H Τουρκία παρήγγειλε 12 συστήματα NTS (που είχαμε παρουσιάσει στην _Π_ Ιουνίου 1994) για τον εξοπλισμό ελικοπτέρων AH-1W. Το NTS θα δώσει στα αεροσκάφη πλήρεις δυνατότητες διεξαγωγής αγώνα ημέρα και νύχτα. ϊ Η Τουρκία αύξησε την υποχρέωση στρατιωτικής θητείας όλων των εφέδρων από 15 σε 18 μήνες τερματίζοντας την κατάσταση που ισχύει από το 1992. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η απόφαση οριστικοποιεί το καθεστώς των συνεχών παρατάσεων της θητείας όσων ήδη υπηρετούσαν το χρόνο που μας πέρασε με το δικαιολογητικό των αυξημένων αναγκών και των εντάσεων σε όλα τα σύνορα της χώρας. Η ίδια δικαιολογία χρησιμοποιείται και στην τωρινή απόφαση όπου γίνεται έμμεσα αναφορά στην _απειλή που προέρχεται από την Ελλάδα_ ενώ αναφορά γίνεται και στην κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή του Καυκάσου. Σύμφωνα όμως με ασφαλείς πληροφορίες δύο άλλα είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η 'γκυρα. Το πρώτο είναι φυσικά το αυξανόμενο πρόβλημα στις ανατολικές επαρχίες της χώρας όπου οι συγκρούσεις με τους Κούρδους αγωνιστές συνεχίζονται. Το δεύτερο είναι ότι λόγω των συγκρούσεων αλλά και της γενικότερης αστάθειας οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα ανυπότακτων που σύμφωνα με πληροφορίες ξεπερνούν τους 200.000. Το πρόβλημα ήλθε στο φως έπειτα από αναφορές του τουρκικού Τύπου για διαφθορά επιτροπών επιλογής οπλιτών. Πιο συγκεκριμένα, τουλάχιστον ένας Συνταγματάρχης και άλλοι κατώτεροι αξιωματικοί κατηγορήθηκαν ότι εξέδιδαν πλαστά πιστοποιητικά ανικανότητας ενώ μεγάλος αριθμός στρατευσίμων είχαν απαλλαγεί των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων. Για κάθε περίπτωση έκδοσης πιστοποιητικού εισπράττονταν 1-2 εκατ. δραχμές. ϊ Σημαντικό πρόβλημα αντιμετωπίζουν επίσης οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις με τη συμμετοχή μονίμων στελεχών σε εξτρεμιστικές οργανώσεις, κυρίως ισλαμιστικών. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου 56 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί αποτάχθηκαν τον περασμένο χρόνο για δραστηριότητες και συμμετοχή σε εξτρεμιστικές οργανώσεις. ϊ Τουλάχιστον δύο διεθνείς οργανώσεις που επιτηρούν την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαμαρτύρονται για την πώληση στην Τουρκία 500 περιληπτών βομβιδίων CBU-87 εκφράζοντας φόβους ότι προορίζονται για τις επιχειρήσεις των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων εναντίων των Κούρδων. ϊ Σαν αντίδραση στις παραπάνω επικρίσεις, η Τουρκία αναβάθμισε μια απλή υπογραφή συμφωνίας προμήθειας πολεμικού υλικού από τη Ρωσία σε γεγονός πρώτου μεγέθους όπου ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών Ναχίτ Μεντεζί προέβη σε μακρές δηλώσεις με τις γνωστές θέσεις της γείτονος για τον αγώνα της εναντίον της τρομοκρατίας. Η νέα αυτή συμφωνία περιλαμβάνει την προμήθεια 70 ακόμη τροχοφόρων τεθωρακισμένων οχημάτων BTR-80 έναντι 180.000 δολαρίων το καθένα. Προβλέπεται επίσης η απόκτηση 19 ελικοπτέρων έναντι 65 εκατ. δολαρίων για καθήκοντα _απομάκρυνσης τραυματιών_ ο τύπος των οποίων δεν προσδιορίστηκε. Δεν έγινε επίσης γνωστό αν αυτή η αγορά σχετίζεται με την απόκτηση ρωσικής κατασκευής ελικοπτέρων που είχε ανακοινωθεί πέρυσι. Σύμφωνα με πληροφορίες η απόκτηση των ελικοπτέρων Mi-17 που είχε ανακοινωθεί τότε δεν πραγματοποιήθηκε τελικά (ή δεν ολοκληρώθηκε) λόγω δυσκολιών με τη χρηματοδότησή τους. Είναι έτσι πιθανό ότι η τωρινή ανακοίνωση αφορά τα ίδια ελικόπτερα. Το σύνολο αυτού του εξοπλισμού χρησιμοποιείται από τις δυνάμεις της Στρατοχωροφυλακής που βρίσκονται κάτω από τη διεύθυνση του τουρκικού Υπουργείου Εσωτερικών. ϊ Η γαλλική εταιρία GIAT ανακοίνωσε την ίδρυση στην Τουρκία θυγατρικής εταιρίας υπό την επωνυμία Savurma Sanayi Hizmetleri για το συντονισμό του προγράμματος κατασκευής 515 πύργων τύπου Dragar που θα τοποθετηθούν σε ισάριθμα ΤΟΜΑ AIFV του Τουρκικού Στρατού. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι η Τουρκία αναγκάστηκε να αλλάξει προμηθευτή πύργων και πυροβόλων για το πρόγραμμα όταν η ελβετική κυβέρνηση απαγόρευσε τις πωλήσεις της Oerlikon προς τη γειτονική μας χώρα λόγω των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. ΤΡΑΓΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΔΥΟ F-5 Δύο μαχητικά F-5 της Πολεμικής Αεροπορίας συνετρίβησαν στην περιοχή Βουρβουρού της Σιθωνίας Χαλκιδικής την1 Φεβρουαρίου με αποτέλεσμα την απώλεια των χειριστών τους Σμηναγού Αριστείδη Μαρτάκη, Υποσμηναγού Γεωργίου Κουσελά, και υποσμηναγού Περικλή Κουβεντάρα. Τα δύο αεροσκάφη, ένα μονοθέσιο F-5A που χειριζόταν ο Υποσμηναγός Κουβεντάρας και ένα διθέσιο επιχειρησιακό εκπαιδευτικό F-5B είχαν αναχωρήσει το απόγευμα της 1 Φεβρουαρίου από τη βάση τους στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να εκτελέσουν άσκηση εχθρικής απεικόνισης. Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε τη μετάβαση των αεροσκαφών στην περιοχή Λήμνου-Αγίου Ευστρατίου. Στη συνέχεια τα δύο αεροπλάνα παίζοντας το ρόλο εισβολέως θα επιχειρούσαν να προσβάλουν εικονικά τις εγκαταστάσεις ραντάρ που βρίσκονται στο όρος Χορτιάτης κοντά στη Θεσσαλονίκη. Στο δεύτερο σκέλος της αποστολής θα συνέχιζαν την πορεία τους προς το όρος Βίτσι επιχειρώντας εικονική προσβολή και των εκεί ευρισκομένων εγκαταστάσεων ραντάρ και θα επέστρεφαν στη βάση τους. Σκοπός της άσκησης ήταν η προσέγγιση των αεροσκαφών στους στόχους, χωρίς να γίνουν εγκαίρως αντιληπτά, εκμεταλλευόμενα την κάλυψη που προσφέρει η μορφολογία του εδάφους. Είναι αξιοσημείωτο ότι η πορεία που ακολουθείται σε τέτοιες περιπτώσεις καθορίζεται από τους ίδιους τους χειριστές και εγκρίνεται αρμοδίως. Δεδομένου όμως ότι οι ασκήσεις αυτού του είδους διεξάγονται τακτικά, οι διαδρομές είναι λίγο-πολύ καθορισμένες. Επαφίεται όμως στους χειριστές να φέρουν σε πέρας την άσκηση επιδεικνύοντας κρίση και πρωτοβουλία στη διεξαγωγή της. Στη συγκεκριμένη περίπτωση και δεδομένου ότι τα δύο αεροσκάφη δεν είναι -λόγω του είδους της άσκησης- υπό συνεχή επιτήρηση ραντάρ, παρακολουθούνται με την αναφορά των χειριστών σε συγκεκριμένα σημεία ελέγχου. Η αποτυχία να αναφέρουν σε ένα τέτοιο σημείο και η αδυναμία στη συνέχεια να εξασφαλιστεί επαφή με τα μαχητικά, είχε αποτέλεσμα να σημάνει συναγερμός και να αρχίσουν οι έρευνες για την ανεύρεσή τους. Δυστυχώς για τη συγκεκριμένη περίπτωση, ο χώρος έρευνας κάλυπτε μια τεράστια περιοχή που εκτεινόταν από τη γραμμή Λήμνου-Αγίου Ευστρατίου μέχρι και τον πρώτο τους στόχο, τον Χορτιάτη και περιλάμβανε τόσο θάλασσα όσο και ξηρά. Όπως είναι γνωστό οι έρευνες συνεχίστηκαν τις επόμενες ημέρες και επεκτάθηκαν μάλιστα τόσο βορειότερα προς τις ακτές της ανατολικής Μακεδονίας όσο και δυτικότερα προς το δεύτερο _στόχο_ για να καλυφθεί και η πιθανότητα τα δύο αεροπλάνα να είχαν παρακάμψει τον πρώτο _στόχο_ και να είχαν κατευθυνθεί προς τον δεύτερο. Τελικά τα συντρίμμια των δύο αεροσκαφών βρέθηκαν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου το ένα από το άλλο σε χαράδρα κοντά στο χωριό Βουρβουρού. Αν και το σχετικό πόρισμα δεν είχε εκδοθεί μέχρι την έκδοση του περιοδικού, όλες οι ενδείξεις (αν δεν υπάρξουν άλλα στοιχεία) οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αιτία του δυστυχήματος υπήρξε η κακή εκτίμηση της θέσης των δύο αεροσκαφών που πιθανότατα λόγω των κακών καιρικών συνθηκών (νέφωση, βροχή και ισχυροί βοριάδες) κρατούσαν κλειστό σχηματισμό για να μη χάσουν την επαφή μεταξύ τους. Δεν είναι γνωστό εάν τα δύο αεροσκάφη παρεξέκλιναν της πορείας τους ή ακολουθούσαν το ίχνος αυτό ανάμεσα στον 'θω και την Σιθωνία προκειμένου να επιτύχουν τη διείσδυσή τους στην περιοχή προς τις εγκαταστάσεις ραντάρ πίσω από την κάλυψη των εδαφικών ανωμαλιών (κάτι που κατά τις πληροφορίες της _Π_ είναι μια από τις συνηθισμένες οδούς). Ο συνδυασμός αυτός είχε όπως φαίνεται τελικά μοιραία αποτελέσματα και οδήγησε στη συντριβή των αεροσκαφών και το θάνατο των τριών χειριστών. Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι τα αεροσκάφη F-5 δεν φέρουν ραντάρ και αναφέρονται σαν αεροσκάφη δίωξης ημέρας με δευτερεύοντα ρόλο προσβολών επίγειων στόχων. Είναι, όμως, όπως και τα υπόλοιπα πολεμικά αεροσκάφη εφοδιασμένα με συσκευές ναυτιλίας (TACAN). Η λειτουργία όμως των συσκευών αυτών επειδή βασίζεται σε λήψη σημάτων, παρεμποδίζεται και γίνεται έως και αδύνατη στη διάρκεια χαμηλής πτήσης όπως αυτή που πιθανότατα εκτελούσαν τα δύο μοιραία αεροπλάνα για να αποφύγουν τα ραντάρ. Τα ερωτηματικά που τίθενται στην προκειμένη περίπτωση είναι αν η κρίση των χειριστών να συνεχίζουν την άσκηση παρά τις πιθανότατα απαγορευτικές καιρικές συνθήκες υπήρξε και η αιτία του δυστυχήματος. Το τραγικό περιστατικό φέρνει στο νου ένα άλλο δυστύχημα της Π.Α. το Σεπτέμβριο του 1985 όταν δύο αεροσκάφη A-7H που είχαν απογειωθεί από το αεροδρόμιο της Λάρισας με παρόμοια αποστολή συνετρίβησαν στην οροσειρά των Αγράφων και ενώ στην περιοχή επικρατούσε πυκνή νέφωση. Στο δυστύχημα είχαν χάσει τη ζωή τους ο υποσμηναγός Μάριος Δροσόπουλος και ο Ανθυποσμηναγός Κων. Καραλής. Το δυστύχημα τότε είχε αποδοθεί σε κακή εκτίμηση θέσης παρόλο που τα αεροσκάφη διέθεταν ραντάρ και προηγμένο σύστημα ναυτιλίας. ΠΤΩΣΗ TOYPKIKOY F-16 Ένα ασυνήθιστο περιστατικό έλαβε χώρα το πρωί της Τετάρτης 8 Φεβρουρίου στην περιοχή του νοτιοανατολικού Αιγαίου όταν ένα τουρκικό F-16/C κατέπεσε -κατά πάσα πιθανότητα λόγω αστοχίας του συστήματος τροφοδοσίας καυσίμου- 16 ναυτικά μίλια ανοικτά των νοτιοανατολικών ακτών της Ρόδου. O 27χρονος χειριστής του αεροσκάφους υποσμηναγός Μουσταφά Γιλντιρίμ χρησιμοποίησε με επιτυχία το εκτινασσόμενο κάθισμα και διασώθηκε με ελαφρό τραύμα στο σαγόνι. Το συγκεκριμένο αεροσκάφος ανήκε σε σχηματισμό τεσσάρων συνολικά τουρκικών F-16 που επιχειρούσαν από την αεροπορική βάση του Μπαλίκεσιρ, και παραβίασαν στις 11 περίπου το πρωί τον ελληνικό εναέριο χώρο. Στις 11:02 απογειώθηκαν δύο ελληνικά Mirage F.1CG της 334 Μ.Π.Κ. της126 Σμηναρχίας Μάχης από το διεθνές αεροδρόμιο του Ηρακλείου Κρήτης προκειμένου να αναγνωρίσουν και να αναχαιτίσουν τα άγνωστα αεροσκάφη. Οι δύο σχηματισμοί συναντήθηκαν στον εναέριο χώρο έξι περίπου ναυτικά μίλια ανοικτά των δυτικών ακτών της Καρπάθου οπότε ακολούθησε αναγνώριση και αναχαίτιση των τουρκικών αεροσκαφών. Στις 11:37 περίπου και ενώ τα τουρκικά αεροσκάφη πετούσαν με κατεύθυνση τις μικρασιατικές ακτές ένα από αυτά αποκόπηκε από το σχηματισμό χάνοντας ύψος ύστερα από διακοπή της λειτουργίας του κινητήρα (F 110-GE 100) του. Λίγο αργότερα ένα AB 205 απογειώθηκε από τη Ρόδο για την ανεύρεση και διάσωση του Τούρκου χειριστή η οποία τελικά επιτεύχθηκε 20 περίπου λεπτά μετά την πτώση του αεροσκάφους του. Το επεισόδιο, στο οποίο δεν δόθηκε περαιτέρω έμφαση από καμία πλευρά, έληξε με την επιστροφή του Τούρκου χειριστή το απόγευμα της ίδιας ημέρας στην πατρίδα του με ένα C-130 της Π.Α. Να σημειωθεί πάντως ότι η διάσωση του χειριστή από το ελληνικό ελικόπτερο πρέπει να θεωρηθεί επιτυχία, αφού επισφραγίζει κατά τον καλύτερο τρόπο την επιχειρησιακή ευθύνη της Ελλάδος (και για αποστολές SAR) στο FIR Αθηνών, που σημειωτέον τα τουρκικά αεροσκάφη παραβίαζαν. ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΕΥΘΕΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ F-4_ Στην τελική φάση φαίνεται ότι βρίσκεται η απόφαση για τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-4E της Π.Α. μετά τη σχετική απόφαση της Τουρκίας να αναθέσει το δικό της πρόγραμμα στο Ισραήλ (βλέπε _Π_ Νο 120). Παρόλα αυτά δεν αποκλείεται να υπάρξει νέα καθυστέρηση ή και αναβολή της απόφασης, ενώ η κατάσταση σχετικά με τις προθέσεις της Π.Α. και τις προσφορές που έχει δεχθεί από ξένες εταιρίες δεν έχει ξεκαθαρίσει. Η τελευταία σχετική εξέλιξη αφορά τις συνομιλίες που είχε για το θέμα ο υπουργός Εθνικής 'μυνας κ. Αρσένης στη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψής του στη Γερμανία στο περιθώριο της _συνδιάσκεψης για την πολιτική ασφάλεια_ ύστερα από πρόσκληση του Γερμανού συναδέλφου του Φόλκερ Ρίε. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, η γερμανική πλευρά ενδιαφέρεται πολύ για την ανάληψη του προγράμματος από τη γερμανική κοινοπραξία Ντάιμλερ Μπενζ Αίροσπέις με βάση εμπειρία ανάλογου προγράμματος για τη Λουφτβάφε. Για την απόκτησή του μάλιστα, μετά την απώλεια του τουρκικού προγράμματος έχει επιστρατευθεί και η ανώτατη ηγεσία του γερμανικού Υπουργείου 'μυνας, ενώ το θέμα ανάγεται στη διεύρυνση της συνεργασίας στους τομείς της αμυντικής βιομηχανίας και της 'μυνας ανάμεσα στις δύο χώρες. _ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ALPHA JET Για να καταστεί μάλιστα πιο δελεαστική η προσφορά προς την ελληνική πλευρά, έχει έλθει και πάλι -σύμφωνα με τις πληροφορίες- στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και το θέμα της παραχώρησης των πλεοναζόντων αεροσκαφών Alpha Jet σε περίπτωση που προτιμηθεί η γερμανική κοινοπραξία. Τα γερμανικά αεροσκάφη, όπως είναι γνωστό έχουν προσφερθεί και στο παρελθόν αλλά η παραχώρησή τους δεν πραγματοποιήθηκε. Σήμερα ο αριθμός των αεροσκαφών που προσφέρεται αναφέρεται σαν 69 (όχι απαραίτητα όλα για επιχειρησιακή αξιοποίηση) και πιστεύται ότι περιλαμβάνει το σύνολο του γερμανικού αποθέματος πλην 35 αεροσκαφών που παραμένουν σε υπηρεσία με τη Λουφτβάφε και μικρού αριθμού σε ερευνητικά κέντρα της Αεροπορίας. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες οι προτάσεις προς την ελληνική πλευρά είναι ακόμη ευρύτερες και περιλαμβάνουν και συνεργασία στο βιομηχανικό τομέα με τη συμμετοχή της ΕΑΒ. Πιο συγκεκριμένα η απόκτηση των Αlpha Jet από την Ελλάδα θα μπορούσε να σημάνει τη δημιουργία κέντρου υποστήριξης του τύπου στην ΕΑΒ που θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες, ιδιαίτερα στη συντήρηση των κινητήρων τόσο των ελληνικών όσο και των εναπομεινάντων γερμανικών (που λόγω μικρού αριθμού η υποστήριξή τους ίσως είναι αντιοικονομική στη Γερμανία) αλλά και των πορτογαλικών αεροσκαφών (που παρελήφθησαν επίσης από γερμανικά πλεονάσματα). Η ίδρυση αυτού του κέντρου θα μπορούσε να προσελκύσει συμβόλαια και από άλλους πελάτες του τύπου στον αραβικό και αφρικανικό κόσμο, προσβάλοντας το μονοπώλειο της Γαλλίας που υφίσταται αυτή τη στιγμή. Επιπλέον όμως πιστεύεται ότι οι προτάσεις εμπλέκουν και τη Φόκερ της οποίας η Ντάιμλερ Μπενζ Αιροσπέις κατέχει το 51%. Η Φόκερ θα μπορούσε να δαδεχθεί τη Λόκχιντ στην παροχή υποστήριξης στην ΕΑΒ και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα F-16 τα οποία η ολλανδική εταιρία κατασκεύαζε κατόπιν αδείας. Η Φόκερ όμως θα μπορούσε να προσφέρει σε συνεργασία με την ΕΑΒ και άλλες υπηρεσίες όπως πρόγραμμα συντήρησης και εκσυγχρονισμού των P-3 κ.ά. ΛΕΖΑΝΤΑ H πιθανότητα απόκτησης αεροσκαφών Alpha Jet από την Π.Α. ήλθε και πάλι στο προσκήνιο. Εκτεταμένη αναφορά στα αεροσκάφη περιλαμβάνεται σε άρθρο αυτού του τεύχους (Φωτογραφία R. Niccoli). H ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ F-4 H πρόταση της Daimler-Benz Aerospace (DASA) για τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών F-4 βασίζεται στην εμπειρία που αποκτήθηκε με βάση τα προγράμματα SLEP και ICE που εφαρμόστηκαν στην περίπτωση των αεροσκαφών της Γερμανικής Αεροπορίας. Το πρώτο αφορούσε τη διεύρυνση του κύκλου ζωής της δομικής κατασκευής των αεροσκαφών μέσα από μία σειρά επεμβάσεων και τροποποιήσεων που έγιναν με βάση διάφορες δοκιμές κοπώσεως και την εμπειρία συντήρησης και επισκευών, ενώ το δεύτερο είχε στόχο τη βελτίωση της μαχητικής ικανότητας των F-4 ιδιαίτερα σε αποστολές αέρος-αέρος. Οι βασικές πτυχές του πακέτου που προτείνεται στην Πολεμική Αεροπορία εντοπίζονται στην ενίσχυση της δομικής κατασκευής της ατράκτου και των πτερύγων, στη βελτίωση των συστημάτων άφεσης οπλισμού και της ακρίβειας των συστημάτων πλοήγησης, στην επαύξηση των δυνατοτήτων για αποστολές αέρος-αέρος και αέρος-εδάφους μέσα από την εγκατάσταση σύγχρονων ηλεκτρονικών συστημάτων, καθώς και στη βελτίωση της αξιοπιστίας και της παρεχόμενης υποστήριξης. Επιπλέον υπάρχει πρόβλεψη για περαιτέρω εξέλιξη όσον αφορά την εγκατάσταση σύγχρονων οπλικών συστημάτων. Για τη βελτίωση των δυνατοτήτων στις αποστολές αέρος-αέρος τα πλαίσια στα οποία αναπτύχθηκε το γερμανικό πρόγραμμα ήταν ο εκσυγχρονισμός του συστήματος ελέγχου πυρός του αεροσκάφους, η ενσωμάτωση του πυραυλικού συστήματος AIM-120 AMRAAM, καθώς και η βελτίωση του υποσυστήματος πλοήγησης με την εγκατάσταση νέων μονάδων αδρανειακής πλοήγησης λέιζερ και νέων αισθητήρων στοιχείων αέρος (ADC) με σκοπό την παροχή ακριβέστερων δεδομένων προς τη μονάδα επεξεργασίας σήματος του ραντάρ. Από τα πρωτεύοντα συστήματα του εκσυγχρονισμού είναι το ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών APG-65 της Hughes που διαθέτει προγραμματιζόμενους ψηφιακούς επεξεργαστές, και είναι επίσης εγκαταστημένο στα μαχητικά F/A-18. Το νέο ραντάρ μπορεί να συνεργασθεί με έναν υπολογιστή ελέγχου αποστολής ενώ έχει γίνει τροποποίηση και του κωνικού αεροδυναμικού καλύμματος της κεραίας του αεροσκάφους. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης νέου συστήματος απεικόνισης δεδομένων στοχοποίησης, ενώ είναι προαιρετική η εγκατάσταση οθονών πολλαπλών λειτουργιών. Ανάλογα με τη διάθεση των κονδυλίων θα μπορούσε να εγκατασταθεί και HUD του τύπου F-16. Συνοπτικά θα λέγαμε ότι οι επιλογές για την εγκατάσταση των διαφόρων υποσυστημάτων είναι πάρα πολλές, ιδιαίτερα των ηλεκτρονικών και σχετίζονται άμεσα με το ποσό που είναι διατεθειμένη να δαπανήσει η Πολεμική Αεροπορία. ΦΡΕΓΑΤΕΣ _OLIVER HAZARD PERRY_ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ Το Αμερικανικό Ναυτικό προτίθεται να μεταβιβάσει οκτώ συνολικά φρεγάτες κλάσης _Oliver Hazard Perry_ σε συμμαχικές χώρες, ανάμεσά τους η Ελλάδα και η Τουρκία. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες και εφόσον η πρόταση εγκριθεί από το αμερικανικό Κογκρέσο, στα επόμενα δύο χρόνια δύο σκάφη (USS Clifton Spraque FFG 16 και USS Gallery FFG 26) θα εκμισθωθούν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και έξι επιπλέον πλοία θα παραχωρηθούν δωρεάν σε άλλες χώρες. Σύμφωνα με την πρόταση, η Ελλάδα θα παραλάβει μία φρεγάτα (USS Duncan FFG 10) και η Τουρκία δύο σκάφη (USS Anterim FFG 20 και USS Flatley FFG21). Από μία φρεγάτα αυτής της κλάσης παραλάβουν επίσης το Μπαχρέιν (USS Jack Williams FFG 24), η Αίγυπτος (USS Copeland), και το Ομάν (USS Mahlon S Tisdale FFG 27). H εξέλιξη αυτή αποτελεί το _αίσιο τέλος_ αιτημάτων που είχαν εκφράσει παλαιότερα αρκετές χώρες (ανάμεσά τους η Ελλάδα και Τουρκία). Τα σκάφη αυτής της κλάσης σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν σε μεγάλους αριθμούς βάσει του δόγματος του Αμερικανικού Ναυτικού που προέβλεπε την ύπαρξη πολλών πολεμικών συνοδείας νηοπομπών με περιορισμένες δυνατότητες που θα επιχειρούσαν σε συνδυασμό με τα ικανότερα αλλά λιγότερα λόγω κόστους αντιτορπιλικά και καταδρομικά. Εκτόπισμα: 3.605 τόνους με πλήρες φόρτο. Διαστάσεις: μήκος 135,6 μέτρα, πλάτος 13,7 μέτρα και βύθισμα 4,5 μέτρα (7,5 μέτρα στο σημείο του τοποθετημένου σόναρ). Κινητήριο σύστημα: 2 στροβιλοκινητήρες LM2500 με συνολική ισχύ 40.000 ίππων, ένας άξονας και μία έλικα, δύο βοηθητικοί κινητήρες των 325 ίππων για παροχή ισχύος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή για την υποβοήθηση των διαδικασιών ελιγμών-πρόσδεσης σε λιμένες. Επιδόσεις: μέγιστη ταχύτητα 29 κόμβοι, εμβέλεια 4.500 μιλίων με 20 κόμβους. Οπλισμός: 1 (μονός) εκτοξευτής Μk13 που μπορεί να βάλει βλήματα _Χάρπουν_ εναντίον πλοίων και αντιαεροπορικών _Στάνταρτ_ στην πλώρη (μεταφέρονται 36 SM-1MR και 4 _X_arpoyn_), 1 πυροβόλο των 76 χιλ. Mk75 Mod 0 (ΟΤΟ Μelara), ένα σύστημα CIWS _Φάλανξ_ Mk15 Mod1 (τοποθετήθηκε στα περισσότερα πλοία της κλάσης), δύο τριπλούς τορπιλοβλητικούς σωλήνες Mk32 Mod5. Ελικόπτερα: Δύο LAMPS Mk I ή ΙΙΙ Ηλεκτρονικά: ραντάρ έρευνας αέρος AN/SPS-49 (V), ραντάρ έρευνας επιφανείας-ναυτιλίας AN/SPS-55, ραντάρ ελέγχου βολής SPG-60 (τροποποιημένο STIR), σόναρ SQS-56, SLQ-32(V)2 ESM/ECM, σύστημα αντιμέτρων τορπιλών SLQ-25 Nixie. Το USS Duncan κατασκευάστηκε την περίοδο 1977-1978 και παραδόθηκε στο Αμερικανικό Ναυτικό το Μάιο του 1980. Πρόσθια άποψη φρεγάτας _Oliver Hazard Perry_. Διακρίνεται ο εκτοξευτής στην πλώρη. ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΗΚΕ ΣΕ ATYXHMA ENA ΑΠΟ TA X-31 Το ένα από τα πειραματικά αεροσκάφη X-31 συνετρίβη στις 19 Ιανουαρίου όταν ο πιλότος του Γερμανός Καρλ Λανγκ το εγκατέλειψε ύστερα από απώλεια ελέγχου. Το αεροπλάνο είχε απογειωθεί για την εκτέλεση μιας δοκιμαστικής πτήσης διάρκειας μιας ώρας και επέστρεφε για προσγείωση, όταν ο πιλότος παρατήρησε ανεξήγητες ενδείξεις στα όργανα ενώ αμέσως εμφανίστηκαν και ταλαντώσεις έως ότου κάποια στιγμή το αεροπλάνο κατέληξε να έχει γωνία προσβολής μεγαλύτερη των 70ψ. Έτσι αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει σε ύψος 18.000 ποδών χρησιμοποιώντας με επιτυχία το εκτινασσόμενο κάθισμά του. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τη στιγμή του συμβάντος όλα τα συστήματα του X-31 που αφορούν την ώση ήταν ανενεργά. ΥΠΑΡΧΕΙ ΦΩΤΟ ΗΠΑ-ΠΑΚΙΣΤΑΝ ΞΑΝΑΣΥΖΗΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΑ F-16 Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Πακιστάν ξεκίνησαν πρόσφατα και πάλι συνομιλίες για αμυντικά θέματα, αν και πιστεύεται ότι το σημαντικότερο από αυτά αφορά το θέμα των F-16 που λόγω _εμπάργκο_ δεν μπορούν να παραδοθούν στην Πακιστανική Αεροπορία. Οι ΗΠΑ, όπως είναι γνωστό, αρνούνται να παραδώσουν τα αεροσκάφη ή άλλου είδους πολεμικό υλικό εάν το Πακιστάν δεν σταματήσει τα προγράμματα κατασκευής πυρηνικών όπλων που διαθέτει. Η πακιστανική πλευρά έχει εγκαταλείψει τις προσπάθειες άρσης της απαγόρευσης και προσπαθεί να βρει έναν τρόπο να πουλήσει τα αεροπλάνα σε τρίτη χώρα δεδομένου ότι έχουν δαπανηθεί σημαντικά ποσά που δεν είναι δυνατόν να ανακτηθούν με άλλο τρόπο. Το Πακιστάν είχε παραγγείλει, βάση μιας σειράς αμυντικών συμφωνιών με τις ΗΠΑ 111 συνολικά F-16. Προ της επιβολής του _εμπάργο_ είχαν παραδοθεί 40, ενώ 21 ακόμη είχαν κατασκευαστεί και δεν παραδόθηκαν ποτέ. Η Λόκχιντ υπολογίζει ότι θα μπορούσε να ολοκληρώσει την κατασκευή 7 ακόμη αεροσκαφών φέρνοντας έτσι συνολικά τα προς πώληση αεροπλάνα σε 28. Παρατηρητές του χώρου θεωρούν ότι η πώληση τόσων αεροσκαφών με τις σημερινές συνθήκες πρέπει μάλλον να θεωρείται αδύνατη, δεδομένου μάλιστα ότι εκατοντάδες μεταχειρισμένα αεροσκάφη αυτού του τύπου διατίθενται και από την Αμερικανική Αεροπορία. H McDONNELL DOUGLAS ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΙ ΤΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΔΙΚΙΝΗΤΗΡΙΟΥ MD-11 H MDD ανακοίνωσε πρόσφατα λεπτομέρειες που αφορούν τις σχεδιαστικές αλλαγές που θα υιοθετηθούν σε μία υπό μελέτη νέα δικινητήρια έκδοση του τρικινητήριου MD-11. Το αεροσκάφος προορίζεται ως αντικαταστάτης των παλαιότερων DC-10-30 και Boeing 767 ενώ μία υπό σκέψη αύξηση της εμβέλειάς του (έκδοση Long Range) θα το καταστήσει ανταγωνιστικό με τα A 340-200/300 και 767-300 ERY. Αν τελικά δοθεί το πράσινο φως για την κατασκευή του αεροσκάφους, τότε θα αναπτυχθούν μία έκδοση μέσης (Medium Range) και μία μακράς (LR) ακτίνας, ενώ οι πρώτες παραδόσεις υπάρχει η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν σε χρονικό διάστημα 48 μηνών. Οι κύριες αλλαγές αφορούν, σε σύγκριση πάντα με το MD-11, τον περιορισμό του μήκους της ατράκτου κατά 5 περίπου μέτρα, την υιοθέτηση νέου κάθετου σταθερού κατασκευασμένου από σύνθετα υλικά και νεών κινητήρων που θα παρέχουν μέγιστη ώση της τάξης των 90.000 λιβρών, την αύξηση του εκπετάσματος καθώς και την τροποποίηση της πτέρυγας. TO STRATO 2C ΤΗΣ GROB ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ H συναρμολόγηση του κατασκευασμένου εξ ολοκλήρου από σύνθετα υλικά Strato 2C της γερμανικής Grob πλησιάζει στο τέλος της. Το αεροσκάφος λόγω της μεγάλης του αυτονομίας θα χρησιμοποιείται για τη διεξαγωγή πολύωρων πτήσεων στα ανώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα για τη μελέτη της περιβαλλοντολογικής επίδρασης των πτήσεων των μεγάλων μεταφορικών αεροσκαφών καθώς και για τη μελέτη του τρόπου μεταβολής των μετεωρολογικών συνθηκών στους πόλους αλλά και την τροπική ζώνη. H κατασκευή της πτέρυγας εκπετάσματος 56,38 μέτρων χρηματοδοτήθηκε από το Γερμανικό Υπουργείο Έρευνας και Τεχνολογίας ενώ οι κινητήρες που θα χρησιμοποιηθούν για την πρόωση του αεροσκάφους θα είναι δύο εμβολοφόροι IO-550 της Continental οι οποίοι θα διαθέτουν και από έναν υπερσυμπιεστή τριών βαθμίδων και θα δίνουν κίνηση σε δύο ωστικές έλικες διαμέτρου 6,09 μέτρων. Το τετραμελές πλήρωμα θα μπορεί να παραμείνει σε ύψος 80.000 ποδών για 8 ώρες, σε ύψος 60.000 ποδών για 48 ώρες και σε ύψος 40.000 ποδών για 80 ώρες! Υπάρχει φωτό ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ TOY ΙΑΠΩΝΙΚΟΥ FSX To πρώτο από τα τέσσερα συνολικά πρωτότυπα του ιαπωνικού μαχητικού FSX που πρόκειται να κατασκευαστούν, συμπεριλαμβανομένων ενός ή δύο διθέσιων εκδόσεων, παρουσιάστηκε στις εγκαταστάσεις της Mitsubishi στις 12 του περασμένου Ιανουαρίου. Το συνολικό κόστος του προγράμματος ανάπτυξης του αεροσκάφους, που είναι βασισμένο σχεδιαστικά στο F-16, έφτασε μέχρι σήμερα στο ύψος των 3,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. H πρώτη πτήση του πρωτοτύπου αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στο τελευταίο τετράμηνο του έτους που διανύουμε ενώ ακόμη δεν έχει καθορισθεί ο αριθμός των αεροσκαφών που πρόκειται να παραγγελθούν. Τα τέσσερα πρωτότυπα θα ολοκληρώσουν ένα σύνολο 1000 δοκιμαστικών πτήσεων μετά την παράδοσή τους στο ιαπωνικό Υπουργείο 'μυνας (JDA) ενώ άλλα δύο στατικά μοντέλα θα χρησιμοποιηθούν για τη διεξαγωγή δοκιμών δομικής κόπωσης. H κατά 40% συμμετοχή της Ishikawajima-Harima στην κατασκευή των F 110-129 δεν έχει αποφασισθεί προς το παρόν. ΛΕΖΑΝΤΟΚΕΙΜΕΝΑ Δύο φωτογραφίες που έγιναν πρόσφατα διαθέσιμες δείχνουν για πρώτη φορά το πρόπλασμα του αεροσκάφους κρούσης A-12 του Αμερικανικού Ναυτικού, το πρόγραμμα του οποίου ακυρώθηκε όπως είναι γνωστό τον Ιανουάριο του 1991. Το αεροσκάφος της Τζένεραλ Νταινάμικς/ΜακΝτόνελ Ντάγκλας επρόκειτο να αντικαταστήσει τα A-6 και ίσως και τα F-111 της USAF αλλά συνάντησε ανυπέρβλητες δυσκολίες και σημαντικές καθυστερήσεις. Χρησιμοποιούσε δύο κινητήρες F412 χωρίς μετάκαυση των 7.000-8.000 κιλών ώσης ο καθένας και όπως φαίνεται και από τη φωτογραφία είχε υιοθετήσει μια πτέρυγα _τέλειου_ _δέλτα_ με οπισθόκλιση 45ψ. Στη μετωπική φωτογραφία διακρίνεται η μία από τις δύο εσωτερικές αποθήκες οπλισμού. Το νέο αντιαεροπορικό σύστημα Eurosam Aster 15 πραγματοποίησε με επιτυχία τον περασμένο μήνα την πρώτη δοκιμή αναχαίτισης χαμηλά ιπτάμενου στόχου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο τηλεκατευθυνόμενος στόχος εξομοίωνε βλήμα εναντίον πλοίων και πετούσε πολύ κοντά στην επιφανεία της θάλασσας. Ο Eurosam Aster 15 και ο μεγάλος αδελφός του Aster 30 προορίζονται να αντικαταστήσουν μια μεγάλη ποικιλία αντιαεροπορικών συστημάτων σε υπηρεσία, συμπεριλαμβανομένων και των HAWK, τόσο σε ναυτική όσο και σε χρήση ξηράς. Μια από τις πρώτες είναι και η τοποθέτησή τους στο νέο γαλλικό αεροπλανοφόρο _Σαρλ ντε Γκολ_. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του πυραύλου είναι ότι εκτοξεύεται κάθετα και μετά εκτελεί ελιγμό διόρθωσης της πορείας κατευθυνόμενος προς το στόχο. ΑΠΩΛΕΙΕΣ-ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ Γερμανικό F-4F (37+46) της Μοίρας Δίωξης-Βομβαρδισμού _35_ έπαθε σοβαρές ζημιές ύστερα από εκδήλωση πυρκαγιάς στο αεροσκάφος στη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης στις 2 Σεπτεμβρίου. Το αεροσκάφος εξετέλεσε με επιτυχία αναγκαστική προσγείωση αλλά η φωτιά απλώθηκε γρήγορα μόλις το _Φάντομ_ σταμάτησε. Το πλήρωμα κατόρθωσε να διαφύγει με τη βοήθεια του προσωπικού άμεσης επέμβασης χωρίς σοβαρούς τραυματισμούς. F-16A της Ολλανδικής Αεροπορίας βγήκε από το διάδρομο κατά την προσγείωσή του στη βάση Leewarden στις 25 Οκτωβρίου με αποτέλεσμα να πάθει εκτεταμένες ζημιές. Ο πιλότος, που είχε αναφέρει προβλήματα κατά την προσέγγιση, εκτινάχθηκε, αλλά τραυματίστηκε σπάζοντας το πόδι του. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ολλανδικού Υπουργείου 'μυνας το αεροσκάφος είναι επισκευάσιμο. Μαχητικό F-16C της Αμερικανικής Αεροπορίας κατέπεσε όταν εγκαταλείφθηκε από τον πιλότο του στις 25 Οκτωβρίου έπειτα από απώλεια ισχύος του κινητήρα. Το περιστατικό συνέβη κοντά στην πόλη Wendover της πολιτείας Γιούτα, όπου τα αεροπλάνο έπεσε σε ένα από τα προάστιά της ευτυχώς χωρίς να υπάρξουν θύματα στο έδαφος. Ο πιλότος διασώθηκε χωρίς τραυματισμούς. Ελβετικό F-5E Tiger II εγκαταλείφθηκε από τον πιλότο του στις 31 Οκτωβρίου κατά τη διάρκεια πτήσης προκειμένου να διαπιστωθούν τα αίτια τεχνικών προβλημάτων. Κατά την προσέγγιση ο πιλότος διαπίστωσε ότι το σύστημα προσγείωσης του αεροσκάφους δεν μπορούσε να εκταθεί και αποφάσισε να το εγκαταλείψει παρά να επιχειρήσει αναγκαστική προσγείωση _με την κοιλία_ όταν του τελείωσαν τα καύσιμα και οι προσπάθειες αποκατάστασης της βλάβης απέτυχαν. Αεροσκάφος Su-22 Fitter της Αεροπορίας της Αγκόλα καταρρίφθηκε στις 6 Νοεμβρίου πάνω από την πόλη Χουάμπο από αντάρτες της οργάνωσης UNITA και ενώ εκτελούσε αποστολή βομβαρδισμού. Ο πιλότος σύμφωνα με πληροφορίες εκτινάχθηκε, αλλά η τύχη του στη συνέχεια είναι μέχρι στιγμής άγνωστη. Εκπαιδευτικό AT-3A της Αεροπορίας της Ταϊβάν κατέπεσε στη θάλασσα στις 7 Νοεμβρίου ύστερα από απώλεια ισχύος αμέσως μετά την απογείωσή του από την αεροπορική βάση Shin-Tsou στα βόρεια της χώρας. Τα δύο μέλη του πληρώματος εγκατέλειψαν με επιτυχία το αεροπλάνο χρησιμοποιώντας τα εκτινασσόμενα καθίσματά τους. Ένα Atlas Cheetah C της Νοτιοαφρικανικής Αεροπορίας κατέπεσε στις 7 Νοεμβρίου στη διάρκεια εκπαιδευτικής άσκησης σε πεδίο βολής κοντά στο Κέιπτάουν. Ο πιλότος του εγκατέλειψε το αεροσκάφος και διασώθηκε, αλλά η Αεροπορία στη συνέχεια απαγόρευσε τις πτήσεις όλων των αεροσκαφών αυτού του τύπου μέχρι την πλήρη διαλεύκανση των αιτιών του ατυχήματος. Ελικόπτερο AS332B Super Puma της Αεροπορίας Στρατού του Ισημερινού κατάπεσε στη διάρκεια τροπικής θύελλας στις 16 Νοεμβρίου με αποτέλεσμα το θάνατο δέκα ατόμων, ανάμεσά τους και ο αρχηγός του Στρατού της νοτιοαμερικανικής χώρας. Έξι άλλοι επιβάτες τραυματίστηκαν σοβαρά, ενώ άλλοι δύο διασώθηκαν με ελαφρά τραύματα. Ελικόπτερο UH-1H του Ισπανικού Στρατού κατέπεσε σε χαράδρα στις 19 Νοεμβρίου, χτυπώντας σε καλώδια υψηλής τάσης στη διάρκεια ελιγμών πολύ κοντά στην κορυφή ενός λόφου. Τρία μέλη του πληρώματος και τέσσερα μέλη των ειδικών δυνάμεων της ισπανικής λεγεώνας των ξένων σκοτώθηκαν. Ελαφρό ελικόπτερο Alouette II του Γαλλικού Ναυτικού κατέπεσε και συνετρίβη στα μέσα Ιανουαρίου με αποτέλεσμα το θάνατο των τεσσάρων ατόμων που επέβαιναν σ_ αυτό. Το δυστύχημα συνέβη καθώς το ελικόπτερο εκτελούσε πτήση μεταφοράς και το σκάφος κατέπεσε περίπου 20 χιλιόμετρα ανατολικά από τη μεγάλη ναυτική βάση της Τουλώνας. Αμερικανικό F-16C συνετρίβη στις 26 Ιανουαρίου στην Αδριατική στη διάρκεια αποστολής επιτήρησης των μέτρων των Ηνωμένων Εθνών για την απογόρευση πτήσεων πάνω από τη Βοσνία. Το αεροσκάφος επιχειρούσε από την αεροπορική βάση του Αβιάνο και ανήκε στην 31 Πτέρυγα Μαχητικών της USAF. Ο πιλότος, παρόλη τη σχετική έρευνα δεν στάθηκε δυνατόν να εντοπιστεί. ΤΕΛΕΧ Σύμφωνα με πληροφορίες η Ιορδανική Αεροπορία βρίσκεται στη διαδικασία απόκτησης 18 μεταχειρισμένων μεταγωγικών ελικοπτέρων UH-1H από τα αποθέματα του Αμερικανικού Στρατού. Πιστεύεται ότι η διαδικασία γίνεται στα πλαίσια της πρόσφατης συμφωνίας ειρήνης που υπέγραψε η χώρα αυτή με το Ισραήλ και υποστηρίζουν οι ΗΠΑ με ένα _πακέτο_ παροχών συμπεριλαμβανομένης και στρατιωτικής βοήθειας. Η προσπάθεια πάντως του Αμερικανικού Στρατού να πουλήσει πλεονάζοντα UH-1 και άλλα ελικόπτερα -για την οποία έχουμε γράψει σε παλαιότερο τεύχος μας- δεν έχουν την ανάλογη ανταπόκριση, αφού ελάχιστες χώρες εκδήλωσαν ενδιαφέρον να προμηθευτούν τα μεταχειρισμένα αυτά αεροσκάφη, έστω και αν οι τιμές είναι ιδιαίτερα χαμηλές. Τα ελικόπτερα αυτά δεν μπορούν να πουληθούν σε ιδιώτες ή πολιτικές υπηρεσίες, επειδή δεν έχουν τα χαρακτηριστικά πολιτικού πιστοποιητικού πλοϊμότητας ή απαιτούν επισταμένο πρόγραμμα συντήρησης που δεν είναι δυνατόν να αναληφθεί από μη στρατιωτική υπηρεσία. Ανακοίνωση εκπροσώπου του ινδικού Υπουργείου 'μυνας αναφέρει ότι η πρώτη πτήση του τοπικής κατασκευής _ελαφρού_ μαχητικού LCA δεν αναμένεται πριν από τον Ιούνιο του 1996. Έτσι το πρόγραμμα που βρίσκεται σε εξέλιξη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 σημειώνει και νέα καθυστέρηση. Το LCA, όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν, προορίζεται να αντικαταστήσει το σύνολο των μαχητικών MiG-21 και HAL Ajeet σε ινδική υπηρεσία. Το μαχητικό Ching-Kuo που κατασκευάζει η Ταϊβάν μπήκε τον προηγούμενο μήνα σε υπηρεσία όταν η πρώτη Μοίρα με 22 αεροσκάφη κηρύχθηκε επιχειρησιακή. Τα σχέδια πάντως για την παραγωγή του παραμένουν στα 130 αεροπλάνα και οι εντυπώσεις των ανεξάρτητων παρατηρητών είναι ότι η κυβέρνηση της χώρας αυτής προσπαθεί να δικαιολογήσει τα έξοδα ανάπτυξης του τύπου, αφού το πρόγραμμα έχει καταστεί πλέον μη αναγκαίο μετά την αγορά 60 Μιράζ 2000-5 και 150 F-16A/B. ΑΜΥΝΑ ΤΕΛΕΞ Με το τέλος του 1994 η Γερμανία πραγματοποίησε στο πεδίο βολής Κρήτης την 1000η εκπαιδευτική εκτόξευση αντιαεροπορικού πυραύλου Roland. Οι Γερμανικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν συνολικά 259 μονάδες του συστήματος αυτού, 144 σε τεθωρακισμένα οχήματα Μarder για την προστασία κινουμένων φαλάγγων και 115 σε τροχοφόρα οχήματα 8x8 για την προστασία αεροδρομίων και ναυτικών εγκαταστάσεων. Το Αμερικανικό Ναυτικό αποφάσισε πρόσφατα να διαγράψει από τον κατάλογο των σκαφών σε υπηρεσία ή εφεδρία που διαθέτει, λόγω κόστους, τα τέσσερα θωρηκτά κλάσης Iowa (USS Iowa, Missouri, New Jersey και Wisconsin) τερματίζοντας τη θητεία τους που ξεπέρασε τα 50 χρόνια. Τα σκάφη αυτά πέρασαν το μεγαλύτερο διάστημα της καριέρας τους σε εφεδρεία με διαλείμματα ανάκλησης σε ενεργό υπηρεσία ανάλογα με τις ανάγκες. Λίγο πριν από τη διαγραφή τους τα τέσσερα πλοία βρίσκονταν σε δοικητικό παροπλισμό και απαιτούντο 95 εκατ. δολάρια για το καθένα για να ενεργοποιηθούν και πάλι, συν 80 εκατ. δολάρια ανά σκάφος ετησίως για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων. Τα τέσσερα θωρηκτά είχαν ενεργοποιηθεί και εκσυγχρονιστεί έναντι 425 εκατ. δολαρίων στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας και δύο από αυτά (Missouri και Wisconsin) είχαν λάβει μέρος στις επιχειρήσεις του πολέμου του Κόλπου εκτοξεύοντας πυραύλους κρουζ. Με τη διαγραφή των πλοίων χάνονται τα τελευταία ναυτικά πυροβόλα των 16 ιντσών που υπήρχαν διαθέσιμα θέτοντας τέλος στην ιστορία αυτών των όπλων σε ναυτικές επιχειρήσεις. Η τύχη των πλοίων δεν έχει ακόμη αποφασιστεί αλλά τουλάχιστον ένα, το Missouri, όπου υπογράφτηκε η παράδοση της Ιαπωνίας το 1945 αναμένεται να γίνει μουσείο. Η Αλγερία υπέγραψε τον περασμένο μήνα τη Διεθνή Συνθήκη Μη-Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (Non Proliferation Treaty) και έγινε έτσι η 168η χώρα που προσχώρησε στην NPT. Επί σειρά ετών η Αλγερία είχε κατηγορηθεί (βλέπε και σχετικό άρθρο ΠΤΗΣΗ Νο 120, Η Πυρηνική Λέσχη Σήμερα) ότι εργάζεται για την απόκτηση πυρηνικών όπλων, χωρίς όμως να υπάρχουν πολλά στοιχεία (τουλάχιστον δημόσια) για τις δραστηριότητές της αυτές. Η χώρα επέτρεψε ήδη σε επιθεωρητές της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενεργείας να επισκεφθούν τους δύο ατομικούς αντιδραστήρες που διαθέτει η χώρα. Πιστεύεται ότι αυτή η κίνηση της Αλγερίας έχει σχέση με την άνοδο του Ισλαμικού Κινήματος στη χώρα και τη βοήθεια που ζητά από Δυτικές χώρες η αλγερινή κυβέρνηση για να το αναχαιτίσει. Σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν τόσο οι ΗΠΑ όσο και άλλες χώρες είχαν θέσει σαν προϋπόθεση συνεργασίας την υπογραφή της NPT. Ο Καναδάς είναι μια από τις χώρες που έδειξαν ενδιαφέρον για την αγορά των τεσσάρων συμβατικών υποβρυχίων κλάσης _Upholster_ που το Βρετανικό Ναυτικό θεωρεί πλεονασματικά, παρά τη μικρή τους ηλικία. Η προμήθεια πάντως εξαρτάται _από το αν οι όροι είναι συμφέροντες_, σύμφωνα με καναδική πηγή και υπό το πρίσμα των συνεχών περικοπών του καναδικού αμυντικού προϋπολογισμού. ΒΕΛΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΑΖΟΝ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Το Βέλγιο ανακοίνωσε ότι θα πωλήσει τα επόμενα τρία χρόνια μεγάλες ποσότητες υλικού στρατού ξηράς που είναι πλεονάζον λόγω της μείωσης της οροφής και της αναδιοργάνωσης των Ε.Δ. της χώρας. Ο Βελγικός Στρατός μειώνεται από το επίπεδο του Σώματος Στρατού στο επίπεδο ενισχυμένης μεραρχίας. Έτσι σημαντικές ποσότητες πολεμικού υλικού διατίθενται προς πώληση. Ανάμεσα σ_ αυτά περιλαμβάνονται 202 άρματα μάχης τυπου _Λέοπαρντ 1_ (διατηρούνται 132), 54 αντιαεροπορικά αυτοκινούμενα συστήματα των 35 χιλ. _Gepard_ επί πήγματος _Λέοπαρντ_ (διατίθεται το σύνολο του αποθέματος), 319 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης, 60 αυτοκινούμενα πυροβόλα των 155 χιλ. Μ109Α2/Α3 (διατηρούνται 108), 11 ελαφρά ελικόπτερα τύπου _Αλουέτ ΙΙ_, 10 συστήματα RPV, 24 εκτοξευτές τύπου HAWK (το σύνολο των συστημάτων που διατηρούνται σε υπηρεσία), γεφυροφόρα άρματα, συστήματα αυτόματης ναρκοθέτησης, όλμοι, οχήματα μηχανικού και μεταφορών κ.ά. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η πώληση του υλικού θα γίνει μόνον σε επίπεδο κυβερνήσεων, ώστε να αποκλειστεί η διαρροή τους στη διεθνή αγορά πολεμικού υλικού και τα έσοδα θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση νέων αμυντικών προγραμμάτων. Στο μεταξύ ισχυρός ανταγωνισμός έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στο Βέλγιο και την Ολλανδία προκειμένου να προμηθεύσουν αριθμό 180 αρμάτων στη Βραζιλία. Η Ολλανδία προσφέρει τα δικά της _Λέοπαρντ 1-V_ στην τιμή των 57.000 δολαρίων το καθένα ενώ η τιμή των βελγικών αρμάτων δεν καθορίστηκε. Πιστεύεται όμως ότι θα είναι υψηλότερη, αφού τα βελγικά άρματα δέχθηκαν πρόσφατα εκσυγχρονισμό που περιλαμβάνει νέο ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου βολής με αποστασιόμετρο λέιζερ, ενώ διαθέτουν ακόμη και παθητικό σύστημα θερμικής απεικόνισης για νυχτερινή κατόπτευση. Οι δύο χώρες έχουν αποδυθεί το τελευταίο διάστημα σε μια προσπάθεια πώλησης του στρατιωτικού υλικού που τους πλεονάζει πέραν κάποιων παραχωρήσεων που είχαν πραγματοποιήσει προς άλλες χώρες του ΝΑΤΟ όπως η Ελλάδα και η Τουρκία. Έτσι η Ολλανδία πώλησε 600 ΤΟΜΑ AIFV στην Αίγυπτο, δύο πυροβολαρχίες Α/Κ πυροβόλων Μ110 στο Μπαχρέιν ενώ διαθέτει προς πώληση 115 άρματα _Λέοπαρντ 2_ μαζί με μεγάλες ποσότητες άλλου υλικού. Το Βέλγιο, που μόλις πρόσφατα μπήκε στην αγορά αυτού του είδους, δεν έχει να επιδείξει σημαντικές επιτυχίες, αν και πρόσφατα -όπως είχαμε γράψει- προμήθευσε τη Χιλή με μεταχειρισμένα μαχητικά Μιράζ 5. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι επειδή πολλές χώρες διαθέτουν ανάλογα πλεονάσματα προς πώληση σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές που διατίθεται το νέο ρωσικής προέλευσης υλικό οι πιθανότητες πωλήσεων σε ικανοποιητικές τιμές είναι ελάχιστες. Η ΡΩΣΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΕΙ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΦΟΡΟ ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ Η Ρωσία, σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, πρόκειται να προμηθεύσει στην Ινδία ένα από τα αεροπλανοφόρα κλάσης _Kiev_, συμβάλοντας έτσι στο φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα της ασιατικής χώρας. Η Ινδία διαθέτει ήδη δύο παλαιά, βρετανικής κατασκευής αεροπλανοφόρα, το Viraat 28.900 τόνων και το Vikrant 19.500 τόνων από τα οποία επιχειρεί ένας στόλος 23 BAe Sea Harrier (FRS.51). Τα πλοία αυτά πρόκειται άμεσα να αντικατασταθούν από το ρωσικό αεροπλανοφόρο _Πλοίαρχος Γκορσκόφ_, και να συμπληρωθεί αργότερα και από ένα (ή περισσότερα) σκάφη ινδικής ναυπήγησης 17.000-20.000 τόνων, επίσης με δυνατότητα να επιχειρούν από αυτά αεροπλάνα. Το _Πλοίαρχος Γκορσκόφ_ είναι το τέταρτο και τελευταίο σκάφος της κλάσης _Κiev_ που διαφέρει σημαντικά από τα άλλα τρία. Έχει εκτόπισμα 40.000 τόνων και διαστάσεις 249x51,32x10 μέτρα (κατάστρωμα 195x20,7 μέτρα) και κατασκευάστηκε την περίοδο 1978-82, ενώ παραδόθηκε στο Σοβιετικό Ναυτικό το 1987. Διαθέτει τέσσερις ατμοστροβίλους με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 200.000 ίππων που του επιτρέπουν να αναπτύσσει ταχύτητες έως και 32 κόμβων. Η εμβέλειά του ξεπερνά τα 13.500 ναυτικά μίλια με ταχύτητα 18 κόμβων, ενώ φτάνει τα 4.000 μίλια με 31 κόμβους. Στον οπλισμό του περιλαμβάνονται 6 διπλοί εκτοξευτές βλημάτων εναντίον πλοίων μακράς εμβέλειας (500 χλμ) SS-N-12 _Sandbox_, 4 πενταπλούς εκτοξευτές αντιαεροπορικών βλημάτων SA-N-9 (εμβέλειας 12 χιλομέτρων), δύο πυροβόλα των 100 χιλ. διπλού ρόλου, 8 εξάκανα CIWS των 30 χιλ. και 2 εκτοξευτές ανθυποβρυχαικών βομβίδων RBU 12000. Μπορεί να μεταφέρει 12 αεροσκάφη (Yak-38) και 22 ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα. Η εισαγωγή του σκάφους σε υπηρεσία καθυστέρησε σημαντικά λόγω προβλημάτων με το σύστημα αεράμυνας _Sky Watch_ που διαθέτει επίπεδες στοιχειοκεραίες που θεωρείται του ιδίου επιπέδου και ρόλου με το αμερικανικό σύστημα AEGIS. Η πώληση του αεροπλανοφόρου είναι μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος ινδικών στρατιωτικών προμηθειών αλλά και συνεργασίας στον αμυντικό τομέα με τη Ρωσία. Δεν έγινε επίσης γνωστό αν με το αεροπλανοφόρο θα πωληθούν και τα βλήματα SS-N-12 που θα μπορούσαν να θεωρηθούν στρατηγικό όπλο. Η Ινδία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τα _Sea Harrier_ από το νέο αεροπλανοφόρο. Τα αεροσκάφη αυτού του τύπου θα υποστούν σύντομα εκσυγχρονισμό του τύπου που έφερε τα βρετανικά FRS.1 στο επίπεδο FRS.2 (FA.2, όπως είναι γνωστά τώρα). ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΚΟΥΒΕΤΙΑΝΟΥ ΣΤΡΑΤΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΚΑΤΑΚΡΑΤΕΙ ΤΟ ΙΡΑΚ Κατά τη διάρκεια πρόσφατης συζήτησης στο Συμβούλιο Ασφαλείας για τα μέτρα του ΟΗΕ κατά του Ιράκ, η αμερικανική και η κουβετιανή πλευρά τάχθηκαν εναντίον της άρσης τους μέχρι την πλήρη συμμόρφωση της χώρας αυτής με τις αποφάσεις του ΟΗΕ που τερμάτισαν τις εχθροπραξίες. Ανάμεσα σ_ αυτές που δεν έχουν ακόμη εκπληρωθεί, περιλαμβάνεται και η επιστροφή 10.000 περίπου οπλικών συστημάτων που κατελήφθησαν από τον ιρακινό στρατό μετά την εισβολή στο Κουβέιτ και σύμφωνα με φωτογραφίες αμερικανικών δορυφόρων, εξοπλίζουν σήμερα το Ιράκ. Σύμφωνα με το μακρύ κατάλογο στα παραπάνω περιλαμβάνονται 8 άρματα μάχης Μ-84, 215 TOMA BMP-2, 175 M113, 50 αιγυπτιακής κατασκευής ΤΟΜΠ Fahd, 55 αντιαρματικά οχήματα Μ901, 4.000 πυραύλους TOW, 15 εκτοξευτές FROG-7, 20 παρελκόμενα οχήματα, 120 πυραύλους FROG-7, τρία αντιαεροπορικά συστήματα Skyguard, 2.500 περίπου οχήματα 3/4 και 1 και 1/4 τόνων, 2000 φορτηγά, οκτώ εξομοιωτές εκπαίδευσης αρμάτων και τεθωρακισμένων, και μεγάλο αριθμό όλμων, συστημάτων επικοινωνίας κ.ά. στρατιωτικού υλικού. Η ιρακινή πλευρά χαρακτήρισε το όλο θέμα ως _θεατρινισμό_ στην προσπάθεια να υποστηριχθεί η συνέχιση των μέτρων κατά του Ιράκ και υποστήριξε ότι το υλικό αυτό παρέμεινε στο Κουβέιτ μετά την αποχώρηση του ιρακινού στρατού ή καταστράφηκε στη διάκρεια των συμμαχικών βομβαρδισμών. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΚΙΝΗΣΗ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ Κείμενα-Φωτογραφίες: Γ.Τσιάλτας. 1. Ένα από τα δέκα De Havilland DHC-8-314 Dash 8 της Νοτιοαφρικάνικης SA Express (Αρ.νηολ. ZS-NMF) στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 20/1/95 κατά την πτήση παράδοσής του από τον Καναδά. H SA Express χρησιμοποιεί τα Dash 8 σε συνεργασία με την South African Airways σε περιφεριακές γραμμές της Νοτίου Αφρικής με βάση το Γιοχάνεσμπουργκ. 2. Ilyushin-76TD της νέας εταιρίας μεταφορών Air Stan από την αυτόνομη δημοκρατία του Ταταρστάν στις 21/1/95. Το συγκεκριμένο αεροσκάφος (Αρ. νηολ. RA-76842) παραδόθηκε στην Aeroflot το 1991. 3. Μία από τις σπάνιες ευκαιρίες να δούμε από κοντά αεροσκάφη ευρείας ατράκτου της Alitalia μας δόθηκε στις 22/1/95 όταν αυτό το Boeing 747-243B αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει το αεροδρόμιο του Ελληνικού σαν ενδιάμεσο σταθμό για ανεφοδιασμό, εκτελώντας το δρομολόγιο Μπανγκόγκ-Ρώμη, λόγω ισχυρών ανέμων στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. 4. Επίσης την 22/1/95 εξαίρεση στον κανόνα αποτέλεσε και η δρομολόγηση Boeing 767-266(ER) της Egyptair προς Αθήνα. Το συγκεκριμένο αεροσκάφος (Αρ. νηολ. SU-GAJ, c/n 23180), το οποίο _φοράει_ τα παλιά χρώματα της εταιρίας, είναι το 99ο B-767 που κατασκευάστηκε και πέταξε για πρώτη φορά στις 15 Αυγούστου του 1984. 5. Τα δύο συνολικά Boeing 727-86 που χρησιμοποιεί η Iran Air εμφανίζονται με νέα χρώματα από τις αρχές του χρόνου στα δρομολόγιά τους προς Αθήνα που ας σημειωθεί ότι αποτελούν και τα μοναδικά της εταιρίας προς Ευρώπη. Εδώ εικονίζεται το ένα από τα δύο αυτά αεροσκάφη λίγο πριν από την απογείωσή του από το Ελληνικό. Το αεροσκάφος (Αρ. νηολ. EP-IRB , c/n 19172/323) παραδόθηκε στην εταιρία στις 13 Οκτωβρίου του 1966. ΤΕΛΕΞ Το Τουπόλεφ Tu-204 έλαβε πιστοποιητικό πλοϊμότητας από τη ρωσική υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας στις 12 του περασμένου Ιανουαρίου, κάτι που ανοίγει, όπως ελπίζεται, το δρόμο για την εισαγωγή του τύπου σε υπηρεσία, ύστερα από πολλές καθυστερήσεις και τεχνικά προβλήματα. Η κατασκευάστρια εταιρία υποστηρίζει ότι διαθέτει παραγγελίες για 65 αεροσκάφη από αεροπορικές εταιρίες στη Ρωσία και άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, ενώ υπολογίζει οι πωλήσεις να ξεπεράσουν τα 400 αεροσκάφη μέχρι το έτος 2000. ATR 42/72 ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΣΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΑΓΟΠΟΙΗΣΗΣ Ύστερα από μία σειρά εκτεταμένων δοκιμών τόσο εν πτήσει όσο και σε αεροσήραγγες, η αμερικανική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας FAA, σε συνεργασία με την αντίστοιχη γαλλική υπηρεσία DGAC και την ATR, εξέδωσε μία νέα οδηγία πλοϊμότητας (AD) στις 11 Ιανουαρίου με την οποία επιτρέπει τις πτήσεις των αεροσκαφών ATR 42/72 σε συνθήκες παγοποίησης, εκτός από τις περιπτώσεις όπου θα συναντώνται συνθήκες υπερψυχρής βροχής ή ψεκάδων. H ενέργεια αυτή της FAA προήλθε μετά την απόφαση της DGAC στις 6 Ιανουαρίου να επιτρέψει τη χρήση του αυτόματου πιλότου σε βεβαιωμένες συνθήκες παγοποίησης. Συγκεκριμένα η νέα οδηγία της FAA αναστέλει την προηγούμενη οδηγία της με την οποία απαγόρευε τις πτήσεις των ATR σε συνθήκες παγοποίησης, περιορίζοντας όμως τα αεροσκάφη στο να μην πετούν εντός γνωστοποιημένων ή προβλεπόμενων συνθηκών υπερψυχρών ψεκάδων ή υπερψυχρής βροχής. Σημαντικός παράγοντας στην απόφαση της FAA να αναστείλει την προηγούμενη οδηγία της ήταν η απόφασή της να απαγορεύσει στους χειριστές τη χρησιμοποίηση των πτερυγίων καμπυλότητας, όταν τα αεροσκάφη θα βρίσκονται σε διαδικασία κράτησης (holding) μέσα σε συνθήκες παγοποίησης, καθώς και η απαγόρευση αλλαγής θέσης των παραπάνω επιφανειών από τη στιγμή που το αεροσκάφος έχει εισέλθει στις παραπάνω ατμοσφαιρικές συνθήκες. O περιορισμός αυτός στη χρήση των πτερυγίων καμπυλότητας προήλθε από την ανάλυση των δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν στην αεροπορική βάση Edwards και στην Τουλούζη της Γαλλίας. Μεταξύ των διαδικαστικών αλλαγών που προέκυψαν από τις παραπάνω δοκιμές περιλαμβάνεται η οδηγία προς τους χειριστές να παρακολουθούν για πιθανές ενδείξεις ύπαρξης συνθηκών υπερψυχρής βροχής όπως ο σχηματισμός διασκορπισμένου κοκκώδους πάγου στις επιφάνειες των πλευρικών παραθύρων του πιλοτηρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ATR 72 της αεροπορικής εταιρίας Simmons Airlines που συνετρίβη στις 31 Οκτωβρίου βρισκόταν σε διαδικασία κράτησης για 37 λεπτά εντός συνθηκών παγοποίησης. O αυτόματος πιλότος ήταν εμπλεγμένος και τα πτερύγια καμπυλότητας είχαν εκταθεί στις 15 μοίρες. Όταν το αεροσκάφος άρχισε κάθοδο οι χειριστές του έθεσαν τις παραπάνω επιφάνειες στις 0 μοίρες, έγινε απεμπλοκή του αυτόματου πιλότου και το αεροσκάφος έβαλε πολύ μεγάλη κλίση εισερχόμενο σε δεξιά περιστροφή. Από τις δοκιμές αεροσήραγγας και τροχοδρόμησης σε υψηλές ταχύτητες που πραγματοποιήθηκαν στην Τουλούζη αποκαλύφθηκε ότι το ATR θα μπορούσε να επηρεασθεί άμεσα από την αεροδυναμική ακινητοποίηση των επιφανειών ελέγχου κλίσεως, λόγω συσσώρευσης πάγου υπό ορισμένες συνθήκες. Συγκεκριμένα υπήρξε η υποψία ότι η συσσώρευση ενός ασυνήθιστου τύπου πάγου ακανόνιστης μορφής πίσω από τις ελαστικές επιφάνειες αποπαγοποίησης στην επάνω επιφάνεια και στο εξωτερικό τμήμα της δεξιάς πτέρυγας θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα στον έλεγχο του αεροσκάφους παρόμοιο με αυτό που συνάντησε το ATR 72 που συνετρίβη. H παραπάνω κατάσταση θα μπορούσε να συμβάλει στην ασύμμετρη συσσώρευση πάγου επάνω στις πτέρυγες η οποία και πιστεύεται ότι οδήγησε στην απώλεια ελέγχου του αεροσκάφους. Οι πτητικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν στην αεροπορική βάση Edwards στην Καλιφόρνια απομάκρυναν κάθε αμφιβολία ότι τα αεροσκάφη ATR 42/72 δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στους κανονισμούς πιστοποίησης σε συνθήκες παγοποίησης. Ωστόσο υποστηρίζεται ότι μία ασυνήθιστη κατάσταση συνθηκών παγοποίησης την οποία δεν κάλυπταν οι προδιαγραφές πιστοποίησης θα μπορούσε να έχει συμβεί, όπου το μέγεθος των υδροσταγονιδίων ίσως και να έφθανε τα 180 μικρά σε διάμετρο. Σε αυτές τις δοκιμές χρησιμοποιήθηκαν ένα αεροσκάφος KC-135 της USAF το οποίο έφερε μία ειδική διάταξη ψεκασμού υδροσταγονιδίων η οποία είχε προσαρμοσθεί στο κάτω άκρο του σωλήνα ανεφοδιασμού. H διάμετρος του παραγόμενου _νέφους_ ήταν περίπου 2,5 μέτρα. Επίσης συμμετείχε ένα Learjet 36A το οποίο ήταν εφοδιασμένο με ειδικούς αισθητήρες για τη μέτρηση των χαρακτηριστικών του ψεκαζόμενου νέφους. Το ATR 72-212 που χρησιμοποιήθηκε ήταν κανονικό αεροσκάφος παραγωγής. H μοναδική διαφορά ήταν ότι η θυρίδα εγκατάλειψης του αεροσκάφους που βρίσκεται στο επάνω τμήμα του πιλοτηρίου είχε αντικατασταθεί από μία άλλη ειδική θυρίδα που έφερε δύο βιντεοκάμερες, οι οποίες σκόπευαν τα εξωτερικά τμήματα των πτερύγων. Οι δοκιμές σχεδιάστηκαν έτσι, ώστε να εξετασθούν τα ανώτατα όρια του φακέλου πιστοποίησης των ATR σε οριακές θερμοκρασίες παγοποίησης, καθώς και τα χαρακτηριστικά παγοποίησης των πολύ μεγάλων υδροσταγονιδίων τα οποία δεν καλύπτουν οι κανονισμοί πιστοποίησης. Τα κριτήρια πιστοποίησης προβλέπουν διάμετρο υδροσταγονιδίων της τάξης των 40 μικρών, ενώ στη συγκεκριμένη περίπτωση στις περισσότερες από τις 30 συνολικά πτήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διάρκεια 17 ωρών, το μέγεθος των υδροσταγονιδίων έφθανε τα 70 μικρά. Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις το μέγεθος των υδροσταγονιδίων έφθασε τα 180 μικρά με σκοπό τη διερεύνηση της συμπεριφοράς του αεροσκάφους σε ακραίες συνθήκες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η USAF ποτέ στο παρελθόν δεν είχε πραγματοποιήσει δοκιμές με υδροσταγονίδια του παραπάνω μεγέθους σε οποιοδήποτε αεροσκάφος, είτε στρατιωτικό είτε της πολιτικής αεροπορίας. Από την όλη προσπάθεια προσομοίωσης των συνθηκών του ατυχήματος έγινε αντιληπτό ότι στις πτέρυγες του ATR με τα πτερύγια καμπυλότητας στις 15 μοίρες θα μπορούσε να σχηματισθεί πάγος πίσω ακριβώς από τις επιφάνειες αποπαγοποίησης, που όταν στη συνέχεια επιχειρηθεί η ανάσυρση των επιφανειών αυτών υπό συνθήκες όπου έχει αναπτυχθεί ασύμμετρη παγοποίηση επάνω στις πτέρυγες, τότε είναι δυνατή η ακινητοποίηση των πηδαλίων κλίσεως. Σε συνθήκες έντονα υπερψυχρών ψεκάδων αποδείχθηκε ότι με τα πτερύγια καμπυλότητας στις 0 μοίρες ο πάγος σχηματιζόταν τόσο στις επάνω όσο και στις κάτω πτερυγικές επιφάνειες. Με τα πτερύγια καμπυλότητας στις 15 μοίρες ένας τραχύς όγκος πάγου σχηματιζόταν πίσω από τις επιφάνειες αποπαγοποίησης, χωρίς όμως να συσσωρεύεται πάγος στο κάτω τμήμα των πτερύγων. Εάν τα πτερύγια καμπυλότητας ανασυρθούν υπό αυτές τις συνθήκες είναι δυνατό να συμβεί ένας ανισόρροπος διατοιχισμός από τις επιφάνειες κλίσεως, όταν η γωνία προσβολής είναι περίπου 5 μοίρες. Εάν τα πτερύγια καμπυλότητας παραμείνουν στη θέση των 15 μοιρών η ανισόρροπη αυτή κατάσταση παύει να υφίσταται. Έτσι επειδή τα πτερύγια καμπυλότητας είναι χρήσιμα υπό αυτές τις συνθήκες, η ATR πρόκειται να τροποποιήεσει το λογισμικό των αεροσκαφών της, το οποίο θα επιτρέπει την έκταση των πτερυγίων καμπυλότητας ακόμα και πέραν της μέγιστης ταχύτητας έκτασής τους. Παρά το γεγονός ότι τα ATR 72 διαθέτουν έναν ενδείκτη σχηματισμού πάγου στη δεξιά πλευρά του πιλοτηρίου, τα ATR 42 δεν διαθέτουν κάτι αντίστοιχο. Υπό τις νέες συνθήκες η FAA απαίτησε την εγκατάσταση του ενδείκτη αυτού σε όλα τα αεροσκάφη παραγωγής ακόμα και στα ATR 42 που βρίσκονται σήμερα σε υπηρεσία στην Αμερική. Επιπρόσθετα η ATR έχει ήδη αρχίσει τις πτητικές δοκιμές αξιολόγησης ενός τροποποιημένου συστήματος αποπαγοποίησης των πτερύγων το οποίο θα εγκατασταθεί σύντομα σε όλα τα ATR 42/72 που επιχειρούν στη Βόρεια Αμερική και στη Δυτική Ευρώπη. Το νέο σύστημα αποπαγοποίησης θα καλύπτει το 16% της επάνω πτερυγικής επιφάνειας σε σύγκριση με το 8% που κάλυπτε το υπάρχον σύστημα. Από τις πρώτες πτητικές δοκιμές έγινε φανερό ότι οι νέες επιφάνειες αποπαγοποίησης δεν επηρεάζουν τις επιδόσεις και των δύο τύπων ATR, ενώ η αύξηση του βάρους θεωρείται αμελητέα. Στα σχέδια της ATR είναι η ολοκλήρωση της τροποποίησης αυτής μέχρι τα τέλη Απριλίου πολύ πριν λήξει η προθεσμία της 1ης Ιουνίου που έχει θέσει η FAA , για τα αεροσκάφη με αμερικανικό νηολόγιο. Στην Αμερική υπάρχουν περισσότερα από 157 ATR , ενώ άλλα 16 πετούν στον Καναδά. ΛΕΖΑΝΤΑ Στιγμιότυπο από τις δοκιμές στην αεροπορική βάση Edwards ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΙΡΑΝ-ΡΩΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΠΕΡΑΤΩΣΗ ΠΥΡΗΝΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Η Ρωσία υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία με την Τεχεράνη για την παραχή τεχνικής βοήθειας προκειμένου να αποπερατωθεί ένας πυρηνικός σταθμός στα παράλια του Περσικού Κόλπου. Η κατασκευή του είχε ξεκινήσει το 1976 από τη γερμανική εταιρία Κράφβέργκε, θυγατρική της Ζίμενς στα πλαίσια ενός φιλόδοξου προγράμματος του Σάχη για την δημιουργία ενός δικτύου 20 συνολικά σταθμών. Η κατασκευή του σταθμού, που επρόκειτο να διαθέτει δύο αντιδραστήρες των 1300 ΜW, σταμάτησε με την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 και στη συνέχεια η γερμανική κυβέρνηση απαγόρευσε στην Κράφβέργκε να συνεχίσει την αποπεράτωση τού κατά 80% ολοκληρωμένου έργου. Οι εγκαταστάσεις βομβαρδίστηκαν κατ_ επανάληψη στη διάρκεια του Ιρανο-Ιρακινού πολέμου και τώρα η Ρωσία ανέλαβε το έργο της αποκατάστασης των ζημιών και της ολοκλήρωσης του σταθμού που σύμφωνα με το πρόγραμμα θα έχει έναν αντιδραστήρα 1000 ΜW σε λειτουργεία μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συμφωνία συνάφθηκε παρόλη την αντίδραση τω ΗΠΑ που θέλουν να αποκλείσουν το Ιράν από την απόκτηση υψηλής σχετικής τεχνολογίας λόγω των προσπαθειών της χώρας αυτής να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και άλλες Δυτικές χώρες έχουν υποστηρίξει πολλές φορές στο παρελθόν ότι το Ιράν κατέχει σήμερα την τεχνολογία για την κατασκευή πυρηνικών όπλων μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια (βλέπε άρθρο Η ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΣΗΜΕΡΑ, ΠΤΗΣΗ Νο120). H ρωσική κίνηση ερμηνεύεται σαν προσπάθεια αύξησης της επιρροής στην περιοχή του Περσικού Κόλπου. ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΣΧΕΣΕΩΝ ΥΕΜΕΝΗΣ-ΣΑΟΥΔΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣ 'λλη μια εστία έντασης φαίνεται να δημιουργείται στην Αραβική χερσόνησο ανάμεσα στην Υεμένη και την Σαουδική Αραβία που έχει μάλιστα εξελιχθεί και σε επίπεδο ένοπλων συγκρούσεων στα σύνορα των δύο χωρών. Οι σχέσεις των δύο χωρών επιδεινώθηκαν ραγδαία μετά τον εμφύλιο στην Υεμένη τον περασμένο Μάιο που οδήγησε τελικά σε νίκη των Βορείων. Η Σαουδική Αραβία υποστήριζε τους ηγέτες του Νότου που επιχειρούσαν να αποσχιστούν, ενώ είχε επίσης αντιταχθεί στην ενοποίηση της Βορείου και Νοτίου Υεμένης το 1990. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η υποστήριξη της Υεμένης προς το Ιράκ μετά την εισβολή του δεύτερου στο Κουβέιτ, υπήρξε κάτι που ενόχλησε ιδιαίτερα τους ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας. Στις πρόσφατες συγκρούσεις που άρχισαν από την αρχή του χρόνου κοντά στις πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές της Υεμένης στα βόρεια της χώρας έχουν σκοτωθεί αρκετές δεκάδες άτομα. Το ραδιόφωνο της Σανά, πρωτεύουσας της Υεμένης, ανέφερε ότι σαουδαραβικοί περίπολοι εισχώρησαν σε αρκετές περιπτώσεις σε μεγάλο βάθος μέσα στο έδαφος της Υεμένης, ενώ σε άλλες αναφορές μιλούν για παραβίαση του εναερίου χώρου από Σαουδαραβικά μαχητικά. Τόσο η Αίγυπτος όσο και η Συρία προσπαθούν να μεσολαβήσουν στο πρόβλημα. ΠΕΡΟΥ-ΙΣΗΜΕΡΙΝΟΣ: ΜΕ ΤΟ ΔΑΚΤΥΛΟ ΣΤΗ ΣΚΑΝΔΑΛΗ Η μεθωριακές συγκρούσεις ανάμεσα στο Περού και τον Ισημερινό για μια στενή λωρίδα γης πλούσιας σε πετρέλαιο έφερε και πάλι στο προσκήνιο πολλές από τις υποβόσκουσες εστίες έντασης της Λατινικής Αμερικής. Οι δύο χώρες αλληλοκατηγορούνται για διείσδυση στρατιωτικών περιπόλων της μιας στο έδαφος της άλλης, ενώ στρατιωτικές δυνάμεις των ενόπλων δυνάμεών τους έχουν μεταφερθεί στην περιοχή. Ο Ισημερινός, με πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, διατηρεί ένοπλες δυνάμεις 60.000 ανδρών. Από αυτές οι 50.000 ανήκουν στο στρατό ξηράς που διαθέτει 150 περίπου ελαφρά άρματα μάχης M-3 και ΑΜΧ-13, 200 ΤΟΜΑ/ΤΟΜΠ, 100 πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων, 300 στοιχεία όπλων, αντιαεροπορικά πυροβόλα και φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους Blowpipe, καθώς και 50 περίπου ελικόπτερα. Το ναυτικό της χώρας διαθέτει δύο φρεγάτες κλάσης Leader εξοπλισμένες με πυραύλους MM-38 Εξοσέτ, δύο υποβρύχια 209/1300, έξι κορβέτες επίσης με MM-38, έξη πυραυλάκατους με ΜΜ-38 ή ισραηλινής κατασκευής πυραύλους Gabriel και μερικά αποβατικά σκάφη. Τέλος η Αεροπορία διαθέτει 85 περίπου πολεμικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων 9 Jaguar, 10 Kfir C2/TC-2, 14 Mirage F1, 20 A-37B και 7 Strikemaster Mk89. Από την άλλη πλευρά, το Περού με πληθυσμό 23 εκατομμυρίων, διατηρεί 115.000 άνδρες υπό τα όπλα. Ο στρατός ξηράς αποτελείται από 75.000 άνδρες και διαθέτει 300 T-54/55, 110 AMX-13, 300 περίπου ΤΟΜΠ διαφόρων τύπων, 500 πυροβόλα και ισάριθμα στοιχεία όλμων, αυτοκινούμενα αντιαεροπορικά πυροβόλα των 23 χιλ. ZSU-23-4, αντιαεροπορικούς φορητούς πυραύλους SA-7, και 50 περίπου ελικόπτερα συμπεριλαμβανομένων και Mil Mi-6, Mi-8/17. Το περουβιανό ναυτικό εννέα συνολικά υποβρύχια (6 209/1200 και 3 παλαιότερα αμερικανικής κατασκευής, 2 παλαιά καταδρομικά ολλανδικής ναυπήγησης, 6 αντιτορπιλικά, 4 σύγχρονες φρεγάτες ιταλικής ναυπήγησης, 6 πυραυλάκατους με ΜΜ-38, ενώ διαθέτει και ελικόπτερα SH-3 εξοπλισμένα με AS-39. Η περουβιανή αεροπορία διαθέτει συνολικά 95 αεροσκάφη συμπεριλαμβανομένων και 13 Camberra, 12 Mirage 2000, 14 Mirage 5, 30 Su-22, 25 A-37B και 15 εξοπλισμένα ελικόπτερα Mi-25 (εξαγωγική έκδοση του Mi-24). Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότο μεγάλο μέρος του σοβιετικής προέλευσης οπλισμού που είχε παραλάβει το Περού τη δεκαετία του 1970 βρίσκεται σε αχρηστία λόγω έλλειψης ανταλλακτικών. Αρκετές χώρες της Νοτίου Αμερικής αλλά και το συμβούλιο των Αμερικανικών Κρατών προσπαθούν να εκτονώσουν την κρίση ή τουλάχιστον να αποσοβήσουν μια ένοπλη σύγκρουση. ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΤΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Για πρώτη φορά στην Ελλάδα προσφέρεται η ευκαιρία σε όλους τους φίλους της Αεροπορίας να επισκεφθούν οργανωμένα τρεις από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες αεροπορικές συλλογές στο κόσμο. Πρόκειται για το Μουσείο της RAF στο Hendon που φιλοξενεί πάνω από 60 ιστορικά αεροσκάφη, την αεροπορική συλλογή του Βρετανικού Αυτοκρατορικού Μουσείου (Imperial War Museum) στο Daxford με πάνω από 100 αεροπλάνα και δεκάδες ιστορικά στρατιωτικά οχήματα καθώς και το περίφημο Shuttleworth collection στο Old Warden με τη μεγαλύτερη συλλογή ιστορικών αεροσκαφών σε πτήσιμη κατάσταση σε όλη την Ευρώπη. Η εκδρομη αυτή προγραμματίζεται για την περίοδο του Πάσχα. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στο τουριστικό Γραφείο Δραγώνα στη Θεσσαλονίκη τηλ. (031) 27.25.36, (031) 26.87.60 και (031) 23.03.67 Εκδρομές αυτού του είδους είναι πολύ συνηθισμένες στην Ευρώπη δίνοντας την ευκαιρία σε χιλιάδες φίλους της Αεροπορίας να επισκεφθούν Μουσεία, αεροπορικές εκθέσεις, αεροπορικές εκδηλώσεις αλλά και αεροπορικές βάσεις, οργανωμένα, με μικρό σχετικά κόστος, πλουτίζοντας τις γνώσεις, το φωτογραφικό αρχείο αλλά και την αεροπορική τους βιβλιοθήκη. Δυστυχώς στην Ελλάδα, μέχρι πρόσφατα ήμασταν αποκομμένοι και στον τομέα αυτόν. Είναι πραγματικά αξιέπαινη η προσπάθεια αυτή που ελπίζουμε να επιτύχει και να επεκταθεί και σε άλλες διοργανώσεις προς όφελος όλων των Ελλήνων που αγαπούν την πτήση και το αεροπλάνο. Εμείς προσφέρουμε τη δική μας συμπαράσταση με συνεχή ενημέρωση για ό,τι τυχόν προετοιμάζεται. Οι φίλοι του Αεροπλάνου όμως και ιδιαίτερα όσοι ασχολούνται με την παρατήρηση αεροσκαφών _Plane Spotters_ γίνονται όλο και περισσότεροι στη χώρα μας. Ιδιαίτερα μάλιστα αφού το αεροδρόμιο του Ελληνικού είναι από τα σημαντικότερα σε κίνηση και προσελκύει πολύ ενδιαφέρουσες αφίξεις στην περιοχή. Το ξενοδοχείο ΕΜΜΑΝΤΙΝΑ στην Λεωφ. Βασ. Γεωργίου Β 33 στην Γλυφάδα προσφέρει πανοραμική θέα στο ίχνος προσέγγισης και στους διαδρόμους του Ελληνικού και αποτελεί έτσι ιδανικό σημείο φωτογράφισης. Στον ίδιο καταπράσινο χώρο δίπλα στην πισίνα πορείτε να απολαύσετε πρόχειρο φαγητό, παγωτό, το αναψυκτικό ή το ποτό σας. Να σημειώσουμε επίσης ότι στο ξενοδοχείο προσφέρονται ειδικές εκπτώσεις διαμονής για μέλη Αερολεσχών. Για κάθε επιπλέον πληροφορία μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη Διεύθυνση του ξενοδοχείου στο τηλέφωνο τηλ.: 89. 80.683.